تاریخ دریافت: 20 خرداد 1398،
تاریخ بازنگری: 15 مرداد 1398،
تاریخ پذیرش: 08 مهر 1398
چکیده
راستگویی در مقام یکی از ارزش‌های کلان اخلاق انسانی، در فرهنگ‌های مختلف تأیید شده و فارغ از تعینات مختلف ملی، مذهبی و فرهنگی، دغدغۀ طرفداران اخلاق از هر سنخ بوده است. در این میان، رویکردهای تربیتی ناظر بر نهادینه‌سازی راستگویی، مهم و البته تا حدی مبهم و مجمل بوده‌اند. نوشتار حاضر در پی آن است تا ارتباط راستی و تربیت را از دو منظر مختلف برقرار سازد. در منظر نخست، تربیت با هدف راستگویی صورت می‌پذیرد و در پی آن است تا راستگویی را در مقام هدفی تربیتی محقق سازد. در منظر دوم، راستگویی در مقام ضابطه‌ای نظام‌بخش، در پی آن است تا نظر و عمل تربیتی را به‌گونه‌ای سامان بخشد که مطابق با واقع باشد. در بخش نخست، هفت راهبرد برای نهادینه‌سازی راستگویی پیشنهاد شده است که بعضی بر سامان‌بخشی به فضای تربیت ناظرند و بعضی بر خود متربی. ازجمله این راهبردهای روشی می‌توان به ایجاد فضای امن روانی، الگوپردازی ناظر بر راستگویی، تقویت حقیقت‌جویی و تکیه بر شواهد، تقویت حساسیت اخلاقی به دروغ و تقویت استدلال‌ورزی اخلاقی اشاره کرد. در بخش دوم نیز دربارۀ دو استعاره از تربیت در مقام استعاره‌های دور از واقعیت بحث شده و تعامل ناهم‌تراز، توصیفی واقع‌گرایانه از رابطۀ مربی و متربی به‌شمار آمده است.
Truthfulness and Education in childhood and adolescence
چکیده [English]
Truth as one of the great values of human morality, has been endorsed in different cultures, and regardless of national, religious, and cultural beliefs, it has been a concern for ethics advocates of all kinds. In the meantime, educational approaches to institutionalizing truthfulness have been important, albeit somewhat ambiguous. The present article seeks to establish the relationship between truth and education from two different perspectives. From the first perspective, education is done in order to gain the goal of truth and seeks to achieve truthfulness as the objective of education. From the second perspective, truthfulness, as a systematic norm, seeks to organize educational thinking and practice in a way that is consistent with reality. In the first section, seven strategies for institutionalizing truthfulness have been proposed, some of which focus on organizing the education space and some on the person who is educated. These tactical strategies include creating a safe psychological environment, modeling truthfulness, reinforcing truth-seeking and relying on evidence, reinforcing moral sensitivity to lies, and reinforcing moral reasoning. The second section also discusses the two metaphors of education as metaphors far from reality, and the unbalanced interaction is a realistic description of the teacher-trainee relationship.
ابن‌بابویه، محمد بن علی (1385)، من لا یحضره الفقیه، ترجمه محمدجواد غفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
افلاطون (1397)، جمهور، ترجمه فؤاد روحانی، چ 15، تهران: علمی فرهنگی.
ابن شعبه، حسن بن علی (1382)، تحف العقول عن آل رسول9، ترجمه صادق حسن‌زاده، قم: آل علی7.
باقری، خسرو (1387)، درآمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران، جلد 1، تهران: علمی و فرهنگی.
_______ (1394)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، جلد 1، چ 39،تهران: مدرسه.
پورتقی، محبوبه (1391)، تحلیل و تبیین مفهوم دروغ، پیامدهای تربیتی و راه‌های پیشگیری و درمان آن از منظر آموزه‌های اسلامی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شیراز.
خسروﻧﮋاد، مرتضی (1389)، معصومیت و تجربه (درآمدی بر فلسفه ادبیات کودک)، چاپ 3، تهران: مرکز.
جداری عالی، محمد و محمد محمدرضایی (1388)، «قانون زرین اعتدال ارسطو: نقد و بررسی»، قبسات، سال 14، ش53، ص37-66.
حسنی، محمد (1395)، «رویکردهای تربیت اخلاقی مبتنی بر نظریه رشدی شناختی»، رویکردهای نوین در تربیت اخلاقی، ویراستۀ محمد حسنی، تهران: مدرسه.
سجادیه، نرگس سادات (1394)، «نقد و ارزیابی رویکرد سواد اخلاقی‌از منظر عاملیت انسان»، پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت، سال5، ش2، ص88-109.
سیلانیان طوسی، علی (1379)، «دروغ (عوامل مؤثر بر دروغگویی)»، مجله تخصصی زبان و ادبیات دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد، سال 33، ش1-2، ص179-202.
طالب‌زاده ثانی، هادی و پروین کدیور (1387)، «بررسی رابطه دانش فرااخلاقی با استدلال و رفتار اخلاقی»، فصلنامه تعلیم و تربیت، سال24، ش1، ص7-32.
Abdolnour Aljahani, Ayesheh (2017), The first years last forever: Parental guide to early childhood behavior and development, UAE: Sail Publishing, (e-book).
Anderson, C.S. (1982), “The search for schoolclimate: a review of the research”, Review of Educational Research, 52, pp, 368-420.
Brown, Elizabeth. J. (1997), The quest for whole sight or seeing with the eye of the mind and the eye of the heart: A place for imagination in moral education, (Unpublished Master of Arts’ Thesis), Montreal: McGill University.
Johnson, M. (1993), Moral imagination: Implications of cognitive science for ethics, London: University of Chicago Press.
Kohlberg. (2010), Resolving moral conflicts Within the Just community, From Harding, C.G (Eds.), Moral Dilemmas and Ethical Reasoning, Precedent publishing.
McGuire, K. (2019), Positive parenting: Listening to your child, listening to your partner, listening to yourself, International Focusing Institute, Available at https://focusing.org/node/344.
Narvaez, D. (2008), Human flourishing and moral development: Cognitive and neurobiological perspective of virtue development, In L. P. Nucci and D. Narvaez (Eds.), Handbook of moral and character education, (310-327), New York: Routledge.
Panksepp, J. (1998), Affective neuroscience, New York: Oxford University Press.
1. Tuana, N. (2007), Conceptualization moral literacy, Journal of Educational Administration, 45(4), 364-377.
ابتدای صفحه