حسنخلق، موضوعی است که در قرآن و روایات بسیار مورد تاکید قرار گرفته است و همواره از مسلمانان خواسته شده است که با دیگران با حسنخلق برخورد کنند. لازمه‌ی این دستور پی بردن به مبانی نظری حسنخلق است، زیرا زمانی امید آن می‌رود که حسن خلق آنچنان در جامعه‌ای همه گیر شود که مبانی نظری آن از آیات قرآن کریم و احادیث معصومین علیهم‌السلام به درستی استخراج شده باشد و هر فردی دقیقا بداند که باید چه نوع نگاهی به خدا، انسان و جهان داشته باشد که باعث بروز رفتارهای صحیح اجتماعی شود. در این مقاله سعی شده است پس از تبیین معنای دقیق واژه حسنخلق، مبانی نظری آن در سه دسته خداشناسی، انسان‌شناسی و جهان‌شناسی بررسی شده و در هر دسته با استناد به آیات و روایات مشخص شود که هر کدام از این موارد چه تاثیری در حسنخلق دارند. نتیجه بدست آمده اینکه حسنخلق در فرد تا حدود زیادی به نوع شناخت و نگاه وی به خداوند، انسان و جهان بستگی دارد و تاثیر این معارف و نگاه‌ها در خوش‌اخلاق بودن فرد نسبت به سایر علل بیان شده در این زمینه، بنیادی‌تر و با اهمیت‌تر به نظر می‌رسد.
)