دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-789893220130823ازدواج به مثابه اقدامی اخلاقی؛ پاسخ به سه استدلال93621272FAسید حسناسلامی اردکانی0000-0003-1256-7189Journal Article20161005چکیده<br /> در برابر نگرش مسلط و کهن مقدسبودن ازدواج و مطلوبیت آن، شاهد شکلگیری و گسترش نگاهی هستیم که این نهاد را، نه برخی مسائل و حواشی آن را، غیراخلاقی میشمارد و در عین قبول برخی فواید روانشناختی یا اجتماعی آن، از منظر اخلاقی به نقادی ازدواج میپردازد. مقاله حاضر میکوشد این دیدگاه را بررسی و قوت آن را بسنجد. با این هدف، سه استدلال اصلی بر ضد ازدواج در این مقاله گزارش و ارزیابی شده است. استدلال نخست بر ناممکن بودن عشق پایدار، که در ازدواج ضروری است، تأکید میکند. دومین استدلال مخاطرهآمیز بودن ازدواج را برجسته میکند و سومین استدلال بر ناسازگاری عواطف و عقلانیت در ازدواج پای میفشارد.<br /> نگارنده با استفاده از یافتههای روانشناسی تکاملی، مطالعات زیستشناختی و روانشناسی اجتماعی، به تحلیل اخلاقی این دلایل میپردازد و با سلوکی صرفاً فلسفی، نه روایی و نقلی، میکوشد ناکارآمدی آنها را نشان دهد. در پایان، نگارنده دلیلی اخلاقی برای مقبولیت ازدواج پیش میکشد و همچنان این نهاد را اخلاقاً قابل دفاع میشمارد.<br /> <br /> واژههای کلیدی<br /> چکیده<br /> در برابر نگرش مسلط و کهن مقدسبودن ازدواج و مطلوبیت آن، شاهد شکلگیری و گسترش نگاهی هستیم که این نهاد را، نه برخی مسائل و حواشی آن را، غیراخلاقی میشمارد و در عین قبول برخی فواید روانشناختی یا اجتماعی آن، از منظر اخلاقی به نقادی ازدواج میپردازد. مقاله حاضر میکوشد این دیدگاه را بررسی و قوت آن را بسنجد. با این هدف، سه استدلال اصلی بر ضد ازدواج در این مقاله گزارش و ارزیابی شده است. استدلال نخست بر ناممکن بودن عشق پایدار، که در ازدواج ضروری است، تأکید میکند. دومین استدلال مخاطرهآمیز بودن ازدواج را برجسته میکند و سومین استدلال بر ناسازگاری عواطف و عقلانیت در ازدواج پای میفشارد.<br /> نگارنده با استفاده از یافتههای روانشناسی تکاملی، مطالعات زیستشناختی و روانشناسی اجتماعی، به تحلیل اخلاقی این دلایل میپردازد و با سلوکی صرفاً فلسفی، نه روایی و نقلی، میکوشد ناکارآمدی آنها را نشان دهد. در پایان، نگارنده دلیلی اخلاقی برای مقبولیت ازدواج پیش میکشد و همچنان این نهاد را اخلاقاً قابل دفاع میشمارد.<br /> <br /> واژههای کلیدیhttp://akhlagh.morsalat.ir/article_21272_2e171efb628ecd4737540bac59e0e220.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-789893220130823شاخصهای همسانی اخلاقی در ازدواج377021273FAعبداللهعمادیJournal Article20161005چکیده<br /> موضوع این مقاله، شاخصهایی است که با آنها میتوان همسانی اخلاقی زوجین را احراز نمود. تعریف همسانی اخلاقی، جایگاه آن در روایات و شاخصهایی که باید در زوج و زوجه وجود داشته باشد، در این نوشتار بررسی شده است. در پی این بررسی، همسانی اخلاقی، به عنوان «یکسانی زوجین در دارا بودن ارزشهای اخلاقی همسان و ویژگیهای اخلاقی مربوط به جنس و نقش خود در زندگی مشترک»، در نظر گرفته میشود. <br /> مقاله، مبتنی بر روش مطالعه توصیفی و تحلیلیِ روایات انتخاب همسر، حقوق زوجین و معرفی زنان و مردان نیک، به این نتیجه رسیده است که برای انتخاب زوج و تشخیص همسانی اخلاقی در خواستگار باید به دو معیار کلی «عقل» و «تقوا» و چهار شاخص کلی «حُسن خلق»، «مروّت»، «عدم فسق» و «خوشباطنی» توجه نمود. شاخص حُسن خلق دارای چهار شاخص جزئیتر یعنی مدارا و رفق، بخشش و گذشت، مهربانی و تواضع است. همچنین شاخص مروّت، شاخصهای عفاف، تعهد مالی و ناموسی به همسر، سخاوت و حُسن اخلاق در مواجهات اجتماعی را در بر میگیرد. از میان فسقهای ظاهری نیز بیشتر بر روی شرب خمر تأکید شده و منظور از خوشباطنی، شاخص صدق است. بنابراین، در همسانی اخلاقی زوج، دو معیار کلی، چهار شاخص کلی و نُه شاخص جزئی دخالت دارد.http://akhlagh.morsalat.ir/article_21273_5f3ddc3bc49f4036e89e1236fc2c41aa.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-789893220130823زمینههای بایسته تربیت کودک در مرحله پیش از تولّد از منظر قرآن719621274FAافضلبلوکیمحمد علیمصلح نژادJournal Article20161005چکیده<br /> نوشتار پیش رو، به روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به آیاتی از قرآن کریم به این پرسش که زمینههای تربیتی کودکان پیش از تولد چیست، پاسخ گفته است. بیان اهمیت فرزندآوری از دیدگاه اسلام و وظایف اساسی دختران و پسرانی که برای تشکیل خانواده و امر خطیر فرزندآوری تصمیم گرفتهاند، از جمله موضوعات طرح شده در این مقال است؛ وظایفی مانند تزکیه و خودسازی، تلاش برای رشد و تقویت روحیه تقوا، عفت و پاکدامنی و نهادینه کردن شخصیتی معنوی که از دوران نوجوانی و جوانی شکل میگیرد و جانمایهای برای تربیت نسل آینده است. همچنین مداقه در امر ازدواج و همسرگزینی و مراقبتهای دوران بارداری، اهمیت تغذیه و تأثیر آن در روح و جسم کودک، اهمیت محیط، جامعه و نقش وراثت از منظر قرآن، از دیگر بخشهای نوشتار است.<br /> واژههای کلیدیhttp://akhlagh.morsalat.ir/article_21274_ab4bd2722803dc684547dfdd9639bec8.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-789893220130823پاکزیستی در دوران تجرد9712621275FAاصغرهادیJournal Article20161005چکیده<br /> دوران مجردی، بخش جداییناپذیر زندگی هر جوانی است که بیشتر با ازدواج پایان مییابد و وارد مرحله جدیدی میگردد. پاکزیستی مهمترین وظیفه اخلاقی در دوران تجرد است و نقشی اساسی در سیر معنوی یک جوان به سوی خدا دارد. تبیین پاکزیستی و چیستی و چرایی و ویژگیهای اخلاقی آن از دیدگاه فرهنگ دینی هدف مقاله حاضر است. از دیدگاه دینی، پاکزیستی با بار معنایی ویژه، صفات اخلاقی بسیاری را به همراه دارد و از سوی دیگر رذائل اخلاقی زیادی را برنمیتابد. اهمیت پاکزیستی تا آن جاست که بدون آن حرکت در مسیر کمال و سعادت انسانی امکانپذیر نیست. تبیین ویژگیهای اخلاقی پاکزیستی، معلوم میسازد بسیاری از روابط جنسی و عاطفی میان دختران و پسران، که در جامعه فعلی ما وجود دارد، با چالش مواجه است.<br /> این مقاله در سه بخش، مفهومشناسی پاکزیستی، ارزشمندی معنوی و اخلاقی پاکزیستی و ویژگیهای اخلاقی پاکزیستی، به تبیین مسئله میپردازد.http://akhlagh.morsalat.ir/article_21275_f6c2ff8b5a6a07c417ab7a2311318a66.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-789893220130823بررسی انواع تعارضات در اخلاق خانوادگی با خاستگاه روابط ناسالم جنسی قبل از ازدواج12715621276FAسید احمدهاشمی علی آبادیJournal Article20161005چکیده <br /> خانواده بزرگترین مدرسه تربیتی است که درآن زیباترین عواطف بشری شکل میگیرد و محیط مناسبی را برای تعالی و بروز استعدادهای نهفته انسانی فراهم میکند. شرط این مهم آن است که این نهاد کوچک ولی مؤثر بر اساس یک انتخاب دقیق شکل گیرد و روابط درون آن بهویژه رابطه زن و شوهر بر مبنای رعایت اخلاق و ابراز صحیح عواطف تنظیم شود. در این صورت است که آرامش حقیقی در آن تجلّی مییابد و مفهوم حقیقی مسکن (محل سکونت) به ظهور میرسد. پیوسته این نهاد را عواملی از درون خانواده و بیرون آن تهدید میکند که بحث آسیبشناسی آن را در مسائل تربیتی و اخلاقی از اهمیت ویژهای برخوردار میکند. از جمله این آسیبها روابط جنسی قبل از ازدواج است که اختلافات و تعارضاتی را در خانواده به وجود میآورد و حل دیرهنگام آن میتواند به فروپاشی خانواده منجر شود.<br /> ما در این تحقیق در پی آنیم که با روش کتابخانهای و توصیف و تحلیل، برخی تعارضات حاصله از روابط قبل از ازدواج را بررسی نموده و نقش و تأثیر این روابط را در عرصه خانواده از جهت اخلاقی آسیبشناسی کنیم و در صورت امکان راهحلهایی ارائه دهیم.http://akhlagh.morsalat.ir/article_21276_966dda270b1bae930fa2098085bdd245.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-789893220130823همسرگزینی در اندیشه غزالی15717421277FAسید رحمانمرتضویJournal Article20161005همسرگزینی در اندیشه غزالی<br /> سیدرحمان مرتضوی<br /> <br /> «ای برادر چون زن کنی دین گزین نه نام و خواسته، که اگر خواهی آن هر دو تو را وبال گردد و زن تو را طاعت ندارد. و چون زن خواهی کامراندن و شهوت مخواه بدان نیت که دیندار بود و حصن دین تو باشد و یار تو را به طاعت و پرده، بود تو را از آتش دوزخ برهاند.» (غزالی، 1373 (ب): 264).<br /> <br /> چکیده <br /> امام محمد غزالی، بخشی از آثار مهم خود را به موضوع همسرگزینی و بررسی مختصات و جوانب آن اختصاص میدهد. رویکرد امام محمد به مقوله همسرگزینی متأثر از روششناسی دینی- عرفانی وی و مرتبط با نگاه کلی او به سعادت است. همسرگزینی در اندیشه وی در چهارچوب علوم ظاهری، که خود بخشی از کلیتی به نام علوم دین هستند، مطرح میگردد. غزالی در این آثار مسائلی درباره چرایی همسرگزینی، فواید و آسیبشناسی آن و ملاکهای همسرگزینی را مطرح میکند.<br /> مقاله پیش رو، پژوهشی در باب جوانب موضوع همسرگزینی در بافتار اندیشه امام محمد غزالی است.http://akhlagh.morsalat.ir/article_21277_0d22a45211235ced729442c289652d78.pdf