زبان شناسی و اخلاق عرفانی

نویسنده

چکیده

چکیده
یکی از دانش‏های نوپا در دنیا و به ویژه در کشور ما، دانش معنی‏شناسی است که از شاخه‏های زبانشناسی به شمار می‏آید. متون اسلامی اعم از قرآن و حدیث و مطالب عرفانی حاوی نکات اخلاقی و کدهای اخلاقی فراوان است. متأسفانه در سال‏های اخیر با وجود تحقیقات ارزنده در تمام شاخه‏های علوم اسلامی، پژوهش قابل قبولی راجع به معنی‏شناسی اخلاقی- عرفانی نشده است. این‏جانب در اصل مقاله تصمیم دارم تصویری روشن از معنی‏شناسی اخلاقی- عرفانی را برای علاقه‏مندان به اخلاق عرفانی بیان کنم تا مشتاقان به ارزش و اهمیت این پژوهش پی برند.
معنی‏شناسی اخلاقی در پی روشن کردن مفاهیم و کدهای اخلاقی است که از دیرباز در زبان عربی و متون ادب فارسی وجود داشته است. عارفان اسلامی به پشتیبانی قرآن و حدیث به دستاوردهای بسیار ارزشمندی در این زمینه رسیده‏اند، لیکن همه‏ی این دستاوردها روشمند نیست و کار معناشناسی اخلاقی- عرفانی، تنظیم حوزه‏ی معناشناسی واژگانی است که هرچند واژه به صورت یک سیستم یا لایه یا حلقه یا میدان، ایده‏ای کامل و علمی در تکامل اخلاقی کلونی و سیستماتیک را نشان دهند. بدیهی است مثال‏هایی که در متن مقاله خواهد آمد، برگرفته از قرآن یا متون حدیث و منابع عرفانی فارسی و عربی خواهد بود. ان شاء اللّه این روش جدید بتواند فصل تازه‏ای در تولید علم اخلاق، آن هم اخلاق دینامیکی ایجاد نماید.

کلیدواژه‌ها