دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-7898143220190220مسائل اخلاقی همسران خانوادههای مذهبی در روابط متقابل فامیلی11306686010.22081/jare.2019.52973.1328FAعادلقنبریکارشناس ارشد اخلاق کاربردیمحمدرضاسالاری فرهیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه0000-0002-4423-3880Journal Article20181219از جمله زمینههای مهم بروز اختلافات زناشویی و طلاق در خانوادههای مذهبی، روابط همسران با فامیل است. مشکلات اخلاقی پدیدآمده در این روابط میتواند موجب بروز اختلالات فراوانی در زندگی زناشویی شود. پژوهش حاضر به بررسی مسائل اخلاقی همسران مذهبی در روابط فامیلی پرداخته و از روش پژوهش کیفی، روش تفسیری و تحلیل محتوای متون اسلامی استفاده کرده است. براساس نتایج مقاله، مسائل اخلاقی موجود در روابط همسران مذهبی با فامیل ازنظر موضوع بیستوپنج مورد است: مسائل دسته اول تعاملی است و از ارتباط یا حضور در مجالس، رعایت موازین دینی، امور تربیتی، وابستگیها و تبعیضها نشأت میگیرد؛ مسائل دسته دوم به حمایتهای معنوی مربوط است، مانند کمک به والدین و حل مشکلات آنها و تبادل اطلاعات؛ مسائل دسته سوم حمایتهای مادی مانند تأمین مالی والدین را دربردارد. ریشههای بروز این مسائل در بیست عنوان کلی، مانند ضعف آگاهی درباره مهارتهای زندگی و افول دینداری و اخلاق در خانوادهها، دستهبندی شده است.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-7898143220190220اهمیت راهبردی دیدگاه کانت برای اخلاق زیستمحیطی31696685810.22081/jare.2019.53723.1364FAمحمدجوادموحدیمحقق پست دکتری دانشگاه اصفهان؛ زمینه پژوهش: اخلاق برای کودکان000000016116025XJournal Article20190310در این مقاله نویسنده مدعی است که <em>کانت</em> میتواند اهمیت اخلاق را برای محافظت از محیطزیست، برپایه ارتقاء و بهبود شخصیت و ایجاد محیط کلیتر برای شکوفایی بشر، توجیه کند. انسانمحوری کانت ایجاب میکند که ما از طبیعت محافظت کنیم؛ زیرا طبیعت به ما در رسیدن به اهدافمان کمک میکند. همچنین، براساس انسانمحوری کانت، ما موظفیم از محیط زیست برای نسلهای آینده محافظت کنیم. افزونبراین،اخلاق <em>کانتی نشان میدهد</em> چگونه رویکرد غیرابزاری به طبیعت (چه زیباشناسانه و چه به دیگر روشها)، میتواند به ما کمک کند تا بهمنزله یک موجود اخلاقمدار پیشرفت کنیم؛ ازاینرو، نباید محیطزیست را صرفاً منبع مواد خام برای انسان تصور کنیم. هنگامیکه ما، جدا از منافع خود، به طبیعت احترام میگذاریم، میتوانیم انواع نگرشهایی را که موجب رشد فضائل اخلاقی میشوند، در وجود خود تقویت کنیم. برهمیناساس، اخلاق <em>کانتی</em> میتواند نظام اخلاق زیستمحیطی پیچیدهای را بر مبنای اصولی انسانمدار سازمان و بسط دهد.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-7898143220190220الگوهای اخلاقی بازگشت به خانواده در جهان معاصر با تأکید بر نظریه شهید مطهری71946685610.22081/jare.2019.53073.1331FAمحمدمهدیفیروزمهرعضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامیفرج اللهمیرعربعضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامیJournal Article20190123خانواده رکن بنیادین جامعه انسانی است، اما با افول و ضعف رویکرد اخلاقی به زندگی، این رکن دچار مشکل شده و محبت، مودت و رحمت، در میان مردم، روبهکاهش است. الگوهای متعددی برای ایجاد علاقه به خانواده ارائه شده که بهنظر میرسد الگوی اخلاقیای که استاد مطهری با تکیه بر تعالیم الهی بهدست داده، بهترین راه برای تحکیم بنیان خانواده است. این پژوهش که به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده، در پی تبیین این الگو و نظریه است. هدف پژوهش این است که نشان دهد روند فعلی اوضاع فرهنگی جامعه جهانی، مشکل بزرگی برای جامعه اسلامی است. این مشکل در عرفیشدن دین و اخلاق، تبلیغات غرب و ترویج شهوت ریشه دارد. با تبلیغات فرهنگی غرب، هدف از تشکیل خانواده برای انسان معاصر مبهم شده است؛ چنانکه نمیداند، آیا براساس فطرت خود به همسر، فرزند و والدین و محبت به آنها نیازمند است و نیازهای جنسی ابزاری برای کمک به رفع این نیاز فطری است یا خانواده فقط بهانهای برای رفع نیاز شهوانی است و حرمت، قداست و ارزش دیگری ندارد؟ گروهی نظر دوم را پذیرفتهاند، اما اندیشمندان الهی، مانند شهید مطهری، نظر اول را ارائه میکنند و معتقدند تنها راه سعادت بشر بازگشت به اصل خانواده است و چنین بازگشتی با الگوی فطرت، یعنی میل فطری زن و مرد به تشکیل خانواده، مهرورزی به یکدیگر، گرایش فطری به همزیستی عاطفی با عزیزان و... دیر یا زود محقق میشود.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-7898143220190220ناروایی هـمجنـسگرایی در نظریه اسـلامی قانون طبیعی؛ نقد مقاله «درباره اقلیتهای جنسی»951216685510.22081/jare.2019.53568.1358FAمحمدحسینطالبیگروه حقوق پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قممحمدهادیحاضریگروه فلسفه مضاف، دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، قمJournal Article20190207ناروایی همجنسگرایی که بیشتر در قالب برهان «امر غیرطبیعی» تبیین میشود، چندی پیش توسط آقای آرش نراقی، در مقالهای با عنوان «درباره اقلیتهای جنسی» مورد مناقشه قرار گرفت. از نظر او، براهین عقلانی ممکن برای غیرطبیعی بودنِ همجنسگرایی در حکمت عملی اسلامی مخدوش هستند. وی با تعریف «طبیعت» و اتکا بر تعریف ارسطویی «غایتگرا» به دفاع از ایده «تعدد» کارکردها میپردازد، و بر فرض این برهان نیز همجنسگرایی را موافق با «لذتجویی» دانسته آن را کارکردی همعرض «فرزندآوری» برای قوه جنسی انسان معرفی میکند. نوشتار حاضر به نقد تعاریف وی، و ارایه قانون عقل عملی در نظریه اسلامی قانون طبیعی پرداخته، و نشان داده کارکردها به مثابه «کمال»های هر قوه نفس، رو به سوی کاملترین «غایت» دارند. همچنین، براساس آموزه سنخیّت، لازم است هر کارکرد با کارکرد نهایی یا همان خیر کامل سنخیّت داشته باشد. به همین دلیل، توقف در کثرت و عدم نیل به وحدت، مخلّ غایتمندی و به لغویّت میانجامد. لذّت اگر به تنهایی دیده شود بر خلاف ایده انسان کامل در فلسفه اسلامی خواهد بود. موارد استثنا نیز تحلیل شدهاند.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-7898143220190220اصول پرورش فضائل اخلاقی در فرزندان برمبنای سیره تربیتی حضرت زهرا1231456685910.22081/jare.2019.53337.1350FAروح اللهشهریاریموسسه آموزش عالی اخلاق وتربیت/ حوزه علمیه قم.Journal Article20190122این پژوهش، با روش توصیفی ـ تحلیلی، به واکاوی سیره تربیتی حضرت زهرا پرداخته است تا اصول پرورش فضائل اخلاقی در فرزندان را از دیدگاه ایشان تبیین کند. بهرهگیری از این اصول به راهکارهای تربیتی والدین و مربیان جهت میدهد و فعالیتهای آنها را در عرصه تربیت هدفمند میکند. در روش تربیتی حضرت زهرا ، اصول تربیتی در سه سطح نمود دارد؛ اصول ناظر به والدین، اصول ناظر به فرزندان و اصول ناظر به عمل تربیتی. اصول ناظر به والدین نشان میدهد در منطق تربیتی آن حضرت، تربیت فعل خداست و از این حیث استعانت از خدا برای کسب شایستگی در مقام نمایندگی او لازم است. همچنین، برخورداری از ثبات عاطفی و تخصص از اصول مربوط به والدین است. اصول ناظر به کودک بیانگر لزوم آگاهی از ظرفیت جسمی و روحی فرزندان است. از میان اصول ناظر به عمل تربیتی، هنرگرایی، تحریک حقطلبی، ترجیح عقلگرایی ایمانی برنازپروری، کرامتپروری و اقدام عملی، در سیره تربیتی صدیقه طاهره 3 اهمیت بیشتری دارند.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهانفصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی2251-7898143220190220اثرات مصرفگرایی بر هویت اخلاقی فردی با تکیه بر سبک زندگی ایرانیان1471666685710.22081/jare.2019.53707.1363FAسید علی اصغرهاشم زادهدکترای فلسفه اخلاق دانشگاه قم
و مدرس گروه معارف دانشگاه اصفهان0000-0002-6204-9366Journal Article20190224مصرفگرایی بهعنوان یک پدیده جهانی، بیشتر از منظر اثرات جمعیِ مثبت یا منفیاش بر ساختارهای اقتصادی بررسی شده است و دیدگاههای کمشماری به اثرات منفی آن بر هویت فردی مصرفکننده توجه داشتهاند. ارزیابی اثرات منفیِ مصرفگرایی با تأکید بر تعارضات هویتی، مسئلهای کلیدی است که پرداختن به آن در جهت شناخت شیوههای مصرف و کاهش عواقب فردی و اجتماعی مصرفگرایی در جامعه ضرورت دارد. این مقاله با روشی توصیفی و تحلیلی و از جنبه نظری به بررسی تأثیر مصرفگرایی بر رفتار و سنتهای اخلاقی با تکیه بر شواهدی در میان خانوادههای ایرانی میپردازد. نخست به عوامل مهمی که تأثیری منفی بر هویت جمعی مصرفکننده دارند اشاره کردهایم، سپس عناصر کلیدی تأثیرگذار در هویت فردی را برشمردهایم و درنهایت سازوکارهایی عملی برای حمایت و جلوگیری از آسیبهای اخلاقیِ مصرفگرایی را ارائه دادهایم. حاصل آنکه زنجیره تأمین از تولید تا مصرف باید با اصلاح رویکردها، در کنار تلاش برای بهبود شرایط زندگی و گسترش رفاه برای همگان، مانع از گسست هویتی و نابودی ارزشهای اصیل جامعه گردد.