نقد دیدگاه رشداخلاقی کولبرگ از منظر قرآن با رویکرد ساختارشناسی جنسیت زن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف دانشگاه فرهنگیان تهران ایران

2 استادیار علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان اصفهان

3 استادیار، گروه آموزش معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

10.22081/jare.2024.68340.1886

چکیده

رشد اخلاقى که حیطه افعال اختیاری فرد را شامل می‌شود به رشـد انسان در جنبه‌های شناخت، رفتار و عواطف فرد می‌پردازد. از دیدگاه روان شناسان، قبول یا رد این قاعده که همه انسان‌ها از ویژگی‌های خاص روانی-شناختی برخوردار هستند، در تبیین رابطه اخلاق و جنسیت نقش تعین کننده دارد. بر این اساس، موضوع نحوه رابطه جنسیت با فضایل اخلاقی، محل بحث و تضارب آرا قرار دارد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، به بررسی تطبیقی رابطه جنسیت با فضائل اخلاقی با رویکرد کاربردی از دیدگاه کولبرگ و قرآن کریم پرداخته و به این نتیجه رسید که کولبرگ، رفتار و تفکر اخلاقی را به یکدیگر وابسته می‌داند و اعتقاد دارد کسانی که از قضاوت اخلاقی بالاتری برخوردارند، اخلاقی‌تر از کسانی هستند که قدرت تشخیص کمتری دارند. او بر این باور است که رشد اخلاقی دارای پنج مرحله است و زنان از نظر تشخیص و رفتار تا مرحله دوم فراتر نمی‌روند؛ اما در آموزه‌های دین اسلام، دستیابی زنان و مردان به فضائل اخلاقی، یکسان است و نتایج تحقیق مبین آن است که زنان و مردان در چهار جنبه توصیف‌شناسی رشد اخلاقی، ریشه‌های رشد اخلاقی، ابزارهای کمک‌کننده رشد اخلاقی و برونداد و نتیجه رشد اخلاقی با مردان مشترک هستند و تعابیر قرآن در هر چهار زمینه به‌صورت یکسان می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Criticism of Kohlberg's moral development perspective from the perspective of the Qur'an with the structure of female gender

نویسندگان [English]

  • mohamad hosein nazemi ashani 1
  • مهدیه کشانی 2
  • abazar kafimosavi 3
1 استادیار گروه معارف دانشگاه فرهنگیان تهران ایران
2 استادیار علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان اصفهان
3 Assistnt Professor, Department of Islamic Education, Farhangian University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Moral development, which includes the field of voluntary actions of a person, deals with the growth of a person in the aspects of cognition, behavior and emotions. From the point of view of psychologists, it is to accept or reject the rule that all human beings have special psycho-cognitive characteristics, they play an interpretive role in explaining the moral relationship and gender. For this discussion, the issue of the relationship between gender and moral space, place and conflicts of opinion is located. This article, using a descriptive analytical method, compared the relationship between gender and moral virtues with an applied perspective from the perspective of Kohlberg and the Holy Qur'an and came to the conclusion that Kohlberg considers moral behavior and thinking to be linked and believes that those who lack moral judgment have They are higher, more moral than those who have less discernment. He believes that moral development has five stages and women do not go beyond the second stage in terms of diagnosis and behavior. However, in the teachings of Islam, the achievement of moral space is the same for women and men, and the results of the research show that women and men have the same characteristics as men in four aspects of moral development description, the roots of moral development, the tools that help moral development, and the output and result of moral development. are. and the interpretations of the Quran are the same in all four fields.

کلیدواژه‌ها [English]

  • moral growth
  • women's ethics
  • Kohlberg
  • practical ethics
  • Holy Quran
  1. منابع

    1. قرآن کریم.
    2. نهج‌ البلاغه.
    3. اتکینسون، ریتا و دیگران (1385)، زمینۀ روان‌شناسی هیلگارد، ترجمۀ محمدنقی براهینی، تهران: رشد.
    4. پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه (1383)، روانشناسی رشد (2) با نگرشی به منابع اسلامی، تهران: سمت.
    5. پیاژه، ژان (1379)، قضاوت‌های اخلاقی کودکان، ترجمۀ محمدعلی امیری، تهران: نشر نی.
    6. پیره، روژه (1370)، روانشناسی اختلافی زن و مرد، ترجمۀ حسین سروری، تهران: انتشارات جانزاده.
    7. تانگ، رزماری (1396)، درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی، ترجمۀ منیژه نجم عراقی، تهران: نشر نی.
    8. جوادی آملی، عبدالله (1384)، مراحل اخلاق در قرآن، قم: اسراء.
    9. جوادی آملی، عبدالله (1392)، زن در آیینۀ جلال و جمال، قم: اسراء.
    10. حقانی زنجانی، حسین (1373)، نظام اخلاقی اسلام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    11. دیکسون، آن (1373)، قدرت زن، مؤثرترین شگردهای قاطعیت، ترجمۀ توران‌دخت تمدن، تهران: البرز.
    12. سیف، سوسن، پروین کدیور، رضا کرمی نوری و حسین لطف‌آبادی (۱۴۰۱)، روان‌شناسی رشد (1)، تهران: سمت.
    13. شارون، بگلی (1374)، «چرا مردان و زنان متفاوت فکر می‌کنند؟»، ترجمۀ مرسده سمیعی، ماهنامۀ جامعۀ سالم، ش 21، ص38-57.
    14. شعاری‌نژاد، علی‌اکبر (1375)، فرهنگ علوم رفتاری، تهران: امیرکبیر.
    15. شکلتون، ویویان و کلایو فلچر (1371)، تفاوت‌های فردی، ترجمۀ یوسف کریمی و دیگران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    16. طباطبایى، سیدمحمدحسین (1417ق)، المیزان فى تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
    17. فیروزمهر، محمدمهدی (1399)، «عوامل مؤثر بر رشد اخلاقی با نگاهی قرآنی»، مطالعات علوم قرآن، دوره 2، ش2 (پیاپی4)، ص8-33.
    18. کدیور، پروین (1378)، روانشناسی اخلاق، تهران: آگاه.
    19. کلین، ملانی و جودیت اسمتانا (1389)، رشد اخلاقی، ترجمۀ محمدرضا جهانگیری‌زاده قمی و دیگران، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    20. گیدنز، آنتونی (1379)، جامعه‌شناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
    21. لطف‌آبادی، حسین (1381)، رشد اخلاقی ارزشی و دینی در نوجوانی و جوانی، تهران: شابک.
    22. مطهری، مرتضی (1385)، مجموعه آثار (ج23)، تهران: صدرا.
    23. هاید، جانت شیبلی (1384)، روان‌شناسی زنان، ترجمۀ اکرم خمسه، تهران: آگه.
    24. هترینگتون، ای. میوس و راس دی. پارک (1373)، روان‌شناسی کودک از دیدگاه معاصر، ترجمۀ جواد طهوریان و دیگران، مشهد: آستان قدس رضوی.
    1. Donenberg. G. R & Hoffman. L. W. (1990). “Gender Defferent in Moral Dewelopment”. Sex Rule, 18 (11-12), p. 701-717.
    2. Gilligan. C. (1998). Minding Women: Reshaping the Educational realm. Cambridge. MA. Harward University Press.
دوره 19، شماره 5 - شماره پیاپی 74
پنجمین شماره علمی پژوهشی فصلنامه مطالعات اخلاق کاربردی
اسفند 1402
صفحه 95-119
  • تاریخ دریافت: 23 دی 1402
  • تاریخ بازنگری: 11 فروردین 1403
  • تاریخ پذیرش: 20 اسفند 1403