آسیب شناسی صفات اخلاقی نکوهیده در داستان قرآنی حضرت یوسف علیه السلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مؤسسه آموزش عالی فاطمة الزهرا، اصفهان، ایران

2 استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

قصص قرآنی دربردارندۀ نکات اخلاقی و تربیتی فراوانی است، ازجمله سورۀ یوسف که نکات و آموزه‌های اخلاقی و تربیتی زیادی را دربردارد. صفات اخلاقی را می‌توان به دو گونۀ مثبت و منفی دسته‌بندی کرد که در این نوشتار صفات اخلاقی منفی با عنوان آسیب‌های اخلاقی- تربیتی در داستان قرآنی حضرت یوسف7بررسی می‌شود. با توجه به اینکه آموزه‌های اخلاقی این سوره بر همه، مخصوصاً جوانان، تأثیرگذار است، به بررسی آسیب‌های اخلاقی در این سوره می‌پردازیم تا عبرت‌پذیری از وقایع و مسائل این سوره بیشتر شود. این تحقیق از نوع کاربردی و روش آن، تحلیلی - توصیفی است. همچنین، در این تحقیق آسیب‌های اخلاقی در دو حوزۀ فردی و اجتماعی بررسی می‌شود؛ آسیب‌های فردی چون: پیروی از شهوات، حبّ ­جاه و مقام، شرک و... و آسیب‌های اجتماعی مانند: حسد، مکر و حیله، نفاق و دورویی و....[1]



[1]. این مقاله برگرفته از پایان‌نامه نگارنده با عنوان «آموزه‌های اخلاقی در داستان قرآنی حضرت یوسف 7» است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Pathology of Vicious traits in the Qur'anic Story of Prophet Yusuf (AS)

چکیده [English]

The Qur'anic stories contain many moral and educational points.  Surat Yusuf is one of them which has many moral and educational points and teachings. Moral traits can be categorized into two types: positive and negative. In this article, negative moral traits are discussed as the pathology of moral-educational traits in the Qur'anic story of Prophet Yusuf. Considering that the moral teachings of this Surat affect everyone, especially the youth, we will examine the moral negative effects in this Surat to increase the positive influence of the events mentioned in it. This is an applied research and its method is analytical-descriptive. Also, this study investigates moral vices in two individual and social domains, such as: following lusts, adultery, shirk, etc,  and social problems such as jealousy, deceit, hypocrisy, and ... .

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Quran
  • The Story of Prophet Yusuf (AS)
  • Ethical problems
  • Educational problems
  • Vices
 
1.قرآن کریم، ترجمۀ علی مشکینی.
2.ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دار صادر.
3.پیمانی، عبدالرسول و محمدامین شریعتی (1388)، نهج‌الفصاحه، چاپ هفتم، اصفهان: خاتم الانبیاء.
4.جوادی‌آملی، عبدالله (1373)، سیرۀ انبیاء: (تفسیر موضوعی قرآن مجید)، جلد 7، قم: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
5.راغب‌اصفهانی، حسین بن محمد (1390)، مفردات الفاظ قرآن کریم، ترجمۀ حسین خداپرست، چاپ چهارم، قم: نوید اسلام.
6.رسولی‌محلاتی، هاشم (1382)، احسن القصص (شرح مستند داستان حضرت یوسف7)، چاپ سوم، قم: بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی).
7.شریفی، عنایت‌الله (1390)، اخلاق قرآنی، قم: هجرت.
8.طباطبایی، محمدحسین (1383)، المیزان، ترجمۀ محمدباقر موسوی همدانی، چاپ نوزدهم، قم: دفتر انتشارات اسلامی (وابسته به جامعۀ مدرّسین حوزه علمیه قم).
9.طبرسی، فضل بن حسن (1379)، تفسیر مجمع البیان، ترجمۀ علی کرمی،              تهران: فراهانی.
10.طریحی، فخرالدین (1375)، مجمع البحرین، چاپ سوم، تهران:                کتابفروشی مرتضوی.
11.طیّب، عبدالحسین (بی‌تا)، اطیب البیان، اصفهان: چاپ محمدی.
12.فیض‌کاشانی، محسن (1375)، محجّة البیضاء، ترجمۀ عبدالعلی صاحبی، جلد 6، مشهد: آستان قدس رضوی.
13.قرشی، علی‌اکبر (1371)، قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
14.کلینی، محمد بن یعقوب (بی‌تا)، اصول کافی، ترجمه جواد مصطفوی، تهران: کتاب­فروشی علمیۀ اسلامیه.
15.مستقیمی، مهدی (1370)، قصه حضرت یوسف7به روایت منابع اسلامی، قم: ارم (قلم).
16.مشکینی، علی (1376)، درس‌های اخلاق، ترجمۀ علیرضا فیض، بی‌جا: مترجم.
17.مصباح‌یزدی، محمدتقی (1388)، اخلاق در قرآن، جلد2، چاپ دوم، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;.
18.مکارم‌شیرازی، ناصر و دیگران (بی‌تا)، تفسیر نمونه، جلد 9، تهران:                  دارالکتب الاسلامیه.
19.ـــــــــــــــــ (1386)، زندگی در پرتو اخلاق، چاپ ششم، قم: سرور.
20.ـــــــــــــــــ (1387)، اخلاق در قرآن، جلد 2، چاپ چهارم، قم: امام                 علی بن ابی‌طالب 7.
21.نراقی، احمد (بی‌تا)، معراج السعاده، تهران: جاویدان.
22.نراقی، مهدی (1370)، جامع السعادات، ترجمۀ جلال‌الدین مجتبوی، چاپ پنجم، تهران: حکمت.