دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-789872320110522The Captivity of Intellect and the Imperiousness of the Spirit in the Sermons of Aliاسارت عقل و امارت نفس در کلام امیرالمؤمنین علیه السلام9576588110.22081/jare.2011.65881FAJournal Article20101123<br /><strong>The Captivity of Intellect and the Imperiousness of the Spirit in the Sermons of Ali (a) </strong><br /> Ayatollah Javadi Amoli*<br /> <br /><strong>Abstract</strong><br /> Intellect and wisdom in the philosophy and theosophy are the means by which the general concepts are understood. And in religion they are devices by which God is worshiped and paradise is attained. If this implement is neglected in any way, it will be captivated and controlled by the desires of human being.<br /> In this essay, the concepts of wisdom and ignorance are defined, and then desire and passion are explained. After that, different kinds of wisdoms and the position of each and their influence on human beings will be discussed. In addition, the difference between wise and ignorant lives, the features of wisdom, the dimensions of desire, the meaning of reliability of human intellect, pathology of wisdom, the sign of a captive intellect and its consequences, are among the issues we will discuss in this essay.<br /> <br /><strong>Keywords</strong><br /> (practical and theoretical intellect, ignorance, desire and passion, captive intellect, imperious spirit<br /><br clear="all" /><br /><br /> *. Rewritten by the ethics faculty of the research center of Ma'arij Devine Sciences.<br /><br /><br /> عقل و خرد در فلسفه و حکمت به معنای ادراک کلیّات و در نقل و شریعت به معنای ابزاری برای عبادت و تحصیل و کسب جنّت آمده است. اگر این ابزار به هر نحوی نادیده انگاشته شود، تحت اسارت هوای نفس قرار خواهد گرفت.<br /> در نوشتار پیشرو، مفهوم عقل و جهل، معناشناسی هوی و نفس، اقسام عقل و مراتب آن و درجات انسان بر مبنای آن، حیات عالمانه و جاهلانه داشتن، ویژگیهای عقل، ابعاد هوای نفس، معنای حجیّت داشتن عقل انسانی، آسیبشناسی عقل، علائم و نشانههای عقل اسیر، آثار و پیامدهای آن، از جمله مباحثی است که در حد گنجایش مقال بدان پرداخته شده است.<br /> <br /> http://akhlagh.morsalat.ir/article_65881_42d894a732c45e787d854a2917ecef64.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-789872320110522بازسازی قضایای اخلاقی در حکمت متعالیه2406506110.22081/jare.2018.49809.1170FAنصراللهشاملیاستاد و پژوهشگر حوزه و عضو هیأت علمى گروه ادبیات عرب دانشگاه اصفهانJournal Article20180116یکى از ویژگىهاى حکمت متعالیه ملاصدرا اعتماد بر منطق عقل و استفاده از دستاوردهاى شهودى عقلانى متکلمان و عارفان است، به همین سبب سلسله مباحث عمیقى در قضایاى اخلاقى و فلسفهى اخلاق از جانب متکلمان اسلامى پیرامون قضایاى منطقى در گرفته است که اصلىترین آنها در ارتباط با حسن و قبح عقلى یا شرعى است.<br />شخصیتهاى اندیشمندى نظیر خواجه نصیرالدین طوسى، ملاعلى قوشجى، عبدالرزاق لاهیجى و علامه حلى و دهها متفکّر دیگر در جریان بودهاند که در ارتباط با این قضیه داد سخن دادهاند.<br />همچنین ملاصدرا در حکمت متعالیه بزرگترین نظریهپرداز حکیم قرن یازدهم سعى کرده است آن دسته از قضایاى منطقى را که به نظر برخى متفکران پیشین موجب ابهام و تناقض در آنهاست حل نماید. او با بیان فرق میان حمل اولى ذاتى و حمل شایع صناعى به این ابهامات خاتمه داد و توانست حوزهى بحثهاى چندى و چگونگى و چسانى را که از مقولهى «استىها» است از حوزهى شناخت فلسفه که از مقولهى «هستىها» است بیرون نماید.<br />ما در این مقاله ضمن بیان نظرات منطقى متکلمان در بحثهاى قضایاى اخلاقى، به تبیین نظر ملاصدرا پرداخته و بر این باوریم که صدر المتألهین با اشکال حمل قضایا به دو صورت ذاتى و شایع صناعى به بازسازى قضایاى اخلاقى در حوزهى فلسفهى اخلاق پرداخته است.http://akhlagh.morsalat.ir/article_65061_46f445025e7c9c55f81b07f8e8604ec9.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-789872320110522Methodology for understanding the moral propositions of the Qur'anروششناسی فهم گزارههای اخلاقی قرآن851152109710.22081/jare.2011.21097FAحسنسراجزادهJournal Article20161005بحث از گزارههای اخلاقی قرآن، یکی از مباحث مهم و کلیدی در فهم آموزهای اخلاقی دین اسلام است. برای آشنایی با اخلاق در متون دینی، اخلاق پژوهان، به گونهها و روشهای مختلفی به این امر پرداختهاند. یکی از روشهای اخلاق پژوهی در قرآن، بررسی گزارههای اخلاقی موجود در این کتاب مقدّس است. گزارههای اخلاقی، بخش بزرگی از گزارههای ارزشی دین را تشکیل میدهد که برای شناخت آنها باید هماهنگ با علوم مرتبط و با شیوهای مدوّن اقدام کرد. از آنجا که هفت مفهوم اخلاقی «باید، نباید، درست، نادرست، خوب، بد، وظیفه»، عناصر پایهای و مقدِّمی در شناخت گزارههای اخلاقی هستند، این پژوهش برآن است تا با استفاده از چهار شیوه، به روششناسی فهم این مفاهیم بپردازد، تا در نتیجه، زمینهی فهم گزارههای اخلاقی قرآن فراهم آید، و بدین شکل آموزههای اخلاقی قرآن شناخته و تبیین شود. این چهار شــیوه عبارتاند از: 1-گزارههای انشایی قرآن؛ 2- گزارههای اخباری با مــحـامیل ارزشــی قرآن؛ 3 – تصویب و تخطئهی الهی؛ 4- طرفداری و مخالفت الهی.http://akhlagh.morsalat.ir/article_21097_bd3e80dc26c263238fa8c755ec21a64c.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-789872320110522ویژگیهای اخلاقی جامعهی مطلوب دراندیشه علامه طباطبایی11715021098FAمهدیسلطانیJournal Article20161005اسلام دینی اجتماعی است و احکام فردی آن نیز آهنگ اجتماعی دارد. <br /> هدف اسلام، نه تنها ساختن فرد دیندار، که جامعهی دیندار است؛ جامعهای که روابط اجتماعی آن بر اساس اهداف و احکام دین سامان گیرد، و سعادت فرد با سعادت جامعه پیوند خورده و میان مسؤولیتهای اجتماعی و ایمان اسلامی ارتباطی قوی و غیرقابل انفکاک به وجود میآید.<br /> یکی از مسایلی که اسلام در این راستا برای آن اهمیّت قایل شده جامعهی اخلاقی مطلوب است. اخلاق با ملکات نفسانی، تزکیه و تهذیب نفس، اعمال و رفتار فردی و روابط اجتماعی انسان ارتباط عمیق دارد. وجود جامعهی اخلاقی مطلوب باعث تنظیم روابط انسان با خدا و نیز ارتباط او با اعضای جامعه شده، و رستگاری و کمال فرد و اجتماع انسانی را تضمین میکند. <br /> مرحوم علّامه طباطبایی ، از جمله حکما و دانشمندانی است که التفاتی ویژه به این مسأله داشته و در تفسیر المیزان و اندیشههای فلسفی خویش به آن پرداخته و اخلاق را از یک طرف هم مرز با اعتقاد و از طرف دیگر، هممرز با عمل و فعل دانسته است. <br /> سعی نگارنده در این مقاله آن است که دیدگاه علّامه طباطبایی را در این باره تبیین و مهمترین ویژگیهای اخلاقی جامعه مطلوب انسانی را از منظر ایشان بررسی نماید.http://akhlagh.morsalat.ir/article_21098_7516ea585b11cd79a59c5cecc881e306.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-789872320110522The relationship between stoic ethics and naturalistic viewنسبت اخلاق رواقی با دیدگاه طبیعتگرایانه1511782109910.22081/jare.2011.21099FAافلاطونصادقیفرنگیسبرازJournal Article20161005رواقیّون برای اثبات مبانی و اصول اخلاق خود از فلسفه، منطق، و طبیعیّات بهره گرفتند. آنها به اخلاق به عنوان علمی تجربی نگاه میکردند، و برای اثبات شیوههای اصولی خود، از تجربهپذیری امور و ارتباط علّی- معلولی پدیدهها کمک میگرفتند. این خود، از جمله دلایلی است که ثابت میکند رواقیّون برای اثبات امور اخلاقی خود به قوانین طبیعی توجّه داشتند. متافیزیک رواقی نیز مانند متافیزیک دیگر مکاتب فلسفی، شبیه مکاتب ارسطویی، افلاطونی به موضوعات اخلاقی، شبیه خیر و شرّ، فضیلت و رذیلت و ... توجّه داشت، امّا، آنان این موضوع را بر اساس قانون طبیعی جهانی توجیه میکردند. رواقیّون توانستند بر طبق این اصول نتیجه بگیرند آنچه موافق با طبیعت است، دارای ارزش مثبت و آنچه مخالف آن است، دارای ارزش منفی خواهد بود. طبیعت هر چیزی در این است که از ساختارها و الگوهای رفتاری که طبیعت جهان یا خالقاش در وجود او قرار داده است، پیروی کند؛ زیرا در سراسر جهان اصول علّی و معلولی حاکم است و هر چیزی بر وفق طبیعت اتفاق میافتد، پس باید بر طبق طبیعت و هماهنگ با طبیعت عمل کرد. دیدگاههای جهانشناسی آنان در اخلاقیّات آنها بسیار تأثیر گذاشت و اصولاً رواقیّون برای استحکام پایههای اخلاقیشان از بحثهای فلسفی، طبیعتشناسی و معرفت-شناسی استفاده کردند؛ زیرا آنها مهمترین اصول اخلاقی و حتی شناختشناسیشان را بر حسب جهان بیرونی توجیه میکردند. <br />شیوهی تحقیق در این مقاله توصیفی، تحلیلی و تبیینی است؛ و مبانی اخلاق رواقی با توجّه به دیدگاههای آنها در مورد انسان، جهان، طبیعت، و خدا توضیح داده شده است.http://akhlagh.morsalat.ir/article_21099_89dd62eeda604d823d728cb9c7a2d89f.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-789872320110522بررسی سقط جنین از دو دیدگاه وظیفه گرایانه و غایت گرایانه55996586110.22081/jare.2011.65861FAJournal Article20180722http://akhlagh.morsalat.ir/article_65861_94999a30d5637da1422417e7628da0b7.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-789872320110522Human ethics in Nietzsche's philosophyاخلاق انسانها در فلسفهی نیچه2032362110010.22081/jare.2011.21100FAمحمد جوادصافیانسمیهملکیJournal Article20161005در این مقاله نخست به نظر نیچه در مورد مرگ خدا و ابعاد مختلف آن اشاره میکنیم، سپس به بررسی دیدگاه کلی در مورد خدا در دین مسیحیت میپردازیم و خواهیم دید که نیچه معتقد است که انسان معاصر به دلایلی از جمله مرگ خدا نیستانگار شده است؛ مراد نیچه از «مرگ خدا»، در واقع افول و نهایتاً مرگ دیدگاه مسیحی و اخلاق مسیحی نسبت به زندگی و جهان است؛ او معتقد است که این جنایت عظیم (یعنی کشتن خدا) به دست آدمیان صورت گرفته، ولی خبرش هنوز به آنان نرسیده است.<br />در این پژوهش به بررسی این پدیده و عکسالعمل انسانهای مختلف در مقابل آن، و نیز نیستانگاری این انسانها میپردازیم. همچنین سعی شده است دیدگاههای نیچه در باب اخلاق، مبنای نقد او بر اخلاق، همینطور جنبههایی از اخلاق که از نظر او باید ویران گردد و جنبههایی که باید ساخته شود نیز بررسی و تحلیل گردد. افزون بر این، انواع انسانها و هریک از مصداقهای آنها را که در چنین گفت زرتشت نام برده شده است، (از جمله شاهان، زالو، جادوگر و ...) مورد پژوهش قرار میدهیم.http://akhlagh.morsalat.ir/article_21100_6244099e26efc451e76e09750f946d6d.pdf