مفهومشناسی و شاخصهای کسبوکار حلال از دیدگاه اسلام

نویسنده

دانشجوی دکترای مدیریت بازرگانی اسلامی (بازاریابی) دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی و پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

کسبوکار و تعاملات تجاری را میتوان یکی از حوزههای فراگیر تعاملات اجتماعی در جوامع بشری دانست. این حوزه همواره، یکی از حوزههایی است که ساماندهی به آن و نظامسازی در آن بسیار دشوار بوده است تا جایی که تئوریهای گوناگون اقتصادی سعی در تبیین آن در سطوح گوناگون کردهاند. آموزههای دین اسلام در حوزة اقتصاد و روابط تجاری، بهگونهای فراگیر و همهجانبه، نظامی برپایة کسبوکار حلال بنا میکنند. درواقع، تلاش برای کسب روزی حلال، ساماندهندة حوزة تعاملات تجاری و اقتصادی است. در تلاش برای کسب روزی حلال، هم سعادت اخروی تأمین خواهد شد و هم کارآمدی دین در عرصة سامانبخشیدن به روابط تجاری به بهترین شکل ظهور خواهد کرد. برایناساس، در نوشتار حاضر تلاش شد، اصول کسبوکار حلال با تکیه بر آیات و روایات برشمرده و تا حدودی تبیین شود. از جملة این اصول میتوان به شاخصهای کسبوکار اسلامی در عرصة حقوق و دستمزد، خرید و فروش، توزیع و مصرف، تبلیغات و ترویج و نیز شاخصهای کلی در کسبوکار اسلامی اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها


1. قرآن. ##
2. ابن‌شعبه، حسن‌بن‌علی؛ تحف العقول؛ انتشارات آل علی؟ع؟، 1382. ##
3. ایروانی، جواد؛ «اخلاق اقتصادی از دیدگاه قرآن و حدیث»؛ مجلۀ الهیات و حقوق، شمارۀ 14، 1383. ##
4. پاک‌نیا، عبدالکریم؛ «گذری بر اندیشه‌های اقتصادی امام‌صادق؟ع؟»؛ مجلۀ مبلغان، شمارۀ 53، 1383. ##
5. جزری، ابن‌اثیر مبارک‌بن‌محمد؛ النهایه فی غریب الحدیث و الاثر؛ قم: مؤسسۀ مطبوعاتی اسماعیلیان، 1391. ##
6. جوادی آملی، عبدالله؛ اسلام و محیط‌زیست؛ قم: اسراء، 1386. ##
7. جوادی آملی، عبدالله؛ جامعه در قرآن: تفسیر موضوعی قرآن کریم؛  قم: اسراء، 1388. ##
8. حرعاملی؛ وسائل الشیعه؛ قم: مؤسسۀ آل البیت؟ع؟، 1409. ##
9. حقانی زنجانی، حسین؛ حقوق خانواده در اسلام؛ قم: دارالتبلیغ اسلامی، 1353. ##
10. حمیری، نشوان‌بن‌سعید؛ شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم؛ بیروت: دارالفکر المعاصر، 1420. ##
11. دشتی، محمد؛ نهج البلاغه؛ قم: مؤسسۀ فرهنگی‌تحقیقاتی امیرالمؤمنین، 1378. ##
12. رضایی، مجید؛ «آثار برخی قواعد فقهی بر بازار کار»؛ اقتصاد اسلامی، سال پنجم (تابستان1384). ##
13. سبحانی، حسن؛ «بررسی عناصری از مناهی اقتصادی در احکام اسلامی»؛ مجلۀ تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران، شمارۀ  58، 1380. ##
14. سبحانی، جعفر؛ ‎مثل‌های زیبای قرآن (14): عمل ریاکاران بی‌ایمان؛ ‎درسهایی از مکتب اسلام، 1380. ##
15. سلطانی، اسماعیل؛ «روابط اخلاقی و اجتماعی مسلمانان با غیرمسلمانان از دیدگاه قرآن»؛ مجلۀ معرفت، شمارۀ 83 (1383). ##
16. شیخ‌صدوق؛ الأمالی للصدوق؛ کتابفروشی اسلامیه، 1349. ##
17. طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ تفسیر المیزان؛ ترجمۀ سیدمحمدباقر موسوی همدانی؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، 1374. ##
18. عاملی، شهیدثانی؛ الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه؛ قم: کتابفروشی داوری، 1410. ##
19. تمیمى آمدى، عبدالواحدبن‌محمد؛ غرر الحکم و درر الکلم؛ قم: دار الکتاب الإسلامی، 1410. ##‏
20. فیومی، احمدبن‌محمد مقری؛ المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی؛ قم: منشورات دارالرضی، 1383. ##
21. قراملکی احد، فرامرز؛ اخلاق کاربردی در ایران و اسلام؛ تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 1389. ##
22. قرشی، سیدعلی‌اکبر؛ قاموس قرآن؛ تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1412. ##
23.شیخ حرّ عاملی، محمدبن‌حسن، 1409، وسائل‌الشیعه، قم، مؤسسه آل‌البیت ؟عهم؟،##
24. مجلسی، محمدباقر؛ بحار الانوار؛ بیروت: مؤسسه الوفاء، 1400. ##
25. محدث نوری، میرزاحسین؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل؛ بیروت: مؤسسه آل البیت؟عهم؟، 1408.ر
26. محمدی ری‌شهری، محمد؛ میزان الحکمه؛ مؤسسۀ علمی فرهنگی دارالحدیث، سازمان چاپ و نشر، 1386. ##
27. مصباح یزدی، محمدتقی؛ نظریۀ حقوقی اسلام؛ تدوین و نگارش محمدمهدی کریمی‌نیا؛ قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی، 1382. ##
28. مهدوی‌کنی، صدیقه؛ ساختار گزاره‌های اخلاقی قرآن: رویکردی معناشناختی، چ1، انتشارات دانشگاه امام‌صادق؟ع؟، 1388. ##
29. میک، رونالد؛ پژوهشی در نظریۀ ارزش کار؛ ترجمۀ م. سوداگر؛ تهران: پازند، 1385. ##
30. نصیری، علی؛ کنز العمال؛ مؤسسۀ فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان، 1387. ##
31. هادوی‌نیا، علی‌اصغر؛ فلسفۀ اقتصاد: در پرتو جهان‌بینی قرآن کریم؛  تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، 1387. ##
32. ولی‌پور، محمدطاهر؛ «احتکار و مقابله با آن از دیدگاه روایات»؛ سفیر، شمارۀ 2 (1386). ##
33. A dictionary of Business(1996), Second Edition, Oxford, p. 503. ##
34. Sullivan, Arthur,Steven M. Sheffrin(2003), Economics: Principles in Action. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Prentice Hall, P, 29.