آثار وبرکات«اذن»بودن، براساس آیه 61 سوره توبه

نویسنده

دانشجوی دکتری، دانش آموختۀ حوزۀ علمیۀ حضرت فاطمه زهرا

چکیده

یکى از مبانى اخلاقى، شناخت فضایل و رذایل است. انسان قبل از هر چیز لازم است صفاتى را که باید به آنها متصف شود بشناسد. در قرآن کریم به برخی از صفات پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم)اشاره شده است. از آنجا که خداوند ایشان را الگوی شایسته برای جامعه بشریت معرفی فرموده در همین راستا لازم است، آیات مربوط به معرفی رسول خاتم مورد بررسی دقیق وهمه جانبه قرار بگیرد.منافقان برای ترور شخصیتی رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم)ودر نتیجه سست وبی پایه نشان دادن وحی،پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم)را «أُذُنٌ» یعنی کسی که سر تا پا گوش است،می نامیدند.تا ایشان را ساده لوح ودهان بین معرفی کنند. خداوند متعال می فرماید، سر تاپا گوش بودن نه تنها باعث تحقیر ایشان نیست بلکه یک فضیلت اخلاقی است که خیر جامعه بشریت را در بردارد.در بررسی این آیه شریفه بدین امر دست می یابیم که ایشان با شنونده فعال بودن برای سخنان افراد وحتی مخالفینشان باعث جذب آنهاومانع ایجاد تنش درجامعه می شدند و بدین صورت در هدایت ایشان موفق تر بوده اند.همچنین با پذیرش عذرخواهی خطاکاران زمینه را برای توبه وحفظ کرامت انسانی آنان فراهم کرده اند ولی در مقام عمل با ذکاوت ودور اندیشی تنها به سخنانی جامه عمل می پوشاندند که به صلاح فرد و در نتیجه جامعه مسلمین بوده است.

کلیدواژه‌ها


 

1. قرآن کریم؛ ترجمۀ آیتی.
2. اندلسی، ابن‌عطیه؛ المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز؛ چ1، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1422.
3. بحرانی، سیدهاشم؛ البرهان فی تفسیر القرآن؛ چ1، تهران: بنیاد بعثت، 1416
4. بحرانی اصفهانی، عبدالله؛ عوالم العلوم و المعارف؛ قم: مؤسسۀ امام‌مهدیf، بی‌تا.
5. تمیمی، عبدالواحد؛ تصنیف غرر الحکم و درر الکلم؛ چ1، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1366.
6. جوادی آملی، عبدالله؛ تفسیر تسنیم؛ چ1، قم: اسراء، 1393.
7. حسینی شیرازی، سیدمحمد؛ تقریب القرآن الی الاذهان؛ چ1، بیروت: دار العلوم، 1424.
8. خطیب، عبدالکریم؛ التفسیر القرآنی للقرآن؛ بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا.
9. خلبانی، سعید؛ مهارتهای مدیریت ارتباطات و گوش دادن موثر؛ تهران: مدیریت و علوم انسانی در ایران، 1395.
10. راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد؛ المفردات فی غریب القرآن؛ چ1، بیروت: دار العلم، 1412.
11. زمخشری، محمود؛ الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل؛ چ3؛ بیروت: دار الکتاب العربی، 1407.
12. سیوطی، جلال‌الدین؛ الدر المنثور فی تفسیر المنثور، قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی، 1404.
13. شیبانی، محمدبن‌حسن؛ نهج البیان عن کشف المعانی القرآن؛ چ1، تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی، 1413.
14. شیرازی، سعدی؛ گلستان؛ چ4، تهران: بی‌نا، 656.
15. طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ چ5، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، 1417.
16. طبرسی، احمدبن‌علی؛ الاحتجاج علی اهل للجاج؛ چ1، مشهد: مرتضی، 1403.
17. طوسی، محمدبن‌حسن؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ بیروت: دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
18. عروسی حویزی، عبدالعلی‌بن‌جمعه؛ نور الثقلین؛ چ4، قم: انتشارات اسماعیلیان، 1415.
19. عیاشی، محمدبن‌مسعود؛ تفسیر عیاشی؛ تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیة، 1320.
20. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمدعمر؛ مفاتیح الغیبب؛ چ3، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1420.
21. قرائتی، محسن؛ تفسیر نور؛ چ11، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، 1382.
22. قمی، علی‌بن‌ابراهیم؛ تفسیر قمی؛ چ4، قم: دار الکتاب، 1367.
23. قمی مشهدی، محمدبن‌محمدرضا؛ تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب؛ چ1، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، 1368.
24. کاشانی، ملافتح‌الله؛ تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین؛ تهران: بی‌نا، 1336.
25. کریمی، عبدالعظیم؛ «تعلیم‌وتربیت رازورمز شنیدن و گوش‌فرادادن»؛ مجلۀ رشد معلم، شمارۀ 143 (1378).
26. مجلسی، محمدباقر؛ بحار الانوار؛ تهران: اسلامیه، بی‌تا.
27. محمدی ری‌شهری، محمد؛ میزان الحکمة؛ قم: دار الحدیث، 1384.
28. مصطفوی، حسن؛ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم؛ تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360.
29. مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ چ1، تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1374.
30. ملاحویش آل غازی، عبدالقاهر؛ بیان المعانی؛ چ1، دمشق: مطبعة الترقی، 1382.
31. نراقی، ملااحمد؛ معراج السعادة؛ بی‌جا: مؤسسۀ انتشارات هجرت، 589.