تفاوتهای اخلاقی در ازدواج؛ آثار و پیامدهای آن از منظر قرآن و حدیث

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه ایلام

10.22081/jare.2020.56499.1475

چکیده

یکی از شروط همسرگزینی از دیدگاه قرآن و حدیث، کفویّت و تشابه حداکثری زوجین از جنبه‌های مختلف، از جمله از جنبۀ ویژگی‌های اخلاقی است. این پژوهش با هدف آگاهی‌بخشی به نسل جوان و به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است؛ ابتدا آیات و روایات مربوط به موضوع استخراج شد و بعد، با رویکردی جدید، ضمن بیان اهمیّت کفویّت، آثار و پیامدهای ازدواج‌های متفاوت از نظر اخلاقی بررسی و تحلیل شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که عدم تشابه زوجین در مسائل اخلاقی و تفاوت آن‌ها در این مسائل، آثار و پیامدهای خطیر و جبران‌ناپذیری را در پی خواهد داشت. شماری از این پیامدها عبارتند از: اختلال شخصیتی فرزندان، گسست خویشاوندی خانواده، محرومیت از داشتن فرزندان شایسته، پیمان‌شکنی در نظام خانواده، انحرافات اخلاقی فرزندان، ایجاد بسترهای اخلاق‌گریزی از راه وراثت، انتقال صفات اخلاقی از راه شیردهی و سرپیچی فرزندان از فرمان والدین.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Moral differences in marriage, effects and consequences according to the Qur’an and hadith point of view

نویسنده [English]

  • seyed mohamad reza hoseininia
Department of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Theology, University of Ilam
چکیده [English]

 
One of the conditions for spouse selection, according to Qur'an’s and hadith’s point of view, is maximum likeness and similarity between couples and resemblance in many ways, such as ethical and moral characteristics. The purpose of this study was to inform the younger generation in a descriptive-analytical way, by extracting the verses and narratives related to this issue in a new approach, while highlighting the importance of the truth, and analyzing the effects and consequences of ethically different marriages. The findings of the research indicates that couples' dissimilarity in ethical issues and their differences in the mentioned issues will have serious and irreparable consequences and results, some of which these include: personality disorder of children, breakdown of family’s relationship, deprivation of decent children, perfidy in family's system, Moral deviation of children, creating the moral divergence of children through inheritance, Transferring ethical characteristics through lactation and Children's disobedience from parents' orders.

کلیدواژه‌ها [English]

  • spouse selection
  • couples compatibility
  • moral differences
  • different marriages

مراجع

  1. قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تحقیق هیئت علمی دارالقرآن الکریم، چ3، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
  2. اسدورو، لستر. ام. (1393)، روان‌شناسی، ترجمه جهانبخش صادقی، چ8، تهران: سمت.
  3. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (1404ق)، تحف العقول، تحقیق علی‌اکبر غفاری، چ2، قم: جامعه مدرسین.
  4. ابن فارس، احمد (1404ق)، معجم مقاییس اللغه، تصحیح عبدالسلام محمد هارون، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  5. تستری، سهل بن عبدالله (1423ق)، تفسیر التستری، ج1، بیروت: دارالکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون.
  6. ثعلبی، احمد بن محمد (1422ق)، الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی، تحقیق ابن عاشور، ج9، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  7. جصاص، احمد بن علی (1415ق)، احکام القرآن، تحقیق عبدالسلام محمد علی شاهین، ج3، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  8. جوادی آملی، عبدالله (1388)، ادب فنای مقربان، ج2، قم: اسراء.
  9. جوهری، اسماعیل بن حماد (1376ق)، الصحاح، ج4، بیروت: دارالعلم للملائین.
10. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر (1410ق)، ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، تحقیق فارس حسون، ج1، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیّه قم.

  1. دارقطنی، علی بن عمر (1386ق)، سنن دارقطنی، تحقیق سیدعبدالله هاشم یمانی مدنی، ج3، بیروت: دارالمعرفه.
  2. دیلمی، حسن بن محمد (1412ق)، ارشادالقلوب الی الصواب، ج1، قم: الشریف الرضی.
13. دینوری، عبدالله بن محمد (1424ق)، الواضح فی تفسیر القرآن الکریم، ج2، بیروت: دارالکتب العلمیه منشورات محمدعلی بیضون.

  1. راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412ق)، مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دارالقلم‏.
  2. زمخشری، محمود بن عمر (1417ق)، الفائق فی غریب الحدیث، ج2، بیروت: دارالکتب العلمیه.
16. سالاری، اسماعیل، لادن معین و سوسن حقیقی (1392)، «بررسی رابطۀ فرهنگ مردسالاری، همسان همسری، با تعارضات زناشویی در بین دبیران و پرستاران زن متأهل»، زن و مطالعات خانواده، دوره6، ش19، ص114-95.

  1. شاه عبدالعظیمی، حسین (1362)، تفسیر اثنی عشری، ج10، تهران: میقات.
  2. شریف مرتضی، علی بن حسین موسوی (1417ق)، الناصریات، تهران: رابطه الثقافه و العلاقات الاسلامیه.
19. صدوق، محمد بن على (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، تحقیق علی‌اکبر غفاری، ج2 و3، چ2، قم‏: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.

  1. _____________ (1385)، علل الشرایع، ج1، قم: کتابفروشی داوری.
  2. طبرانی، سلیمان بن احمد (2008)، التفسیر الکبیر تفسیر القرآن العظیم، ج4 و 6، اردن: دارالکتب الثقافی.
  3. طبرسی، فضل بن حسن (1412ق)، تفسیرجوامع الجامع، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
23. ______________ (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تصحیح فضل الله یزدی طباطبایی، ج 5 و10، چ3، تهران: ناصرخسرو.

  1. طبری، محمد بن جریر (1412ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج2، 28 و 29، بیروت: دارالمعرفه.
  2. طریحی، فخرالدین (1375)، مجمع البحرین، تحقیق احمد حسینی اشکوری، ج5، چ3، تهران: مرتضوی.
  3. طوسی، محمد بن حسن (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، تصحیح أحمد حبیب عاملی، ج10، بیروت: مکتب الاعلام الاسلامی.
  4. فراهیدی، خلیل بن احمد (1409ق)، کتاب العین، ج5، چ2، قم: هجرت.
28. فرهادی آجرلو، صالح، ابوالحسن مجتهد سلیمانی و سیدعلی خزائی (1398)، «ارزش‌گذاری اخلاقی و کفائت فقهی و حقوقی زوجین»، پژوهش‌های اخلاقی، دوره 9، ش4، ص 197-212.

  1. فلسفی، محمدتقی (1426ق)، الطفل بین الوراثه و التربیه، تحقیق فاضل الحسینی المیلانی، ج1، قم: مکتبه الاوحد.
30. قاسمی، جمال‌الدین (1418ق)، محاسن التأویل، تحقیق عون سود، محمدباسل، ج7، بیروت: دارالکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون.

  1. قرشی، علی‌اکبر (1371)، قاموس قرآن، ج5، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  2. کاشانی، فتح‌الله بن شکرالله (بی‌تا)، منهج الصادقین فی الذم المخالفین، ج7، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
  3. کجوری، محمدباقر (1380)، الخصائص الفاطمیه، تحقیق سیدعلی جمال اشرف، قم: شریف الرضی.
34. کلینى، محمد بن یعقوب‏ (1407ق)، الکافی، تحقیق علی‌اکبرغفاری و محمدآخوندی، ج5، 6و8، چ4، تهران‏: دار الکتب الإسلامیة.

  1. گلپایگانی، محمدرضا (1413ق)، نتائج الافکار، قم: دارالقرآن الکریم.
36. مازندرانی، محمدصالح (2421ق)، شرح اصول کافی، تحقیق میرزا ابوالحسن شعرانی، ج5، بیروت: داراحیاء التراث العربی للطباعه و النشر و التوزیع.

37. محدر، تقی (1398)، «تحلیل فلسفی نقش توحید در فضایل بینشی، گرایشی و رفتاری در نهاد خانواده»، فصلنامه ترویجی اخلاق، دوره 15، ش57، ص61-35.

  1. مرتضی، سیدجعفر (1415ق)، الصحیح من سیره النبی الاعظم، ج4، بیروت: دارالهادی للطباعه و النشر و التوزیع.
  2.  مراغی، احمدمصطفی (بی‌تا)، تفسیر المراغی، ج18، بیروت: دارالفکر.
  3. مصباح یزدی، محمدتقی (1391)، اخلاق در قرآن، ج1، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  4. مصطفوی، حسن (1430ق)، التحقیق فی کلمات القرآن، ج3 و10، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  5. مغنیه، محمدجواد (1424ق)، التفسیرالکاشف، ج2 و 7، قم: دارالکتاب الاسلامی.
  6. مقاتل بن سلیمان (1423ق)، تفسیرمقاتل بن سلیمان، تحقیق عبدالله محمود شحاته، ج4، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  7. مکارم شیرازى، ناصر (1371)، تفسیر نمونه‏، ج4، 16 و24، چ10، تهران‏: دارالکتب الإسلامیة.
  8. نحاس، احمد بن محمد (1421ق)، اعراب القرآن، ج3، بیروت: دارالکتب العلمیه منشورات دار بیضون.
  9. نووی، محیی‌الدین (بی‌تا)، المجموع، ج16، بیروت: دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
  10. واحدی، علی بن احمد (1415ق)، الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، تحقیق ضوان عدنان داودی، ج2، بیروت: دارالقلم.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 16 دی 1398
  • تاریخ بازنگری: 24 اسفند 1398
  • تاریخ پذیرش: 18 اردیبهشت 1399

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار