دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهان
فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی
2251-7898
2676-6760
16
39
2020
11
21
رشد اخلاقی کودکان در کشاکش رسانه و خانواده
11
40
FA
حسن
بوسلیکی
0000-0003-3593-8093
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
h.boosalik@isca.ac.ir
مسعود
آذربایجانی
0000-0002-6837-0230
استاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
mazarbayejani110@yahoo.com
10.22081/jare.2021.58917.1564
شناسایی عوامل و نهادهای تأثیرگذار بر رشد اخلاقی کودکان و نوجوانان، برای برنامهریزی صحیح در امر تربیت آنها ضروری است. امروزه خانواده در تربیت کودکان بیرقیب و بهدور از عوامل برون خانوادگی عمل نمی کند، بلکه رسانه (به ویژه تلویزیون) نیز به مثابۀ یکی از اعضای خانواده بر رشد اخلاقی آنان تأثیر می گذارد. در واقع، این دو نهاد (رسانه و خانواده) در محیطی واحد (خانه) طی فرایندی تعاملی بر رشد اخلاقی کودکان تأثیر می گذارند. موضوع پژوهش حاضر، آشکارسازی بخشی از آثار تربیتی برهم کنش رسانه (با تأکید بر تلویزیون) و خانواده است. بدین منظور، ابتدا مسائل خانواده در امر تربیت نسل جدید و سپس، دو اثر ویژۀ برهم کنش این دو نهاد یعنی شکاف نسلی و زوال کودکی بررسی شد. در آخر، عنصر «وساطت والدین» در تماشای تلویزیون بهمنزلۀ راهکار کاهش شکاف نسلی و زوال کودکی واکاوی شد. نتیجۀ پژوهش آن است که هرچه والدین هنگام مصرف رسانه ای فرزندان، کمتر با آنان همراهی کنند، دو پدیدۀ «شکاف نسلی» و «زوال کودکی» بیشتر خواهد شد. از میان انواع وساطت والدین، وساطت فعال بیش از بقیه بر کاهش این دو پدیده تأثیر دارد. در این پژوهش برای شناسایی مشکلات و مسائل خانواده ها در زمینۀ تربیت نسل جدید، به سؤالات مطرح شده از مرکز ملی پاسخگویی و تجربۀ پژوهشگر بهره گرفته و برای معرفی آثار برهم کنش رسانه و خانواده و راه کاهش آثار منفی از روش کتابخانه ای استفاده کردهایم.
رشد اخلاقی,رشد اخلاقی کودکان,خانواده,رسانه,تلویزیون,برهم کنش رسانه و خانواده
http://akhlagh.morsalat.ir/article_69464.html
http://akhlagh.morsalat.ir/article_69464_36530f18514f93cdc04000ebcae2b735.pdf
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهان
فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی
2251-7898
2676-6760
16
39
2020
11
21
اخلاق حرفه ای رسانه ها در جمهوری اسلامی ایران؛ مفاهیم و مصادیق
41
66
FA
ظهیر
احمدی
0000-0002-9744-2002
پژوهشگر ارشد سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی تهران غرب
z.ahmadi.sahba@gmail.com
حسن
خجسته
0000-0001-5854-7533
عضو هیات علمی دانشگاه صدا و سیما
khojastehhasan@yahoo.com
10.22081/jare.2021.58957.1569
امروزه سازمان های حرفه ای برای بهبود عملکرد خود به مجموع های از اصول اخلاقی نیاز دارند که با توجه به حرفه و حوزۀ مأموریت کاری و فعالیت آنها تدوین شده باشد. بنا بر باور پژوهشگران و صاحب نظران حوزۀ ارتباطات و رسانه، فقدان نظام نامه و مرامنامۀ اخلاق حرفه ای مدون از کاستی های قابل توجه در نظام رسانه ای جمهوری اسلامی ایران است. نوشتار پیش رو، به دنبال ارائه الگو و نظریه بومی در عرصۀ «اخلاق حرفه ای رسانه» و «هنجار رسانه» و غنی سازی ادبیات مرتبط در این حوزه است. روش این پژوهش، به منزلۀ بخشی از روش های کیفی در چهارچوب تفسیرگرایی قرار میگیرد و از نظر شیوههای گردآوری داده ها از تجارب زیستۀ پژوهشگران، مصاحبه های گروهی، متمرکز و عمیق و نیز از پرسشنامه ها در سطوح مختلف ستاد و صف حوزۀ عملکردی رسانه (مدیران، برنامه سازان و کارشناسان) با نمونه گیری های هدف مند استفاده شده است. در این مقاله تلاش شده با استمداد از مبانی نظری و روشی پژوهش و با نقد و بررسی نظریه ها، الگوها، مبانی پنج گانه در اخلاق و نظریه های شش گانۀ هنجار رسانه و با ارجاع به مبانی و تعلیمات اسلامی، «اصول اخلاق حرفه ای رسانه ها در جمهوری اسلامی ایران» بررسی شود.
رسانه,اخلاق,اخلاق حرفه ای,اخلاق اسلامی,هنجار رسانه
http://akhlagh.morsalat.ir/article_69465.html
http://akhlagh.morsalat.ir/article_69465_bcaeb847c618d13fff240bf9414c84ae.pdf
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهان
فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی
2251-7898
2676-6760
16
39
2020
11
21
قرآن و شاخصهای اخلاقی مدیریت رسانه
67
86
FA
عیسی
عیسی زاده
0000-0003-2628-5545
عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
e.eisazadeh@isca.ac.ir
10.22081/jare.2021.58919.1565
«قرآن کریم» مهمترین رسانۀ الهی است که با مدیریت و نقشآفرینی پیامبر عزیز اسلام (ص) توانسته است حدود یکچهارم جمعیت دنیا را مجذوب خود کند و بسیاری ازآنان را به سر منزل مقصود رهنمون شود. یکی از مهمترین عوامل موفقیت رسول اسلام (ص) در بهرهبرداری صحیح از این رسانۀ آسمانی وکتاب زندگی، برخورداری آن حضرت از ویژگیهای اخلاقی بوده است. اگراین ویژگیها در مسئولان و اصحابرسانههای کشور نهادینه گردد، بهیقین تحولی عظیم در هدایت مردم بهسوی ارزشهای الهی رخ میدهد. در این پژوهش تلاش شده است با روش توصیفی-تحلیلی و با بهرهگیری از آموزههای قرآن کریم، مهمترین ویژگیهای اخلاقی پیامبر اسلام (ص) همچون ایمان، اخلاص، توکل، امانتداری، امیدواری به هدایت مردم، خوشزبانی، خوشاخلاقی، شرح صدر، بردباری، دلسوزی، مهربانی، تواضع، عفو و گذشت، از قرآن کریم استخراج و بررسی شود.
اخلاق,قرآن,مدیریت رسانه,ایمان,توکل,اخلاص
http://akhlagh.morsalat.ir/article_69466.html
http://akhlagh.morsalat.ir/article_69466_1f85ec96fcc03a1abd67292274edd8f2.pdf
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهان
فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی
2251-7898
2676-6760
16
39
2020
11
21
اخلاق اجرا در برنامه های غیرنمایشی رسانۀ ملی با تأکید بر عنصر حیا در اجرای زنان
87
116
FA
سمیه
سیوانی زاد
0000-0002-2796-9482
دانشجو
astaneh135@gmail.com
محمدحسین
کشکولی
0000-0001-7801-7943
مدیر دفتر پژوهشهای کاربردی اداره کل پژوهشهای اسلامی رسانه
royesh89@gmail.com
10.22081/jare.2021.59004.1574
مجری، رکن اصلی برنامه های غیرنمایشی در رادیو و تلویزیون است و نقش مهمی در انتقال پیام های اخلاقی ایفا میکند. وظیفۀ خطیر مجریان، ایجاد ارتباط معنایی شایسته میان برنامه ساز و مخاطب است. اگر مجری از تجارب، توانمندیها و استعدادهای ذاتی خود بهخوبی استفاده کند، می توانند مهمترین عامل موفقیت برنامه به شمار آیند. حضور زنان در این عرصه، به دلیل پیچیدگی ها و حساسیت های شرعی و اخلاقی، بر اهمیت این نقش آفرینی می افزاید. یکی از ابعاد مهم اخلاقی مجریگری زنان در رادیو و تلویزیون، توجه به موضوع حیاست. از نگاه اسلام حیا در نظام تربیتی انسان در رأس مکارم اخلاق قرار دارد. بررسی ابعاد حیا در مجریگری زنان، بهمنزلۀ یکی از شاخصه های اصلی زن مسلمان، به اصحابرسانه، به ویژه مجریان دغدغه مند، کمک میکند تا بتوانند در برنامه های اثرگذار، ایفای نقش کنند و با پرهیز از آفات اخلاقی بی حیایی، در عرصۀ فرهنگ بهطور جدی فعال باشند. در این تحقیق که اطلاعات آن با روش اسنادی و کتابخانه ای جمع آوری شده، ابعاد حیا در مجریگری زنان بررسی و راهکارهای عملی برای بهره گیری از این ارزش اخلاقی ارائه شده است. توجه به حیا در نگاه، شنیدن، گفتار و رفتار، چهار وجه اخلاقی است که زنان باید در مجریگری به آن وفادار باشند؛ ازاینرو، حدود و چگونگی آن در این پژوهش به طور کاربردی تبیین شده است.
اخلاق مجریگری,حیا,مجریگری زنان
http://akhlagh.morsalat.ir/article_69467.html
http://akhlagh.morsalat.ir/article_69467_fbe0b9b848fc36ab9432ed354127bc46.pdf
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهان
فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی
2251-7898
2676-6760
16
39
2020
11
21
اخلاق حرفه ای در رسانه های خبری تراز انقلاب اسلامی
117
144
FA
پیام
امیری
0000-0002-5585-0630
تاریخ،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد،اصفهان،ایران
payamamiri@bojnourd.irib.ir
10.22081/jare.2021.58915.1566
آگاهی بخشی به مخاطبان مسئولیت خطیری است که بر عهدۀ رسانه های خبری نهاده شده است. فرایند تولید و انتشار اخبار مستلزم رعایت سه اصل سرعت، صحت و دقت است و اخلاق مداری، مسئولیت پذیری و جلباعتماد مخاطب در این فرایند بسیار اهمیت دارد. در چنین ساختاری، کارکرد رسانه های مبتنی بر ارزش های اسلامی و انقلابی با کارکرد رسانه های مبتنی بر معیارهای غربی متفاوت است. در نظام های سرمایه داری، رسانه ها اغلب به قدرت و نظام سیاسی وابستهاند. روشن است که انگیزه ها و مصلحت های جناحی، گردانندگان این رسانهها را به عدول از اصول و ارزش های حرفه ای و اخلاقی وامی دارد. البته اصل اعتماد به رسانه و تأثیر بسیار آن بر مخاطب را نباید نادیده گرفت. هرچه میزان اعتماد مخاطبان به رسانه بیشتر باشد، میزان اثرگذاری آن رسانه بیشتر میشود. عواملی همچون بی طرفی در انتشار اخبار، پخش اخبار موثق، صداقت در اطلاع رسانی و حفظ حریم شخصی وحقوق شهروندی در جلباعتماد یا بی اعتمادی مخاطبان به رسانه مؤثر است. مروری بر اندیشه ها و دیدگاه های امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری که بخشی از آن در این مقاله آمده است، معیارهای رسانۀ مطلوب دینی ترسیم می کند؛ شاخص هایی همچون امانتداری در انتشار اخبار، صحت و دقت در اطلاع رسانی، ترویج مبانی و ارزش های اسلامی، پرهیز از دروغ و شایعه پردازی، حفظ استقلال رسانه و اخلاق مداری که از ویژگیهای رسانۀ خبری تراز انقلاب اسلامی محسوب می شوند. در واقع، رسانۀ خبری تراز انقلاب اسلامی، رسانهای است که رعایت اخلاق حرفه ای شاخصۀ اصلی آن است و مهمتر از آن رسانه ای مرجع، قابل اعتماد و تأثیرگذار در مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه است. در این مقاله با تبیین ویژگی های رسانۀ اخلاق مدار، بایدونبایدهای رسانه های خبری و تأثیرگذاری آن در افزایش اعتماد مخاطب بررسی و تحلیل شده است. روش تحقیق در این مقاله، کتابخانه ای و نحوۀ تبیین داده ها توصیفی-تحلیلی است.
اخلاق,رسانه,خبر,اعتماد مخاطب,انقلاب اسلامی
http://akhlagh.morsalat.ir/article_69468.html
http://akhlagh.morsalat.ir/article_69468_8a7991e0e222ae9e334c8c680de1a05b.pdf
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهان
فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی
2251-7898
2676-6760
16
39
2020
11
21
بایستگی های اخلاقی حرفۀ تهیه کنندگی
145
171
FA
نصراله
یقینی
0000-0003-4848-2216
دانشکده صدا و سیمای قم
yaghini57@gmail.com
10.22081/jare.2021.58959.1570
اخلاق حرفه ای یعنی اینکه «شما حق دارید و ما تکلیف». اخلاق حرفه ای شاخه ی از اخلاق کاربردی است که به مباحث اخلاقی در حرفه می پردازد؛ رفتار مناسب حرفه را جدا از عوامل مصلحتی و قانونی تعیین می کند و وظیفۀ نظارت بر رفتارها و جلوگیری از مشکلات اخلاقی و تبیین استانداردها و قواعد اخلاقی حرفه را بر عهده دارد. اخلاق حرفه ای نوعی تعهد اخلاقی و وجدان کاری در هر نوع حرفه، وظیفه و مسئولیت است. حرفۀ تهیه کنندگی به دلیل جایگاه ویژهای که در رهبری و مدیریت گروه برنامه سازی دارد و بهسبب تأثیرگذاری در حوزههای فرهنگی و اجتماعی جامعه، نیازمند تحقیق و تدوین اصول اخلاق حرفه ای است؛ ازاینرو، تبیین منشور اخلاق حرفه ای تهیه کنندگی به تهیهکننده کمک می کند تا با شناخت کامل از طرف های ارتباطی و صاحبان حق و آشنایی با بایستگی های اخلاقی در فرایند برنامه سازی، در مسیر حرفه ای شدن گام بردارد. هدف از این پژوهش، استخراج بایستگی های اخلاقی حرفۀ تهیه کنندگی با تکیه بر منابع موجود و تحقیق میدانی است. بدین منظور، از روش توصیفی و اسلوب تحقیق همبستگی استفاده شد. مسئله این مقاله، بررسی تکالیفی است که تهیه کننده در قبال صاحبان حق در حوزۀ حرفۀ خود بر عهده دارد و ملزم به رعایت آن است. در نتیجه، با استنباط و استقراء هشت گروه ذینفع و بررسی های انجام شده معلوم شد که در تمام مراحل تولید، ملاک های اخلاقی وجود دارند که تهیهکننده به منظور احقاق حقوق صاحبان حق باید به آنها توجه کند.
اخلاق,حرفه,حرفۀ تهیه کنندگی,اخلاق حرفه ای,صاحبان حق
http://akhlagh.morsalat.ir/article_69469.html
http://akhlagh.morsalat.ir/article_69469_043bcc292e7a7f11f93e137162c86149.pdf