معرفی و نقد کتاب: پشت پرده ریاکاری؛ چگونه به هر کس دروغ می‌گوییم، به‌ویژه به خودمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

«پشت پردۀ ریاکاری» عنوان کتابی از دَن آریلی است. آریلی در این کتاب تلاش کرده با ارائه شواهد تجربی فراوان نشان دهد «مدل سادۀ بزه خردمندانه» نمی‌تواند رفتارهای فریبکارانۀ ما را به‌خوبی توضیح دهد. براساس این مدل، افراد در هر موقعیت طبق تحلیل عقلانی و محاسبۀ هزینه - فایده، دست به بزه می‌زنند. فرد، سود و زیان حاصل از ارتکاب عمل مجرمانه را می‌سنجد و چنانچه سود عمل از زیان آن بیشتر باشد، به آن اقدام می‌کند. آریلی بر این باور است که محاسبۀ هزینه- فایده در کنار تصویری که از خودمان به‌عنوان انسان اخلاقی داریم، تعیین‌کنندۀ میزان فریبکاری ماست. محاسبۀ هزینه- فایده ما را به فریبکاری حداکثری فرامی‌خواند، اما ما به‌اندازه‌ای فریبکاری می‌کنیم که تصویر اخلاقی که از خودمان داریم، زیاد مخدوش نشود. عاملی که موجب می‌شود در ضمن فریبکاری، تصویر اخلاقی خودمان را حفظ کنیم، «قصه‌بافی» است. قصه‌بافی به ما کمک می‌کند فریبکاری خود را توجیه کنیم و به‌نوعی از درگیری با وجدان رهایی یابیم.در نوشتار حاضر، کوشش کرده‌ایم ضمن ارائه خلاصه‌‌ای از محتوای کتاب، ادعاهای نویسنده را نقد و بررسی کنیم. آزمایش‌های متعددی که آریلی برای اثبات ایده خود ترتیب داده است، در انتقاد از مدل سادۀ بزه خردمندانه موفق‌اند، ولی برای اثبات مدل خود وی بسنده نیستند؛بعضی از نتایج این آزمایش‌ها قابل‌تفسیرند و صراحتی در ادعای وی ندارند. البته برخی ادعاهای فرعی او با همین آزمایش‌ها به‌خوبی تأیید شده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Book Review :Behind the hypocrisy : How we lie to everyone, especially to ourselves

چکیده [English]

Behind the Hypocrisy" is the title of a book by Dan Ariel. In this book, Ariel has tried to show by empirical evidence that "the simple rational model of crime" cannot properly explain our deceptive behaviors. According to this model, individuals in each situation are victimized according to rational analysis and cost-benefit calculation. The individual measures the profits and losses from committing the criminal act and measures it if the profits outweigh the losses. Ariel believes that cost-benefit calculations, along with our image of ourselves as moral people, determine the extent of our deception. Cost-benefit calculation calls for maximum deception, but we deceive ourselves so much that our moral image is not distorted. The factor that causes us to keep our moral image while being deceived is "storytelling." Storytelling helps us to justify our deception and to escape some sort of conflict with conscience. In the present article, we have attempted to critique the author's claims while presenting a summary of the content of the book. Ariel's numerous experiments to prove his idea succeed in criticizing the simple rational model, but they are not sufficient to prove his model; However, some of his sub-claims have been well supported by these experiments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Book Review
  • Behind the Hypocrisy
  • Dan Ariel
  • Deception
  • Lies
  1. آریلی، دن (1394)، پشت پردۀ ریاکاری؛ چگونه به هر کس دروغ می‌گوییم، به‌ویژه به خودمان، ترجمه رامین رامبد، تهران: مازیار.
  2. سیلوا، جیسون (Jason Silva) (2011)، مستند بازی‌های مغز،‌  قسمت 16،  https://www.aparat.com/v/vP1ji
  3. کریمی، یوسف (1390)، روان‌شناسی اجتماعی، تهران: ارسباران.
  4. کرین، ویلیام (1384)، نظریه‌های رشد؛ مفاهیم و کاربردها، ترجمه غلامرضا خوی‌نژاد و علیرضا رجایی، تهران:‌ رشد.
  5. لرر، یونا (1389)، تصمیم‌گیری، ترجمه اصغر اندرودی، تهران: دایره.
  6. لسلی، یان (1391)، دروغ‌گویان مادرزاد؛ چرا بدون خدعه و نیرنگ نمی‌توانیم زندگی کنیم، ترجمه مهدی قراچه‌داغی، تهران: پیکان.
  7. Burton, R.V. & Kunce, L. (1995), "Behavioral models of moral development: A brief history and integration", in William M. Kurtines, Jacob L. Gewirtz (eds.) Moral development: An introduction, 1995, pp. 141-171.
  8. Evans, Angela D. and Lee, Kang (2013), Lying, Morality, and Development, in Killen and Smetana (eds.), Handbook of moral development, New York and London, Psychology press.
  9. Haidt, Jonathan (2001), "The emotional dog and its rational tail: A social intuitionist approach to moral judgment", Psychological Review, 108, 2001, pp. 814-834.