مفهوم‌شناسی اخلاق از نگاه قرآن

نویسنده

چکیده

مفهوم‌شناسی اخلاق از نگاه قرآن
محمدمهدی فیروزمهر

چکیده
قرآن، فلسفه بعثت پیامبر را تزکیه و رشد اخلاقی می‌داند و پیامبرخود نیز، فلسفه بعثتش را تکمیل و تتمیم مکارم اخلاق معرفی کرده است. در قرآن از اخلاق پیامبربه‌طور خاص ستایش و از آن به عظمت یاد شده و پیامبرخود را تربیت‌یافته خدا و مکارم اخلاق معرفی کرده است. اخلاق پیامبرهمان قرآن و قرآن تجلی خداوند برای بشر است؛ بنابراین، قرآن و پیامبرهرکدام به شکلی تجلی اخلاق الهی بوده و اخلاق مدنظر قرآن، اخلاق الهی است و با توجه به اینکه غایت خلقت انسان، خلافت خداست و خلافت مستلزم سنخیت و تناسب وجودی است، مقصود از اخلاق الهی این است که انسان با شناخت اسماء و صفات الهی، به اندازه توان بشری به افعال و صفات الهی متخلق شود و تخلق به اوصاف و افعال الهی از طریق عبودیت خدا که فلسفه آفرینش انسان است، ممکن می‌شود. نتیجه اینکه اخلاق از نظر قرآن عبارت است از شناخت اسماء، صفات و افعال خدا و تخلق به اخلاق و افعال خدایی به قدر توان بشری از طریق عبودیت و بندگی خدا. این تعریف که مستند به آیات و روایات است، اخلاق را به صراحت در ارتباط با خدا و اسماء و صفات او می‌شناساند.

واژه‌های کلیدی
اخلاق، قرآن، اخلاق الهی، خلافت، اسماء و صفات خدا، عبودیت.

کلیدواژه‌ها