واکاوی واژه رضا در صحیفه سجادیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 حوزه علمیه فاطمه الزهرا (س)

2 استاد یار پایه 14عضو هیئت علمی دانشگاه اشرفی اصفهانی

چکیده

امام سجاد 7در دوران خفقان بعد از قیام عاشورا برای یادآوری هدف این قیام، مضامین عمیقی را در قالب دعا مطرح کردند. یکی از مضامین مورد توجه «رضا» است. امام سجاد7در صحیفه سجادیه 79 بار به  «رضا» اشاره نموده اند؛ با این وجود بررسی آن در صحیفه مورد توجه محققان قرار نگرفته است. از‌اینرو در این تحقیق با مراجعه به متن صحیفه سجادیه، مفهوم رضا تبیین و راه‌های تحصیل آن و کارکردهای آن در نگاه امام سجاد با روش توصیفی - تحلیلی، واکاوی شده است.  اگرانسان‌ها حالشان در موقعیت بلا، گرفتاری و مصیبت مانند وقتی باشد که در حالت رخاء و آسایش و رفاه به سر می‌برند، به مقام رضا رسیده اند؛ البته طبق دیدگاه امام سجاد 7، رضا یک رابطۀ دو سویه بین خدا و بنده است؛ انسان ها با رعایت معیارهایی مانند ایمان، عمل صالح، اطاعت از خدا، ترک گناه و انجام واجبات، می توانند موجبات رضایت خدا از خودشان را فراهم کنند. همچنانکه، بنده با نگرش و رفتارش می تواند رضایت خود از خدا را نشان دهد. در بعد رفتاری، اطاعت از خدا و جانشینان او در زمین، عبادت خدا و در بعد نگرشی، رضا به قضای الهی و شهادت به اینکه خداوند، رزق را به عدالت در میان بندگان تقسیم می‌کند، نشان‌دهندۀ رضایت بنده از خداست. هنگامی‌که خدا از بنده‌ای راضی باشد، او را از حوادث شر محفوظ می‌دارد؛ همچنان‌که درجۀ چنین بنده‌ای را در میان بندگان بالا می‌برد و بهشت را به او پاداش می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Analysis of the Word "Rida" in Sahifah Sajadiyeh

چکیده [English]

Imam
Sajjad (pbuh) during the time of repression following the event of Ashura
raised deep themes in prayer as a reminder of the purpose of this uprising. One
of the themes of interest is Ri
da. Imam Sajjad (AS) has
mentioned "Reza" 79times in the
ahifah
Sajadiyeh; Therefore, in this study, by referring to the text of
ahifah
Sajadiyeh, the concept of Rida is explored and its ways of gaining it and its
functions in the view of Imam Sajjad has been analyzed by
descriptive-analytical method. If human beings when they are in a state of
calamity, and affliction, they look like as if they are in a state of
transcendence and prosperity, they have reached Ri
da;
however, according to Imam Sajjad (as), Ri
da is a two-way relationship
between God and Man. Humans can satisfy God by observing standards such as
faith, righteous deeds, obedience to God, abstinence of sins, and doing what is
right. Similarly, a servant with his attitude and behavior can express his
satisfaction with God. In the behavioral dimension, obedience to God and his
successors on earth, worship of God, and in the attitude dimension,
satisfaction with God's fate, and testimony that God divides provision justly
among the servants, causes the servant's satisfaction with God. When God is
pleased with a servant, he protects him from the harms of evil, as he raises
the rank of such a servant among the servants and rewards him with Paradise

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rida
  • Ridwan
  • Sahifah Sajadiyeh
  • Imam Sajjad
  • Sakhat
  1. قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند.
  2. امام سجاد 7، صحیفه سجادیه، ترجمه محمدجواد لنکرانی، (قابل دسترسی در:  fazellankarani.com.www)، تاریخ بازبینی: 6/5/1398.
  3. پسندیده، عباس (1392)، رضایت از زندگی، قم: دار الحدیث.
  4. خرگوشی، عبدالملک بن محمد (2006م)، تهذیب الاسرار، بیروت:               دارالکتب العلمیة.
  5. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1374)، المفردات فی غریب القرآن،             دمشق: دارالقلم.
  6. شبر، عبدالله (1374)، ترجمه محمدرضا جباران، قم: هجرت.
  7. طباطبایى، محمدحسین (1374)، ترجمه تفسیر المیزان،20جلد، ج17و‏18، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  8. قرشی، سید علی‌اکبر (1307)، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
  9. کاشانی، عبدالرزاق (1372)، شرح منازل السائرین، تصحیح محسن بیدارفر،           قم: بیدار.
  10.  کاشانی، محمود بن على عزالدین (1382)، مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة، تصحیح عفت کرباسی و محمدرضا برزگر خالقی، تهران: هما
  11. کلینی، جعفر محمد بن یعقوب بن إسحاق (1388)، الکافی، تهران:              دارالکتب الاسلامیة.
  12. مصباح‌یزدی، محمدتقی (1388)، درس گفتارهای سیمای شیعیان در کلام امیرمؤمنان7، جلسه نوزدهم، (قابل دسترسی در: www.mesbahyazdi.ir)، تاریخ بازبینی: 6/5/1398.
  13. ______________ (1392)، درس گفتارهای مبنا، متعلقات و انواع رضا، جلسه بیست‌وسوم، (قابل دسترسی در: www.mesbahyazdi.ir)، تاریخ بازبینی: 6/5/1398.
  14. مکی، ابوطالب (1310ق)، قوت القلوب فی معاملة المحبوب و وصف طریق المرید الى مقام التوحید، قاهره: دارالکتب­ العلمیة.
  15. ممدوحی کرمانشاهی،حسن (1388)، شهود و شناخت، قم: بوستان کتاب.
  16. نراقی، احمد بن محمدمهدی (1348)، معراج السعادة، قم: حوزۀ علمیه اسلامی.

هجویری، علی بن عثمان (1428ق)، کشف المحجوب، ترجمه محموداحمد ماضی، قاهره: مکتبة ­الثقافة‌­الدینة