رابطۀ سیرت نیکو به‌منزلۀ یک اصل اخلاقی با رفتار شهروندی سازمانی

نویسندگان

1 این مقاله از پایان‌نامۀدورۀ کارشناسی ارشد نگارنده استخراج شده است.  دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه ارومیه.

2 دانشیار دانشگاه ارومیه، گروه مدیریت آموزشی

3 استادیار دانشگاه ارومیه، گروه مدیریت آموزشی

چکیده

هدف این پژوهش بررسی رابطۀ سیرت نیکو و رفتار شهروندی سازمانی در میان کارکنان دانشگاه حکیم سبزواری است. جامعۀ آماری پژوهش، کلیۀ کارکنان دانشگاه حکیم سبزواری (230‌نفر) در سال 1395 بودند که از این تعداد با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای ساده، 129‌نفر برای شرکت در این پژوهش انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از دو پرسشنامۀ رفتار شهروندی سازمانی و سیرت نیکو جمع‌آوری و با رگرسیون چندگانه و تحلیل مانوا بررسی شدند.
نتایج به‌دست‌آمده از آزمون رگرسیون چندگانه نشان داد میان مؤلّفه‌های سیرت نیکو و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان، رابطه وجود دارد. نتایج آزمون تحلیل واریانس چندمتغیّره (مانوا) نیز نشان داد از میان مؤلّفه‌های سیرت نیکو، برپاداشتن حق و عدل و دلسوزی، با رفتار شهروندی سازمانی رابطه دارد؛ به‌عبارت‌دیگر، سیرت نیکو می‌تواند با ایجاد احترام، مسئولیت‌پذیری و اعتماد متقابل میان مدیران و کارکنان، موجب بروز رفتارهای شهروندی در میان کارکنان گردد.

کلیدواژه‌ها


  1. 1. اسکندری، استیره و منصور ایراندوست (1394)؛ «رابطۀ اخلاق کاری و رفتار شهروندی سازمانی با عملکرد سازمانی»؛ فصلنامۀ اخلاقدرعلوموفناوری؛ سال دهم، ش 4، ص 107 تا 114.

    2. بوداقی، حسن (1394)؛ «مطالعۀ سیرت نیکوی مدیران و رابطۀ آن با رفتار شهروندی سازمانی (مطالعۀ موردی: کارکنان دانشگاه ارومیه)»؛ پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ مدیریت آموزشی، مرکز آموزش‌های نیمه‌حضوری، دانشگاه ارومیه.

    3. حسن‌زاده ثمرین، تورج و سپیده سفیدکار (1393)؛ «بررسی رابطه بین فضیلت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی»؛ فصلنامۀ مطالعات مدیریت (بهبودوتحول)؛ سال 23، ش 76، ص 141 تا 155.

    4. خضری، شهاب‌الدین (1394)؛ «رابطۀ رفتار شهروندی سازمانی با رهبری معنوی مدیران و سیرت نیکوی مدیران در مدارس متوسطۀ اشنویه»؛ پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ مدیریت آموزشی، مرکز آموزش‌های نیمه‌حضوری، دانشگاه ارومیه.

    1. رستگاری، الهام (1392)؛ «بررسی رابطۀ عدالت سازمانی ادراک شده، سلامت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی (مطالعۀ موردی: کارکنان دانشگاه ارومیه)»؛ پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه ارومیه.

    6. رضایی، بیژن و هیثم عبید عبدالزهره (1394)؛ «بررسی اثرات رفتار شهروندى سازمانی بر خلاقیت کارمندان دانشگاه رازی»؛ کنفرانس بین‌المللی مدیریت، اقتصاد و مهندسی صنایع، 26 خرداد؛ ص 1 تا 11.

    7. سلاخی اقدم ساوجبلاقی، اوین (1394)؛ «بررسی رابطه بین حمایت سازمانی ادراک‌شده و سیاست سازمانی ادراک‌شده با رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد شغلی معلّمان ابتدایی شهرستان مهاباد»؛ پایان‌نامۀ نیمه‌حضوری دانشگاه ارومیه.

    8. سیفی، محسن و دیگران (1394)؛ «تأثیر سیرت نیکوی مدیران بر استرس شغلی کارمندان تأمین اجتماعی استان اصفهان»؛ کنفرانس بین‌المللی مدیریت، اقتصاد و سیستم‌های مالی، شرکت علمی پژوهشی پندار اندیش رهپو، شیراز.

    9. سید جلیلی، مهرداد، علی کرمپور و علی‌اکبر عابدینی شربیانی (1394)؛ «بررسی ارتباط بین سیرت نیکو با سکوت سازمانی (مطالعۀ موردی: کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان)»؛ کنفرانس ملی و دومین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت با رویکردهای کاربردی و پژوهشی نوین، سازمان مدیریت صنعتی، 12 مرداد.

    1. طبرسا، غلامعلی و حمید رامین‌مهر (1389)؛ «ارائۀ مُدل رفتار شهروندی سازمانی»؛ چشم‌اندازمدیریت دولت؛ ش 3، ص 103 تا 117.
    2. غلام‌حسینی، اسماعیل، حسین بجانی و عماد ملکی‌نیا (1389)؛ «عوامل تأثیرگذار، مؤلّفه‌ها و پیامدهای رفتار شهروندی سازمانی»؛ دوماهنامۀ توسعۀانسانی پلیس؛ سال 7، ش 13 (مهر و آبان)، ص 11 تا 34.
    3. فاضلی، زینب و دیگران (1391)؛ «اخلاق حرفه‌ای و نقش آن در حرفۀ پزشکی»؛ مجلۀعلمی دانشگاهعلومپزشکی ایلام؛ دورۀ 20، ش 4، ص 13 تا 18.

    13. کشاورزی، افسانه و دیگران (1393)؛ «بررسی ارتباط اخلاق سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی (مطالعۀ موردی: دانشگاه شیراز)»؛ کنفرانس بین‌المللی مدیریت در قرن 21؛ مرکز  همایش‌های بین‌المللی صداوسیما، اردیبهشت، ص 1 تا 7.

    1. محمدی مقدم، یوسف و جعفر عباسپور (1394)؛ «فراتحلیل پژوهش‌های رابطۀ رهبری تحول‌آفرین با رفتارشهروندی سازمانی در سازمان‌های ایران»؛ فصلنامۀ مطالعات مدیریت (بهبودوتحول)؛ سال 23، ش 77،  ص 125 تا 152.
    2. محمودی، سمیه (1392)؛ «بررسی اثرات تبعیض ادراک‌شده بر رضایت شغلی، تعهد سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی و شکایت در میان کارکنان شرکت توزیع نیروی برق استان آذربایجان غربی»؛ پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه ارومیه.
    3. نادری، امین و علی اسدی (1393)؛ «تحلیل تأثیر سیرت نیکوی مدیران بر اعتماد، رفتار شهروندی سازمانی و تسهیم دانش کارکنان: یک مطالعۀ تجربی در صنعت نشر»؛ فصلنامۀ تحلیلی پژوهشی کتابمهر؛ ش 15، ص 82 تا 104.

    17. نصر اصفهانی، علی (1389)؛ «سنجش سیرت نیکوی مدیران»؛ چشم‌انداز مدیریتدولتی؛ ش 1 (بهار)، ص 115 تا 127.

    18. نصر اصفهانی، علی، مجتبی فرخی و زینب امیری (1391)؛ «تأثیر سیرت نیکوی مدیران بر شادی کارکنان بر اساس آموزه‌های اسلامی»؛ دوفصلنامۀ مدیریتاسلامی؛ سال20، ش 1 (بهار و تابستان)، ص 61 تا 79.

    1. هویدا، رضا، سجاد شول و محسن عارف نژاد (1393)؛ «رابطۀ سیرت نیکو و کیفیت زندگی کاری با رفتار شهروندی سازمانی»؛ مجلۀ پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری؛ سال 4، ش 1 (پیاپی 6)، ص 39 تا 54.
    2. Brody, Steven, and Siegel, Martin (2001); the Evolution of Character; First Edition, Madison, CT: International Universities Press, Inc.
    3. Doty, Joseph,(2008); "Sports Build Characters"; Journal of College and character Dynamics; 3,pp.13–23.
    4. Podsakoff, M. P., Mackenzie, B. S., Puine, B. J., and Bachrach, G. D. (2000); "Organizational citizenship behaviors: a critical review of the theoretical and Empirical literature and suggestions for future research"; Journal of management; Vol. 26, pp 513 - 563.
    5. Peterson, Christopher, and Seligman. (2004); Character Strengths and Virtues: A Handbook and Classification; First Edition, Oxford University Press.
    6. Marrella, Layne (2001); In Search of Ethics; Sanford, FL; DC Press.
    7. Hartman, E. M. (2006); "Can we teach character? An Aristotelian answer"; Academy of Management Learning & Education, 5, pp. 68–81.
    8. Chen, X. P., and Fahr, J.L. (2001);"Transformational and transactional leader behaviors in Chinese organizations: differential effects in the people's republic of china and Taiwan "; Advances in Global Leadership, Vol 2, pp 101 – 126.
    9. Kwan. H.K, Mao, y (2011); "The Role of citizenship behavior in personal learning and work-family Enrichment"; front. Bus. Res. China, 5(1), pp.96-120.
    10. Sarros, James, Brian Cooper and Anne Harridan (2006); "Leadership and Character"; Leadership and Organizational Development Journal. 27, (8), 1-10.
    11. Thun, Balliett, E. Kevin Kelloway (2011);" Virtuous Leaders: Assessing Character Strengths in the Workplace"; Canadian Journal of Administrative Sciences, 28, 270–283.
    12. Marrella, Layne (2001); In Search of Ethics; Sanford, FL; DC Press.
    13. Myranda, S., Grahek, A., Dale, T. & Toliver, A. (2010); "The character to lead: a closer look at character in leadership, American psychological association", APA Journal, 12: 1-49.
    14. Michigan State Board of Education (2004); "Policy on Quality Character Education"; Viewable at: www.Character.Org.
    15. Tjeltveit, A.C. (2003);" implicit virtues, divergent goods, multiple communities", American behavioral scientist, 47, 4, PP.395-414.