نقش هوش معنوی و عمل به اعتقادات مذهبی در سلامت روان دانشجومعلّمان دانشگاه فرهنگیان

نویسندگان

1 استادیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، پردیس علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه یزد

2 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه یزد

3 عضو هیأت علمی واحد پردیس پاک‌نژاد یزد، دانشگاه فرهنگیان

4 استادیار دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی، پردیس علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه یزد

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر پیش‌بینی سلامت روان دانشجومعلّمان دانشگاه فرهنگیان بر اساس هوش معنوی و عمل به اعتقادات مذهبی است. روش در این پژوهش، همبستگی بوده است. بدین منظور، 324دانشجومعلّم (147دختر و 177پسر) به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه‌ای متشکل از مقیاس‌های هوش معنوی، عمل به اعتقادات مذهبی و سلامت روان پاسخ دادند. داده‌ها با روش «رگرسیون چندگانه» تحلیل شد. نتایج حاصل از آزمونِ معناداری ضرایب همبستگی نشان داد بین هوش معنوی و سلامت روان (43/0 r=، 01/0>p) و عمل به اعتقادات مذهبی با سلامت روان (28/0 r=، 01/0<p) رابطۀ‌ مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین، نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان داد هوش معنوی می‌تواند سلامت روان دانشجومعلّمان را پیش‌بینی کند؛در حالی که عمل به اعتقادات مذهبی در پیش‌بینی سلامت روان آن‌ها نقش معناداری نداشت. کل نتایج نشان داد هوش معنوی می‌تواند سلامت روان دانشجومعلمان را تبیین کند.
 

کلیدواژه‌ها


  1. اژدری‌فرد، سیما،قاسم قاضی ورحمت‌الله نورانی‌پور(1389)؛«بررسی تأثیر آموزش عرفان و معنویت بر سلامت روان دانش‌آموزان»؛ فصلنامۀ‌اندیشۀ‌ تازه در علوم تربیتی، دورۀ‌ 5، ش 2، ص 105 تا 125.##امیدیان، مرتضی و سیدکاظم علوی لنگرودی (1387)؛«بررسی مقدماتی اعتبار و           پایایی ابزاری جدید برای اندازه‌گیری بهداشت روانی»؛ فصلنامۀ‌دانش و رفتار، ش 31، ص 39 تا 48. ##باقری، مسعود،حسن بنی‌اسدی وصفورا داوری (1390)؛«رابطۀ‌ دینداری و ابعاد شخصیت با سلامت روان معلّمان شهرستان رودان»؛دوفصلنامۀ‌ مطالعات اسلام و روان‌شناسی، ش 9،  ص 7 تا 33. ##برزگر بفرویی، کاظم و فاطمه پاک‌سرشت (1393)؛«اثربخشی آموزش معنویت‌درمانی از دیدگاه اسلام بر بهزیستی روان‌شناختی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر»؛  فصلنامۀ‌اخلاق، ش 38، ص 123 تا 147. ##تقوی‌نیا، منصوره و محمود متوسّل آرانی (1394)؛«رابطۀ‌ دین‌داری با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران، مجلۀ‌ ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ش 75، ص19تا26. ##حدادی کوهسار، علی‌اکبر (1388)؛«رابطۀ‌مؤلّفه‌های هوش هیجانی با سلامت روان‌شناختی و موفقیت تحصیلی، نقش تعدیل‌کنندۀ‌ جنس»؛دانش و پژوهش در علوم تربیتی، برنامه‌ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، ش 22، ص99 تا 188. ##خانزاده، عباسعلی حسین و دیگران (1391)؛«بررسی نقش جهت‌گیری مذهبی در تبیین سلامت روان‌شناختی دانشجویان»؛ فصلنامۀ‌فرهنگ در دانشگاه اسلامی، ش 5، ص 603 تا 624. ##شفیع‌آبادی، عبدالله،علی دلاور و نجمه سدرپوشان (1384)؛«تأثیر شیوۀ‌ واقعیت‌درمانی گروهی بر کاهش اضطراب دانش‌آموزان»؛ مجلۀ‌دانش و پژوهش در روان‌شناسی دانشگاه آزاد خوراسگان، ش 25، ص 21 تا 34. ##صولتی، سید کمال؛ محمد ربیعی و مریم شریعتی (1390)؛«رابطه بین جهت‌گیری مذهبی و سلامت روان»؛مجلۀ‌ دانشگاه علوم پزشکی قم، ش 19، ص  42 تا 48. ##عبدالله‌زاده، حسن و دیگران (1388)؛هوش معنوی (مفاهیم، سنجش و کاربردهای آن)؛ تهران: روان‌سنجی. ##علی‌بخشی، سیده زهرا،مریم  ممقانیه و احمد علی‌پور(1390)؛«بررسی رابطۀ‌ توکل به خدا و سلامت روان دانشجویان دانشگاه پیام نور»؛فصلنامۀ‌مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، ش 46،  ص 47. ##قمری، فرهاد،ابوالفضل محمدبیگی و نرگس محمدصالحی (1388)؛«ارتباط سلامت روانی و سایر ویژگی‌های فردی با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه‌های اراک»؛مجلۀ‌ دانشگاه علوم پزشکی بابل، دورۀ‌ دوازدهم، ویژه‌نامۀ‌ 1 (آموزش پزشکی)، ص118 تا 124. ##کاظمی، محمود  و بهرام بهرامی (1393)؛ «نقش اعتقادت معنوی و فرایض اسلامی در ارتقای سلامت روانی و پیشگیری از اختلالات روانی»؛مجلۀ‌ دانشگاه علوم پزشکی زنجان، ش 90، ص 62 تا 74. ##موسوی، سید غفور و دیگران (1380)؛«رابطۀ‌ حضور در اجتماعات مذهبی با بیماری‌های حاد قلبی»؛ اوّلین همایش دین در بهداشت روان، دانشگاه علوم پزشکی ایران. ##نوذری، جمشید ویونس غلامی(1389)؛«بررسی رابطۀ‌ جهت‌گیری مذهبی و التزام عملی به اعتقادات اسلامی با سلامت روان دانشجویان»؛دوفصلنامۀ‌مطالعات اسلام و روان‌شناسی، ش 7، ص21 تا 42. ##نوربخش، امین و حسین مولوی (1394)؛«رابطۀ‌ هوش معنوی و باورهای مذهبی با احساس حقارت و خشونت در دانشجویان»؛فصلنامۀ‌دانش و پژوهش در روا‌‌ن‌شناسیکاربردی، ش 59،  ص 4 تا 12. ##نویدی، احمد (1376)؛مقیاس خودسنجی التزام عملی به اعتقادات اسلامی، تهران: مؤسسۀ‌ تحقیقاتی علوم رفتاری سینا. ##نویدی، حسین وحسین عبداللهی (1381)؛«بررسی رابطۀ‌ بین افسردگی و التزام عملی به اعتقادات اسلامی در میان دانش‌آموزان دورۀ‌ متوسطۀ‌ شهر تهران»؛فصلنامۀ‌تعلیم و تربیت، ش 66. ##وردی، مینا (1380)؛«رابطۀ‌ کمال‌گرایی و سرسختی روان‌شناختی با سلامت روانی و عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان دختر مرکز پیش‌دانشگاهی اهواز»؛ پایان‌نامۀ‌ کارشناسی ارشد،‌ دانشکدۀ‌ علوم تربیتی و روان‌شناختی دانشگاه شهید چمران اهواز. ##Kezdy,A: mators, T,Boland, V & Horvath, K.(2010);"Religious doubts and mental health in adolescence and young adulthood: the association with religious attitudes"; Journal of Adolescence, 11, 1-9. ##Kezdy,A: mators, T,Boland, V & Horvath, K.(2010);"Religious doubts and mental health in adolescence and young adulthood: the association with religious attitudes"; Journal of Adolescence, 11, 1-9. ##King D. B. (2008); Rethinking claims of spiritual intelligence: a definition, model, and measure [thesis], Ontario: Trent University. ##
  2. Payne IR, Bergin AE, Bielmea KA, Jenkins PH. (1991);"Review of religion and mental health: prevention and the enhancement of psychosocial functioning"; Prevention in Human Service, 9,11-40. ##Steward, R. J. Joe, H. (1998); Does spirituality influence academic achievement and psychological adjustment of Affrican-American urban adolescence; EDRS-MF/ plus postage.