ضعف اخلاق اجتماعی در فضای مجازی از منظر حساسیت اخلاقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

روند فزاینده بدرفتاری‌ها همیشه اندیشمندان و سیاست‌گذاران جامعه را به تکاپو می‌اندازد تا قبل از این که جامعه در گرداب این بدرفتاری‌ها به نقطه غیرقابل بازگشتی برسد، تدابیری بیندیشند. امروزه در فضای مجازی، بیش از فضای فیزیکی شاهد بدرفتاری هستیم. نوشته حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که چرا در فضای مجازی بیش از فضای فیزیکی شاهد رفتارهای غیراخلاقی با دیگران هستیم؟ موضوع پژوهش کنونی به بدرفتارهای ارتباطی (مانند هتاکی و نقض حریم خصوصی) محدود است و شامل آسیب‌های فردی (مانند اعتیاد به پورنوگرافی) نمی‌شود. برای پاسخ به سؤال مزبور از نظریه چهار مؤلفه‌ای جیمز رِست بهره گرفته شده است. فرضیه پژوهش آن است که ابزارهای ارتباطی کنونی ارتباط افراد را غیرمستقیم کرده و به این ترتیب، حساسیت اخلاقی آنها را کاهش داده است. این کاهش حساسیت، عامل بسیاری از بدرفتاری‌های اخلاقی در فضای مجازی است. برای حمایت از این فرضیه، شواهدی از مطالعات تجربی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The weakness of social ethics in cyberspace from the perspective of moral sensitivity

نویسنده [English]

  • Hassan Boosaliki
Faculty member of the academy of Islamic Sciences and Culture
چکیده [English]

The growing trend of immoral conduct always makes the thinkers and policymakers of the society to think of solution, before the society reaches the point of irreversibility in the vortex of these immoral conducts. Today, in cyberspace, we see more immoral conducts than physical space. The present article seeks to answer the question why we see immoral behavior with others in cyberspace more than physical space? The subject of the present study is limited to communicative misconducts (such as insults and privacy violations) and does not include personal harms (such as pornography addiction). To answer this question, James Rest's four-component theory has been used. The research hypothesis is that current means of communication have indirectly connected people and thus reduced their moral sensitivity. This decrease in sensitivity is the cause of much ethical misconduct in cyberspace. To support this hypothesis, evidence from experimental studies is provided: Findings from moral psychology, behavioral economics, and other branches of behavioral science.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethics
  • moral sensitivity
  • Virtual communication
  • Social ethics
  • Cyberspace
  • Moral psychology
  1. آریلی، دَن (1391)؛ پشت پردۀ ریاکاری؛ چگونه به هرکس دروغ می‌گوییم، به‌ویژه به خودمان، ترجمۀ رامین رامبد، تهران: مازیار.
  2. کریمی، یوسف (1390)، روان‌شناسی اجتماعی؛ نظریه‌ها، مفاهیم، و کاربردها، تهران: ارسباران.
  3. لرر، یونا (1389)، تصمیم‌گیری، ترجمۀ اصغر اندرودی، تهران: دایره.
  4. ویتِن، وِین (1397)، روان‌شناسی عمومی، ترجمه و تلخیص یحیی سیدمحمدی، تهران: روان.
  5. هاستینگز، پُل دی.، کارولین زان-واکسلر و کِلی مَک‌شِین (1389)، «ما طبیعتاً موجوداتی اخلاقی هستیم: مبانی زیست‌شناختی توجه به دیگران»، ترجمۀ سیدرحیم راستی‌تبار، در کتاب راهنمای رشد اخلاقی،‌ ویراستۀ ملانی کیلن و جودیث اسمتانا، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  6. Berkowitz, M. W. (1996). The education of the complete moral person, Gordon Cook Foundation.
  7. Hoffman, M. L. (2001). “Toward a comprehensive empathy-based theory of prosocial moral development”. In A. C. Bohart & D. J. Stipek (eds.), constructive and destructive behavior (pp. 61-86). Washington DC: American Psychological Association.
  8. Hoffman, M. L. (2007). Empathy and moral development: Implications for caring and justice. New York: Cambridge University Press.
  9. Narvaez, Darcia & Rest, James (1995). “Four components of acting morally”. in William M. kurtines and Jacob L. Gewirtz (eds.). moral development: An introduction, Allyn & Bacon.
  10. Smetana, Judith (2013). “Moral Development: The Social Domain Theory View”, inPhilip David Zelazo (ed.). The Oxford Handbook of Developmental Psychology. Vol. 1: Body and Mind. New York: Oxford University Press.
دوره 19، شماره 2 - شماره پیاپی 71
دومین شماره علمی پژوهشی فصلنامه مطالعات اخلاق کاربردی
خرداد 1402
صفحه 65-88
  • تاریخ دریافت: 13 شهریور 1402
  • تاریخ بازنگری: 17 مهر 1402
  • تاریخ پذیرش: 03 بهمن 1402