رابطة مسئولیت پذیری اخلاقی و اجتماعی با باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه در دانشجویان

نویسندگان

1 دانشیار گروه روانشناسی، دانشکدهٔ روانشناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، واحد خوراسگان.

2 کارشناسی‌ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، واحد خوراسگان.

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین رابطۀ مسئولیت‌پذیری اخلاقی و اجتماعی با باور به دنیای عادلانه و نا‌عادلانه اجرا شد. روش‌ پژوهش‌ همبستگی، جامعۀ آماری پژوهش دانشجویان دانشگاه آزاد اصفهان، واحد خوراسگان و نجف‌آباد و گروه نمونه 374 نفر بود. این افراد ازطریق نمونه‌گیری دومرحله‌ای انتخاب شدند. نمونه‌گیری به این صورت بود که در مرحلۀ اول از هر گروه آموزشی دو کلاس انتخاب و سپس در هر دو دانشگاه با رعایت نسبت پسران و دختران دانشجو، نمونۀ نهایی به‌صورت تصادفی انتخاب شد. ابزارهای پژوهش مقیاس مسئولیت‌پذیری اخلاقی و اجتماعی (‌کالین، 2006) پرسش‌نامۀ باور به دنیای عادلانه برای خود و دیگران (ساتون و داگلاس، 2005)، پرسش‌نامۀ باور به دنیای ناعادلانه (دالبرت و همکاران، 2001) و پرسش‌نامۀ باور به دنیای عادلانهٔ عمومی (دالبرت، 2001) بود. داده‌ها ازطریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین ابعادی از مسئولیت‌پذیری اخلاقی و اجتماعی با باور به دنیای عادلانه (p<0/01‌) رابطۀ معنا‌داری وجود دارد‌. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که فقط با باور به دنیای عادلانه می‌توان مسئولیت‌پذیری مبتنی بر تعهد و پیمان و مسئولیت‌پذیری اخلاقی‌‌اجتماعی کلی را پیش‌بینی کرد.

کلیدواژه‌ها


1. گل‌پرور، محسن، 1389، «ساختار عاملی پرسشنامهٔ باور به دنیای عادلانهٔ رابین و پپلاو؛ شواهدی از تمایز بین باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه»، اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، س5، ش18، ص7 تا 20.##
2. گل‌پرور، محسن و دیگران، 1391، «الگوی ساختاری روابط بین روان‌پریشی، پارانویا، خصومت و حساسیت بین‌فردی با باور به دنیای ناعادلانه»، اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، س7، ش25، ص57 تا 66. ##
3. گل‌پرور، محسن و حمیدرضا عریضی،1386، «اعتبار‌یابی پرسشنامه‌های باور به دنیای عادلانه برای خود و دیگران»، فصلنامهٔ علوم‌انسانی دانشگاه اصفهان، س25، ش4، ص194 تا 212. ##
4. گل‌پرور، محسن و زهرا واثقی، 1390، «مقایسۀ رابطۀ باور به دنیای ناعادلانه و واکنش پرخاشگرانه برپایۀ سطوح سه‌گانۀ اسناد»، مجلهٔ روانشناسی، 15(3/53)، ص235 تا 252. ##
5. محمودیان، محمد‌رفیع، 1380، اخلاق و عدالت، چ1، تهران: انتشارات‌ طرح نو.
6.Brebels, L., De Cremer, D., Van Dijke, M., & Van Hiel, A. (2011).Fairness as social responsibility: A moral self-regulation account of procedural justice enactment. British Journal of Management, 22(1), 47-58. ##
7. Brebels, L., De Cremer, D., Sedikides, C., & Van Hiel, A. (2013). Self-focus and procedural fairness: The role of self-rumination and self-reflection. Social Justice Research, 26, 151-167. ##
8.Caruso, G. D. (2013). Exploring the illusion of free will and moral responsibility. 1th edition, Lexington Books. ##
9. Collin, K. (2006). Morals-social responsibility questionnaire. BBC-Science & Nature. Com##
10. Correia, I., & Dalbert, C. (2008). School bullying: Belief in a personal just world of bullies, victims and defenders. European Psychologist, 13, 249-254. ##
11.Chwaszcza, C. (2007). Moral responsibility and global justice. A human rights approach. 1th edition, Nomos, Baden-Baden Press. ##
 12.Dalbert, C. )2001(. The justice motive as a personal resource: dealing with challenges and critical life events. New York, Plenum Press. ##
 13.Dalbert, C., Lipkus, I.M., Sallay, H., & Goch, I. (2001). A just and an unjust world: structure and validity of different world beliefs. Personality and Individual Differences, (30), 561-577. ##
14.Donat, M., Umlauft, S., Dalbert, C., & Kamble, S. V. (2012). Belief in a just world, teacher justice, and bullying behavior. Aggressive Behavior, 38, 185-193. ##
15.Fetty, D. G. (2012).Is there justice in trauma? A path analysis of belief in a just world, coping, meaning making, and posttraumatic growth in female sexual assault survivors. 1th edition, Southern Illinois University Carbondale Press. ##
16.Furnham, A. (2003). Belief in a just World: research progress over the past decade. Personality and Individual Differences, 34: 795-817. ##
17.Gilliland, S. W., Steiner, D. D., & Skarlicki, D. P. (2008). Justice, morality, and social responsibility: Research in social issues in management. 1th edition, Information Age Publishing Inc. ##
18.Hill, C. A. (2009). Emerging paradigms of rationality: Rationality in an unjust world: A Research Agenda. Queen's Law Journal, 35(1), 185-218. ##
 19.Jamieson, D. (2008). Ethics and the environment: An introduction. Cambridge: Cambridge University Press. ##
20.Jost, J. T. & Kay, A. C. (2011). Social Justice: History, Theory, and Research. In S.T. Fiske, D. Gilbert, & G. Lindzey (Eds.), Handbook of social psychology. (Vol. 2, pp. 1122-1165). 5th edition, Hoboken, New Jersey. ##
 21.Kaplan, H. (2012). Belief in a just world, religiosity and victim blaming. Archive for the Psychology of Religion, 34(3), 397-409. ##
22.Laurin, K., Fitzsimons, G.M., & Kay, A.C. (2011). Social disadvantage and the self-regulatory function of justice beliefs. Journal of Personality and Social Psychology, 100(1), 149-171. ##
23.Lerner, M., & Clayton, S. (2011), Justice and self-interest: Two fundamental motives. New York: Cambridge University Press. ##
24.Lench, H.C., & Chang, E.S. (2007). Belief in an unjust world: when beliefs in a just world fail. Journal of Personality Assessment, 89(2), 126-135. ##
 25.Liang, C. T. H., &  Borders, A. (2012). Beliefs in an unjust world mediate the associations between perceived ethnic discrimination and psychological functioning. Personality and Individual Differences, 53(4), 528-533. ##
26.Lucas, T., Zhdanova, L., & Alexander, S. (2011). Procedural and distributive justice beliefs for self and others: Assessment of a four-factor individual differences model. Journal of Individual Differences, 32(1), 14-25. ##
 27.Nxumalo, T. (2010). Proactive coping, just world beliefs and future aspirations of an adult survivor of childhood sexual abuse. Unpublished Magister Education Dissertation in Educational Psychology, University of Pretoria.
 28.Oppenheimer, L. (2005). Justice and the belief in a just world: A developmental perspective. Personality and Individual Differences, 38, 1793-1803. ##
 29.Pichon, I., & Saroglou, V. (2009). Religion and helping: Impact of target thinking styles and just-world beliefs. Archive for the Psychology of Religion, 31, 215-236. ##
 30.Roseborough, J., Wiesenthal, D. L., Flett, G. L., & Cribbie, R. A. (2011). The belief in an unjust world and narcissism: The influence of personality on perceptions of injustice, driving anger, and aggressive driving. Proceedings of the 21st Canadian Multidisciplinary Road Safety Conference, Halifax, Nova Scotia, May 8-11, 2011. ##
31.Roshani, K., Jalili, S., & Mohri Adaryani, M. (2013). Investigating relational patterns of belief in a just/unjust world, satisfaction with life and mental health in female students. Current Research Journal of Biological Sciences, 5(3), 136-140. ##
 32.Scott, B. A., Colquitt, J. A., & Paddock, E. L. (2009). An actor-focused model of justice rule adherence and violation: the role of managerial motives and discretion. Journal of Applied Psychology, 94, 756–769. ##
 33.Skitka, L. J., Bauman, C. W., & Mullen, E. (2008). Morality and justice: An expanded theoretical perspective and review. In K. A. Hedgvedt & J. Clay Warner (Eds.), Advances in group processes, Vol. 25 (pp. 1 -27). Bingley, UK: Emerald Group Publishing Limited. ##
34.Sommers, T. (2012). Relative justice: Cultural diversity, free will, and moral responsibility. 1th edition, Princeton University Press. ##
35.Sutton, R. M., & Douglas, K. M. (2005). Justice for all, or just for me? More evidence of the importance of the self-other distinction in just-world beliefs. Personality and Individual Differences, 39, 637-645. ##
36.Tyler, T. R. & De Cremer, D. (2009). ‘Ethics and rule adherence in groups’. In D. De Cremer (ed.), Psychological perspectives on ethical behavior and decision making. Greenwich, CT: Information Age. ##
37.Wendorf, C. A., Alexander, S., & Firestone, I. J. (1999). ##Social justice and moral reasoning: An empirical integration of two paradigms in psychological research. Presented at the 107th Annual Meeting of APA August 1999; Boston, MA. ##
 38.White, K., MacDonnell, R., & Ellard, J. H. (2012). Belief in a just world: Consumer intentions and behaviors toward ethical products. Journal of Marketing, 76, 103–118.