بررسی نهی از سرگرمی در سبک زندگی اسلامی

نویسنده

دانش‌آموختۀحوزۀ علمیۀ قم، کارشناسی ارشد اخلاق کاربردی

چکیده

بررسی دیدگاه دینی دربارۀ جایگاه سرگرمی در سبک زندگی اسلامی، منوط به بررسی آموزه‌های اسلامی در این زمینه است. بخش مهمی از این آموزه‌ها، نواهی دربارۀ این موضوع است. پژوهش پیش‌رو با روش توصیفی‌تحلیلی در پی بررسی حکمت و میزان دلالت این نواهی است.
در این مقاله به این نتایج رسیدیم که سرگرمی‌های نهی‌شده در منابع دینی یا به‌خودی‌خود و به‌طور خاص مذموم هستند یا مقرون و ملازم با آن‌ها امر مذمومی است یا این‌که مقدمه یا نتیجۀ آن‌ها امر مذمومی است. همچنین، با توجه به این نواهی، سرگرمی‌ای مطلوب است که مشتمل بر گناهان نباشد و با توجه به عالم غیبْ صورت پذیرد، مطابق با معیارهای عقلی باشد، هدف داشته باشد و بیهوده نباشد و مانع یاد خدا و کمال انسان نباشد.

کلیدواژه‌ها


قرآن کریم.
1. ابن ابی‌جمهور، محمد بن زین‌الدین (1405)؛ عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة؛ قم: دار سیدالشهداء للنشر.
2. ابن بابویه، محمد بن علی (1362)؛ الخصال؛ قم: جامعۀ مدرّسین حوزۀ علمیۀ قم.
3. ________________ (1413)؛ من لایحضره الفقیه؛ تدوینِ علی‌اکبر غفاری؛ قم: جامعۀ مدرّسین حوزۀ علمیۀ قم.
4. ابن شعبه حرّانی، حسن بن علی (1404)؛ تحف العقول؛ تدوینِ علی‌اکبر غفاری؛ قم: جامعۀ مدرّسین حوزۀ علمیۀ قم.
5. ابن منظور، جمال‌الدین محمد بن مکرم (1414)؛ لسان العرب؛ بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
6. احمد بن فارس، ابوالحسین (1404)؛ معجم مقاییس اللغة؛ قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
7. ادّی شیر، (1386)؛ الفاظ الفارسیة المعربة؛ ترجمۀ حمید طبیبیان؛ تهران: امیرکبیر.
8. الامام الصادق، جعفر بن محمد (1400)؛ مصباح الشریعه؛ بیروت: اعلمی.
9. مصطفوی، حسن (1402)؛ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم؛ تهران: مرکز نشر آثار العلّامة المصطفوی.
10. ایروانی، جواد و محمدحسن حائری (1388)؛ «بررسی مسئلۀ حرمت لهو به‌عنوان قاعدۀ فقهی»؛ مطالعات اسلامی فقه و اصول؛ ش پاییز و زمستان، ص 43 تا 80.
11. بهجت، محمدتقی (1428)؛ استفتائات؛ قم: دفتر آیت‌الله بهجت.
12. _________________ (1426)؛ جامع المسائل؛ قم: دفتر آیت‌الله بهجت.
13. پاینده، ابوالقاسم (1382)؛ نهج‌الفصاحه؛ تهران: دنیای دانش.
14. تبریزی، محمدحسین بن خلف (1379)؛ برهان قاطع؛ تهران: نیما.
15. تمیمی‌آمدی، عبدالواحد بن محمد (1410)؛ غررالحکم و درر الکلم؛ قم:                  دارالکتب اسلامی.
16. جمعی از پژوهشگران (1387)؛ فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت:؛ قم: مؤسسۀ دائرة‌‌المعارف فقه اسلامی.
17. جوادی آملی، عبدالله (1391)؛ مفاتیح الحیات؛ قم: اسراء.
18. حسینی خامنه‌ای، سید علی بن جواد (1420)؛ أجوبة الإستفتائات؛ بیروت:                الدار الإسلامیة.
19. حلّی، ابن ادریس (1410)؛ السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی؛ قم: جامعۀ مدرّسین حوزۀ علمیۀ قم.
20. حمیری، عبدالله بن جعفر (1413)؛ قرب الاسناد؛ قم: مؤسسۀ آل‌البیت:.
21. خمینی، سید روح‌الله (1422)؛ استفتاءات؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرّسین حوزۀ علمیۀ قم.
22. ____________________ (1390)؛ تحریر الوسیلة؛ قم: مطبعة الآداب.
23. ___________________ (1415)؛ مکاسب محرمه؛ قم: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی;.
24. خویی، سید ابوالقاسم (1416)؛ صراط النجاة (المحشّی)؛ قم: مکتب نشر المنتخب.
25. دریایی، محمد (1389)؛ مشروبات الکلی، قمار و آثار زیانبار آن؛ تهران: زیتون سبز.
26. دومازدیه، ژوفر (1352)؛ «زمان فراغت از دیدگاه تاریخی و جامعه‌شناسانه»؛ ترجمۀ م. آدینه؛ فرهنگ و زندگی، ص 12 تا 23.
27. سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن (1401)؛ الجامع الصغیر فی احادیث البشیر النذیر؛ بیروت: دارالفکر.
28. شریفی، احمدحسین (1391)؛ اخلاق و سبک زندگی؛ قم: معارف.
29. شهید ثانی، زین الدین بن علی عاملی (1410)؛ الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیة؛ قم: کتابفروشی داوری.
30. شیخ انصاری، مرتضی بن محمد امین (1415)؛ المکاسب المحرمه؛ قم: تراث            الشیخ الاعظم.
31. طارمی، حسن (1375) «بازی»؛ دانشنامۀ جهان اسلام؛ ج 1، تهران: بنیاد دایره‌المعارف اسلامی.
32. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (1387)؛ المبسوط فی فقه الإمامیة؛ تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
33. قرائتی، محسن (1383)؛ تفسیر نور؛ تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
34. کلینی، محمد بن یعقوب (1407)؛ الکافی؛ تهران: دارالکتب الاسلامیه.
35. مجلسی، محمدباقر (1403)؛ بحارالانوار؛ بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
36. مکارم شیرازی، ناصر (1427)؛ استفتائات جدید؛ قم: مدرسۀ امام علی بن ابی‌طالب7.
37. نراقی، احمد بن محمد مهدی (1415)؛ مستند الشیعة فی أحکام الشریعة؛ قم: مؤسسۀ آل‌البیت:.