2024-03-29T10:16:58Z
http://akhlagh.morsalat.ir/?_action=export&rf=summon&issue=3498
فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی
مطالعات اخلاق کاربردی
2251-7898
2251-7898
1388
5
17
مقتضیات اخلاقی تقوا در آیینهی قرآن و سنّت
سیّد محمّد صادق
حسینی سرشت
«مقتضیات تقوا در آیینهی قرآن و سنّت» عنوانی جهت دستیابی به مفهوم تقوا، وعوامل دستیابی به تقوا از دیدگاه قرآن و سنّت است. تقوا از «وقایه» گرفته شده و در لغت، به معنای نهایت خویشتنداری و در عرف، بازداشتن نفس از آن چیزی است که در آخرت برای انسان زیان دارد، و محصورکردن آن به چیزهایی است که برای او مفید است. مقتضیات، یعنی همان عوامل پیدایش تقوا، در دو زیر شاخهی اصلی: اخلاقی و فقهی، بررسی گردیدهاند. مقتضیات اخلاقی پیدایش تقوا نیز در دو مجموعهی اخلاقیات فردی همچون: الگوپذیری، مخالفت با هوای نفس، شناخت و معرفت، صداقت، اطاعت اوامر الهی، عبادت و بندگی، خردورزی، یاد خدا، آیات الهی، هدایت الهی، یقین، توبه، صبر و تواضع، و مجموعهی اخلاقیات اجتماعی همچون: عدالت، خدمت به مردم، وحدت، وفای به عهد، موعظه، عفّت و پاکدامنی، احسان وکنترل زبان آمدهاند. در مقتضیات فقهی نیز عواملی چون: بر پاداشتن نماز، روزهداری، حجّ، جهاد و قصاص بررسی شدهاند.
تقوا
قرآن
سنّت
مقتضیات
اخلاق
مقتضیات تقوا در آیینهی قرآن و سنّت
2009
09
23
5
56
http://akhlagh.morsalat.ir/article_21187_d0400f6d8cbb66ac4b01d1ea749ebb0a.pdf
فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی
مطالعات اخلاق کاربردی
2251-7898
2251-7898
1388
5
17
ویژگیهای ایمان و مؤمنین در قرآن و سنّت
اکرم
زمانی
موضوع این مقاله پیرامون «ویژگیهای ایمان و مؤمنین در قرآن و سنّت» است. در عصر حاضر، حرکت به سوی پیشرفت و تکنولوژی باعث شده که انسانها به صورت ناخودآگاه از اصل و منبع خود دور شوند، و واژهی دین و ایمان و اسلام، تنها، به شکل ظاهری و سطحی، آن هم بهطور موقّت، مورد استفادهی افراد قرارگیرد، در حالی که باطن و محتوای دین هنوز بهطور کامل بررسی نشده است. در این پژوهش، تلاش شده تا اندازهای حقیقت ایمان وویژگیهای مؤمنین و صفاتی که داشتن آن لازمهی هر مسلمانی است، روشن شود. در ادامه، با بیان ماهیّت ایمان، فرق آن با اسلام، رابطهاش با عمل، و مهمتر از آن، ارتباط مستحکمی که با ولایت (امامت) دارد، به تقسیمبندی فصول پرداخته و به پارهای از ویژگیهای انسان مؤمن از دو بُعد فردی و اجتماعی اشاره شده است. در این پژوهش، از کتب روایی، مانند: اصول کافی، کنز العمّال، غررالحکم، نهج البلاغهو ... از کتب اخلاقی، مانند: صفات و علامات متقّین در خطبهی حضرت امیرالمؤمنین، قطرهای از دریا، جلوههای لاهوتی و ... و نیز از کتب تفسیری، همچون تفسیر نمونه استفاده شده است. روش تحقیق در این جا، اسنادی و مدارکی (دینی)، ماهیّت آن، نقلی و توصیفی، و روش جمعآوری آن کتابخانهای میباشد. لازم به ذکر است در قسمتهایی از تحقیق، برای بیان هرچه بهتر مطلب، از اظهار نظرهای شخصی نیز استفاده شده است.
الامن
مؤمن
مؤمنین
2009
09
23
56
87
http://akhlagh.morsalat.ir/article_21188_fd30fa32d1f4c41ce35d7cd8960189da.pdf
فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی
مطالعات اخلاق کاربردی
2251-7898
2251-7898
1388
5
17
حجاب در کتاب مقدّس
حبیب رضا
ارزانی
حجاب و پوشش از جمله مسایلی است که در کتاب مقدّس با معانی متعدّد و در قالبهای مختلفی مورد توجّه قرار گرفته است. در یک تقسیمبندی کلّی میتوان به دو نوع استفاده- مثبت و منفی- از حجاب در کتاب مقدّس اشاره نمود. هریک از این دو نوع استفاده، ممکن است به صورت حقیقی و یا مجازی باشد. کاربرد مثبت به صورت حقیقی در پنج حوزه است، که عبارتند از: 1. پوشش موسی پس از ملاقات با خدا؛ 2. پوشش نوعروسان؛ 3. پوشش زنان در عبادت همگانی؛ 4. پوشش مقدّس در معبد؛ 5. پوشش جذامیان. کاربرد مثبت به صورت مجازی نیز در دو قالب پردهی سمبلیک و پوشش ایمان، است. کاربرد منفی حجاب به صورت حقیقی در دو حوزه: 1. پوشش پیامبران زن دروغین؛ 2. پوشش زنان فاحشه است. کاربرد منفی به صورت مجازی نیز شامل ذهن حجاب دار و کتاب مقدّس در پوشش، است. در مقالهی پیشرو، در هر بخش موارد یاد شده را تبیین نموده و آیات کتاب مقدّس را نیز متذکّر خواهیم شد. آنچه بهطور قطعی از پوشش و حجاب در کتاب مقدّس بر میآید این است که حجاب و پوشش برای زن، مسألهای ضروری به حساب میآمده و دلیلی بر عفّت و پاکدامنی او شمرده میشده است. در حال حاضر نیز اگر مسیحیان و یهودیان کتاب مقدّس را به عنوان دلیل و حجّت به حساب آورند و فرامین آن را غیز قابل نسخ بدانند، پایبندی به قانون حجاب از کتاب مقدّس قابل استخراج خواهد بود. البتّه عدّهای از اندیشمندان مسیحی و یهودی در صدد توجیه و تفسیر این مسأله برآمده و شرایط فرهنگی موجود در غرب را، حاکم بر قانون حجاب میدانند.
حجاب
پوشش
کتاب مقدّس
عهد جدید
عهد قدیم. کاربرد مثبت حجاب
کاربرد منفی حجاب
2009
09
23
87
117
http://akhlagh.morsalat.ir/article_21189_c18fb2f0f180a6bd5fa6c5e800783685.pdf
فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی
مطالعات اخلاق کاربردی
2251-7898
2251-7898
1388
5
17
ترسیم خطوط و مرزهای توکّل و تکلیف
مهدی
جعفری
توکّل به معنای اعتماد و اتّکا بر خدا و نیز واگذاری کارها و تفویض امور به خداوند است. مسأله این است که: «تکلیف شخص متوکّل چیست؟»؛ اگر معنای توکّل واگذاری کارها به خدا بهطور کلّی باشد که خلاف عقل است، و اگر معنایش این باشد که متوکّل به اسباب متمسّک شود و به وسایل رو کند، پس تفاوت او با شخص غیر متوکّل چه خواهد بود. ما در این نوشتار کوشیدهایم که به این سؤال پاسخ داده و شبهه را رفع کنیم.
توکّل
تفویض
اتّکا و اعتماد بر خدا
ایمان
یقین
امیدواری به خدا
2009
09
23
117
156
http://akhlagh.morsalat.ir/article_21190_abee26671dc36a1611ed47747fde5bbc.pdf
فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی
مطالعات اخلاق کاربردی
2251-7898
2251-7898
1388
5
17
معنویّت مسیحی
حبیب رضا
ارزانی
معنویّت، از جمله واژگان پرکاربردی است که اندیشمندان عصر جدید به توضیح و تبیین آن همّت گماردهاند و هر یک در تعریف آن، بیانی متمایز از دیگران دارد. از دیگر سو، عدّهای از اندیشمندان، درصدد یافتن معنویّت، در درون دینهای تاریخی و سنّتی هستند و گروه دیگر به مقولهی معنویّت، به عنوان مسألهای فرادینی نظر میکنند. آنچنان که در بخش اوّل مقالهی «معنویّت مسیحی» گذشت، مقاله-ی حاضر قصد آن دارد که به مقولهی معنویت از منظر درون دینی و بهطور خاص از دیدگاه مسیحیّت بپردازد. اندیشمندان مسیحی نیز هر یک از زاویهای به مسأله پرداخته و در قالب نظامهای الاهیاتی متعدّد، مسألهی معنویّت را مورد دقّت و بررسی قرار دادهاند. نظامهای الاهیاتی چون «الاهیات سیستماتیک»، «الاهیات تاریخی»، «الاهیات دفاعی»، «الاهیات کاربردی» و «الاهیات انجیلی»، نظامهای الاهیاتی رایجی هستند که در هریک از آنها، تعریفی متمایز و راهکاری ویژه برای رسیدن به معنویّت پیشنهاد شده است. نوشتهی حاضر در صدد است که به معنویّت مسیحی از منظر «الاهیات انجیلی» نظر افکنده و با بررسی کتاب مقدّس، آن را تبیین و نقد نماید. معنویّت مسیحی مبتنی بر کتاب مقدّس را از دو منظر کاملاً متمایز میتوان جستجو کرد. نگاه مقدّماتی عمومی و نگاه الاهیاتی. در بخش اوّل به نگاه مقدّماتی عمومی پرداختیم و در این بخش به نگاه الاهیاتی خواهیم پرداخت. مفاهیم اساسی که در این بخش بررسی خواهند شد، عبارتند از: خالقشناسی، مسیحشناسی، روح القدسشناسی، کلیساشناسی و آخرتشناسی، که هریک از آنها از منظر مسیحیان بررسی شده و نقد آن نیز از منظر اسلام، بیان میگردد.
معنویّت
مسیح
مسیحیّت
روحالقدس
کلیسا
تحلیل الاهیاتی
2009
09
23
156
200
http://akhlagh.morsalat.ir/article_21191_ae86d263fae6e5069718faab79cb89b2.pdf