آزاد, حجت الله. (1398). روان‌شناسی دروغگویی: انگیزش، همبسته‌های شناختی، بسترها و راه اصلاح. فصلنامه علمی ـ ترویجی اخلاق, 15(34), 57-82. doi: 10.22081/jare.2019.54597.1400
حجت الله آزاد. "روان‌شناسی دروغگویی: انگیزش، همبسته‌های شناختی، بسترها و راه اصلاح". فصلنامه علمی ـ ترویجی اخلاق, 15, 34, 1398, 57-82. doi: 10.22081/jare.2019.54597.1400
آزاد, حجت الله. (1398). 'روان‌شناسی دروغگویی: انگیزش، همبسته‌های شناختی، بسترها و راه اصلاح', فصلنامه علمی ـ ترویجی اخلاق, 15(34), pp. 57-82. doi: 10.22081/jare.2019.54597.1400
آزاد, حجت الله. روان‌شناسی دروغگویی: انگیزش، همبسته‌های شناختی، بسترها و راه اصلاح. فصلنامه علمی ـ ترویجی اخلاق, 1398; 15(34): 57-82. doi: 10.22081/jare.2019.54597.1400
روان‌شناسی دروغگویی: انگیزش، همبسته‌های شناختی، بسترها و راه اصلاح
تاریخ دریافت: 09 خرداد 1398،
تاریخ بازنگری: 20 مرداد 1398،
تاریخ پذیرش: 03 مهر 1398
چکیده
با وجود مذمت شدید، دروغگویی پدیده‌ای شایع است. انگیزۀ افراد برای دروغگویی چیست؟ همبسته‌های شناختی هنگام و بعد از دروغگویی چیست؟ بسترهای شکل‌گیری دروغ چیست و چگونه می‌توان از شیوع آن جلوگیری کرد؟ این پژوهش، با نگاهی روان‌شناختی، در پی پاسخ‌گفتن به پرسش‌های بالاست. نتیجه بررسی مطالعات روان‌شناختی حاکی از این است که افراد با انگیزه‌های مختلفی مرتکب دروغ می‌شوند. این انگیزه‌ها را می‌توان در قالب کلی منافع مادی یا روان‌شناختی برای خود فرد یا دیگران معرفی کرد؛ منافع مادی مانند پول و دیگر منافع محسوسی چون کسب شغل، و منافع روان‌شناختی مانند دوری از خجالت، رعایت ادب و خدشه‌دار نکردن احساسات دیگران. از منظر شناختی، افراد هنگام دروغگویی (در مقایسه با راستگویی)، به تلاش شناختی بیشتری نیاز دارند و گاهی بعد از دروغ‌گفتن به دروغ خود باور پیدا می‌کنند. بسترهایی چون محیط نامناسب و خودپنداره غلط به شکل‌گیری دروغ کمک می‌کنند. مقابله با دروغگویی نیازمند دو گام شناختی و عملی است؛ در گام نخست، با مطالعۀ این پدیده، به شناخت درستی از آن دست می‌یابیم و در گام دوم، باراه‌هایی مانند ایجاد یادآورهای اخلاقی در موقعیت‌های وسوسه‌کننده، مانع دروغ‌گفتن می‌شویم. دست‌مایۀ این پژوهش، آثار و مطالعات روان‌شناختی دربارۀ دروغگویی است. براین‌اساس، پژوهش حاضر بر روش اسنادی مبتنی است و به تناسب، شکل توصیفی یا تحلیلی به خود می‌گیرد.
The Psychology of Lying: Motivation, Cognitive Correlates, Subjects, and the Reform Path
چکیده [English]
Falsehood is a widespread phenomenon, despite its intense disgust. What motivates people to lie? What are the cognitive correlates during and after lying? What are the backgrounds for lying and how can it be prevented? This research, from a psychological perspective, seeks to answer the above questions. The results of psychological studies show that people with different motivations commit lies. These motives can be presented in the form of material or psychological benefits to the individual or to others; material interests such as money and other tangible benefits such as obtaining a job, and psychological benefits such as avoiding embarrassment, respecting politeness, and not hurting others' feelings. From the cognitive point of view, people need more cognitive effort when lying (as opposed to being truthful), and sometimes believe in their own lie after lying. Subjects such as inappropriate environments and misconceptions contribute to the formation of lies. Dealing with lies requires two cognitive and practical steps; first, by studying the phenomenon, we gain a proper understanding of it, and in the second step, we avoid barriers such as creating moral reminders in tempting situations. The result of this research is psychological studies on lying. Accordingly, the present research is based on the documentary method and takes a descriptive or analytical form accordingly.
ابن ابی‌الحدید (1404ق)، شرح نهج البلاغة، قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی.
اریلی، دن (1394)، پشت پردۀ فریبکاری: چگونه به هرکس دروغ می‌گوییم، به‌ویژه به خودمان، ترجمه رامین رامبد، تهران: مازیار.
اسلامی، سید حسن (1385)، دروغ مصلحت آمیز، چ2، قم: بوستان کتاب و مؤسسه پژوهشی حوزه و دانشگاه.
سعدی، مصلح بن عبدالله (1378)، کلیات سعدی، تهران: هستان.
شریف رضی، محمد بن حسین (1404ق)، نهج البلاغة، تحقیق صبحی صالح،قم: هجرت.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
نراقی، ملااحمد (1371)، معراج السعادة، قم: هجرت.
Blasi, A. (1999), “Emotions and moral motivation”, Journal for the theory of social behavior, 29(1), 1-19.
________ (2013), in Handbook of moral motivation: theories, models, applications (Vol.1), Springer Science & Business Media.
DE Paulo, B. M. & others (1996), “Lying in everyday life”, Journal of personality and social psychology, 70(5), 979.
Elaad, E. (2003), “Effects of feedback on the overestimated capacity to detect lies and the underestimated ability to tell lies”,Applied Cognitive Psychology: The Official Journal of the society for Applied Research in Memory and Cognition, 17(3), 349-363.
Feldman, R. (2009), The liar in your life: The way to truthful relationships. Twelve.
Gino, F., & Ariely, D. (2012), “The dark side of creativity: original thinkers can be more dishonest”, Journal of personality and social psychology, 102(3), 445.
Gino, F., Ayal, S., & Ariely, D. (2009), “Contagion and differentiation in unethical behavior: The effect of one bad apple on the barrel”, Psychological science, 20(3), 393-398.
Johnson, M. K. & others (1979), “Fact and fantasy: The roles of accuracy and variability in confusing imaginations with perceptual experiences”, Journal of Experimental Psychology: Human Learning and Memory, 5(3), 229.
Kerri Pickel (2004), When a lie becomes the truth: The effects of self‐generated misinformation on eyewitness memory, Memory 12:1, 14-26.
Levine, T. R. (Ed.). (2014), Encyclopedia of deception. SAGE Publications.
Mazar,N., & Ariely, D. (2006), “Dishonesty in everyday life and its policy implications”. Journal of public policy & marketing, 25(1), 117, 126.
McCornack Steven A. & Timothy R. Levine (2014), Lying, Difficulty of, in Encyclopedia of deception, SAGE Publications.
Meibauer, J. (Ed.). (2018), The Oxford Handbook of Lying, Oxford Handbooks.
Stacey L. MacKinnon (2014), Deception Motives, in). Encyclopedia of deception. SAGE Publications.
Turvey, B. E., Savino, J. O., & Baeza, J. J. (Eds.). (2017), False Allegations: Investigative and Forensic Issues in Fraudulent Reports of Crime. Elsevier.
Vrij, A. (2008), Detecting lies and deceit: Pitfalls and opportunities, John Wiley & Sons.
ابتدای صفحه