در قرن اخیر، استفادۀ گسترده از فضای مجازی، مانند شبکههای اجتماعی، امری اجتنابناپذیر است؛ ازاینرو، برای جلوگیری از بروز آسیبهای اجتماعی این شبکهها، فرهنگسازی مناسب و آموزش استفادۀ صحیح از آنها مهم است. ضعف سواد رسانهای خانواده در استفاده از فضای مجازی، موجب بروز مشکلاتی چون سوءظن و بدبینی، تشویش و اضطراب، بیاعتمادی و نابودی روابط خانواده میشود.
بنا بر نظر شهید صدر، استفادۀ کاربردی از آیات، بر شناخت نیازها و سؤالهای روز مبتنی است و رسالت اسلام و قرآن، پاسخگویی به این سؤالها و رفع نیازهای روز است.
پژوهش حاضر سعی دارد، نخست مشکلات خانوادهها را در عرصۀ فضای مجازی شناسایی کند و سپس، به راهکارهای اخلاقی قرآن در اینباره بپردازد. صداقت، ایمان، تقوا و توکل میتواند صلۀ رحم و فرهنگ ارتباط خانوادهها را در فضای حقیقی غنی سازد و برخی مشکلات فضای مجازی چون حرمتشکنی، غیبت، تهمت و بدزبانی را رفع کند. این هدف با توجه به آیات قرآن و تفسیر عملی آنها در احادیث و سیره (در داستانهای انبیاء، ائمه و اولیای الهی) محقق میشود.
قران کریم (1388)؛ ترجمۀ محمدمهدی فولادوند؛ تهران: جمهوری اسلامی.##ابن فارس، احمد (1404)؛ معجم مقاییس اللغه؛ قم: مکتب الاعلام الاسلامی. ##ابن منظور، محمد بن مکرم (بیتا)؛ لسان العرب، بیروت: دارالفکر للتباعه و النشر. ##افتخاری، اصغر (1394)؛ «مزایا و معایب ورود دین به فضای مجازی»، ماهنامۀ علمیتخصصی اطلاعات حکمت و معرفت؛ سال 10، ش 3، از ص29 تا 32. ##پاتر، جیمز (1385)؛ «تعریف سواد رسانهای»؛ ترجمۀ لیدا کاووسی؛ فصلنامۀ رسانه؛ سال 17؛ ش 4، ص7 تا 26. ##جعفریانیسار، حمید، ناهید خدایاری و لیلا حسنزاده (1395)؛ «آسیبشناسی فضای مجازی و خانواده»؛ مجلۀ مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی؛ دورۀ 2، ش 4، ص15 تا 24. ##دشتی، محمد؛ (1379)؛ ترجمه نهج البلاغه؛ قم؛ انتشارات مشرقین؛ چاپ چهارم. ##ذکاوتی قراگزلو، علیرضا (1383)؛ اسباب النزول؛ تهران: نی. ##شهوندپور، راضیه و حمیدرضا سالارکیا (1393)؛ «قرآن و سواد رسانهای با تأکید بر خبر و خبرنگاری»؛ مجلۀ علوم قرآن و حدیث؛ ش 5، ص51 تا 82. ##صدر، محمدباقر (1409ق)؛ التفسیر الموضوعی و الفلسفۀ الاجتماعیۀ فی المدرسة؛ بیروت: دارالعالمیة. ##طباطبائی، سید محمدحسین (۱۳۷۴)؛تفسیر المیزان؛ ترجمۀ سید محمدباقر موسوی؛ قم: جامعۀ مدرّسین حوزۀ علمی قم، دفتر انتشارات اسلامی. ##فاتحیزاده، مریم، نجمه بارباز و اعظم پرچم (1395)؛ «مدیریت تعارضهای زناشویی با رویکرد حل مسئله از منظر مشاورۀ خانواده و اسلام»؛ فصلنامۀ شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده؛ دورۀ 19، ش 74، ص67 تا 91. ##قمی، عباس (1375)؛ مفاتیح الجنان؛ تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ##کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1407ق)؛ الکافی؛ تهران: دارالکتب الإسلامیة.##محدثی، جواد (1381)؛ اخلاق معاشرت؛ چ 3، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی). ##مصطفوى، حسن (1430ق)؛ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم؛ بیروت: دارالکتب العلمیة، مرکز نشر آثار علامه مصطفوی. ##موحد علوی، علیرضا (1395)؛ «فضای مجازی، فرصتها، تهدیدها، چالشها و پیامدهای پیش رو در مقابله با تهدیدهای نرم»؛ مجلۀ مطالعات عملیات روانی؛ ش 44، ص157 تا 182. ##تارنما##سایت مؤسسه حسابرسی و خدمات مدیریت (دایا رهیافت)؛ علی شیرزاد؛ «انواع سواد از نظر یونسکو»؛ تاریخ بازیابی: 20/9/1396.
پرچم, اعظم, & علی بالایی, آسیه. (1396). راهکارهای اخلاقی - قرآنی در ارتقای سواد استفاده از فضای مجازی در خانواده. فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی, 13(50), 37-61. doi: 10.22081/jare.2018.49043.1125
MLA
اعظم پرچم; آسیه علی بالایی. "راهکارهای اخلاقی - قرآنی در ارتقای سواد استفاده از فضای مجازی در خانواده", فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی, 13, 50, 1396, 37-61. doi: 10.22081/jare.2018.49043.1125
HARVARD
پرچم, اعظم, علی بالایی, آسیه. (1396). 'راهکارهای اخلاقی - قرآنی در ارتقای سواد استفاده از فضای مجازی در خانواده', فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی, 13(50), pp. 37-61. doi: 10.22081/jare.2018.49043.1125
VANCOUVER
پرچم, اعظم, علی بالایی, آسیه. راهکارهای اخلاقی - قرآنی در ارتقای سواد استفاده از فضای مجازی در خانواده. فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی, 1396; 13(50): 37-61. doi: 10.22081/jare.2018.49043.1125