واکاوی مفاهیم اخلاقیِ آزادی، مسؤلیت و نوع‌دوستی در مکتب رفاه اجتماعی

نویسندگان

دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

چکیده

این پژوهش به دنبال بررسی و تحلیلِ سه مفهوم اخلاقیِ آزادی، مسؤلیّت و نوع‌دوستی در نظریهٔ رفاه است و می‌کوشد با بهره‌گیری از روش مطالعهٔ تحلیلی-اسنادی، ضمن طرح دیدگاه‌های اندیشمندان حوزهٔ رفاه، به برخی از انتقادات و سؤالات در این باره نیز پاسخ گوید.
نتایج به‌دست‌آمده در پژوهش حاضر بدین قرار است: الف) نظریه‌های رفاه در مبحث آزادی با بیان اینکه آزادیِ بازار باعث افزایش فقر، نابرابری و افول اخلاقی خواهد شد و با تأکید ویژه بر مقولهٔ برابری، دولت‌ها و نظام‌های رفاهی را مجاز می‌شمارند از طریق وضع مقررات و سیاست‌های کنترلی به محدودکردن آزادیِ بازار دست بزنند؛ ب) در مبحث مسؤلیّت، اندیشمندان رفاه معتقدند که به‌سبب ناامنی‌های اقتصادی، اجتماعی، اخلاقی و... ناشی از بازار، افراد باید فقط مسؤلیّت بخشی از رفاه خود را بر عهده داشته باشند و دولت‌ها نیز باید در این خصوص اقدام نموده و برای تحقق حقوق اجتماعی افراد بکوشند؛ ج) اندیشمندان حوزهٔ رفاه، نوع‌دوستی را به‌عنوان فضیلتی اخلاقی می‌پذیرند؛ لیکن به رفتار متعهدانه و عمل متقابل، بر اساس حقوق و تکالیف تأکید می‌ورزند؛ د) به نظر می‌رسد نظریهٔ متفکران رفاه با اخلاق اعتدالی هم‌خوانی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها