رویکردی کیفی به معنویت و نقش آن در اخلاق کنشگری اجتماعی روحانیت از نگاه روحانیون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

10.22081/jare.2024.68142.1880

چکیده

در سابقه ایدئولوژیک ادیان، روحانی کسی است که توان ایجاد رابطه میان امر قدسی و امر اجتماعی را بواسطه معنویت دارد. در صورتی که اخلاق در کنشگری اجتماعی روحانیت به عنوان یک اصل تلقی شود، معنویت، از شاخص‌های مهم این اصل خواهد بود. روحانیت شیعه نیز در طول حیات خود به عنوان یک گروه مرجع، مستثناء از این قاعده عمومی نبوده است. با این نگاه، هدف از این پژوهش پاسخ به این پرسش است که روحانیون چه تفسیری از نقش معنویت در اخلاق کنشگری اجتماعی‌شان در جامعه فعلی دارند. رویکرد در این پژوهش کیفی بوده و از روش تحلیل مضمون برای تحلیل داده‌ها استفاده شده است. برای جمع‌آوری داده‌های تجربی با 20 روحانی فعال در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و اداری شهر اصفهان که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده‌ بودند، مصاحبه نیم‌ساختاریافته انجام شده است. داده‌های تحلیل‌شده نیز در قالب 6 مضمون سازمان‌دهندة ارزشمندی نقش، تأیید حرفه‌ای، مداخله‌گری، رابطه تعاملی، تعهد اجتماعی و انعطاف‌پذیری اخلاقی و 3 مضمون فراگیر تثبیت هویت حرفه‌ای، بهبود عملکرد اخلاقی و تاب‌آوری اخلاقی سامان یافت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A qualitative approach to spirituality and its role in the social activism ethics of the clergy from the point of view of the clergymen

نویسنده [English]

  • majid jafarian
Assistant Professor of the Institute of Islamic Sciences and Culture
چکیده [English]

In the ideological history of religions, a cleric is someone who has the ability to create a relationship between the sacred and the social through spirituality. If morality is considered as a principle in the social activism of the clergy, spirituality will be one of the important indicators of this principle. The Shia clergy during its lifetime as a reference group has not been an exception to this general rule. From this point of view, the purpose of this research is to answer the question of what interpretation do the clergy have of the role of spirituality in the ethics of their social activism in the current society. The approach in this research is qualitative and thematic analysis method has been used for data analysis. In order to collect empirical data, a semi-structured interview has been conducted with 20 clerics Active in cultural, social and administrative fields of Isfahan, who were selected by purposeful sampling. The analyzed data were organized in the form of 6 organizing themes of role value, professional approval, interventionism, interactive relationship, social commitment and moral flexibility and 3 overarching themes of establishing professional identity, improving moral performance and moral resilience.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Spirituality"
  • "ethics"
  • "social activism"
  • "Clergy"
  • "qualitative approach"

مراجع

  1.  

    منابع

    1. جمعی از نویسندگان (1341)، مرجعیت و روحانیت، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    2. شریعتی، علی (1384)، مجموعه آثار، ج5، تهران: نشر مؤسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی.
    3. مطهری، مرتضی (1389)، مجموعه آثار، ج24، تهران: صدرا.
    4. محمدپور، احمد، ‌مهدی رضایی، لطیف پرتوی و رسول صادقی (1388)، «بازسازی معنایی تغییرات خانواده به‌شیوۀ زمینه‌ای»، مجلۀ خانواده‌پژوهی، س5، ش19، ص309-330.
    5. مختاری، رضا (1386)، سیمای فرزانگان، قم: بوستان کتاب.
    6. جرفادقانی، م. (1384)، علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی، قم: معارف اسلامی.
    7. عسکری، فاطمه (1384)، سیرۀ اخلاقی علما، تهران: انتشارات صداوسیما.
    8. Abram, A. (2009). “Ethics and spirituality: Self-sufficiency or symbiosis?”. Studia Bobolanum, 4: p. 69-81.
    9. Alexander, J. (2004). “Cultural Pragmatics: Social Performance between Ritual and Strategy”. Sociological Theory, 22(4): p. 527–537.
    10. Ayoun, B., Rowe, L. & Yassine, F. (2015). “Is workplace spirituality associated with business ethics?”. International journal of Contemporary hospitality management, 27(5): p. 938-957.
    11. Bartels, Daniel M., Christopher W. Bauman, Fiery A. Cushman, David A. Pizarro and A. Peter McGraw (2015). “Moral Judgment and Decision Making”, In G. Keren & G. Wu (Eds.) The Wiley Blackwell Handbook of Judgment and Decision Making. Chichester, UK: Wiley, p. 478-515.
    12. Burkhardt, H. (2010). “Spirituality and Ethics: A Literature Review”. European Journal of Theology, p. 55-65.
    13. Corner, P. D. (2009). “Workplace spirituality and business ethics: Insights from an eastern spiritual tradition”. Journal of business ethics, 85(3): p. 377-389.
    14. Escobar, D. A. (2011). “Amos & postmodernity: A contemporary critical & reflective perspective on the interdependency of ethics & spirituality in the Latino-Hispanic American reality”. Journal of business ethics, 103(1): p. 59-72.
    15. Fluker, W. E. (2008). “Spirituality, ethics, and leadership”. Spirituality in higher education newsletter, 4(3): p. 1-6.
    16. Guillory, W. A. (2001). The living organization: spirituality in the workplace. 2nd edition. Salt Lake City, UT: Innovations ınternational.
    17. Issa, T. & Pick, D. (2011). “An interpretive mixed‐methods analysis of ethics, spirituality and aesthetics in the Australian services sector”. Business ethics: A European review, 20(1): p. 45-58.
    18. Kosiewicz, J. (2015). “Professional, spectator, and olympic sports in the context of the terms spiritualism and spirituality, and in the Context of Normative ethic”s. Physical culture and sport. Studies and research, 68(1): p. 43-62.
    19. Lowery, C. M., Duesing, R. J. & Beadles, N. A. (2014). “A research note on the relationships among spirituality, contextual variables, and perceptions of ethics in the workplace”. Journal of managerial ıssues, p. 408-423.
    20. McPherson, D. (2015). “Homo religiosus: does spirituality have a place in neo-Aristotelian virtue ethics?”. Religious studies, 51(3): p. 335-346.
    21. Mukherjee, S., Bhattacharjee, S. & Singha, S. (2016). “Workplace spirituality: A paradigm shift to ethics from business”. IOSR Journal of Business and Management (IOSR-JBM) e-ISSN: 2278-487X, p-ISSN: p. 2319–7668.
    22. Rodriguez-Rad, C. J. & Ramos Hidalgo, E. (2017). “Spirituality, consumer ethics, and sustainability: The mediating role of moral identity”. Journal of consumer marketing, (just-accepted), p. 51-63.
    23. Roof, W.C. (2003), “Religion and Spirituality: Toward an Integrated Analysis”. In M. Dillon (ed.), Handbook of the Sociology of Religion, Cambridge: Cambridge University Press, p. 137–48.
    24. Rushton, C. H. (2016). “Moral resilience: A capacity for navigating moral distress in critical care”. AACN Advanced Critical Care, 27(1): p. 111-119.
    25. Sterne, Jonathan (2015). “What is an Intervention?”. Journal of Cultural Studies, Vol. 37: p. 5-14.
    26. Stryker, S. (1980). Symbolic interactionism: A social structural version. Menlo Park: Benjamin Cummings.
    27. Suib, F. H. & Said, M. F. (2017). “A review of Islamic work ethics and spirituality concepts in service industry”. Journal of Nusantara studies (JONUS), 2(2): p. 282-294.
    28. Zsolnai, L. (2010). Ethics needs spirituality: In Spirituality and business, Springer Berlin Heidelberg, p. 87-90.
    29. jamaran.news/fa/tiny/news-867522.
    30. ir/s85002.
فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی
دوره 19، شماره 3 - شماره پیاپی 72
سومین شماره علمی پژوهشی فصلنامه مطالعات اخلاق کاربردی
شهریور 1402
صفحه 99-132

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 دی 1402
  • تاریخ بازنگری: 18 دی 1402
  • تاریخ پذیرش: 01 خرداد 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار