نقش انسانشناسی در اخلاق از دیدگاه علامهطباطبایی رحیم دهقان سیمکانی
چکیده ارزشمندبودنِ عمل بهلحاظ اخلاقی در اندیشۀ علامه، منوط به شرایطی است که برخی از آنها مربوط به فعل و برخی مربوط به فاعل است و درمجموع، از آنها میتوان به حُسن فعلی و حُسن فاعلی تعبیر کرد. از جمله شرایط مربوط به فاعل میتوان به عاقل و عالمبودن، مختاربودن، انگیزۀ الهی داشتن، قدرت، آگاهی و درک اخلاقی داشتن اشاره کرد؛ لذا فاعل در صورتی در قبال اعمال غیراخلاقیِ خود مسئولیت خواهد داشت که از این شرایط برخوردار باشد. علامهطباطبایی با توجه به این شرایط، نقش درخورتوجهی برای خصوصیات انسان در اخلاق قائل است. این نوشتار بر آن است تا ضمن تبیین شرایط اخلاقیبودن عملی، دیدگاه علامه را نیز در این زمینه مطرح کند. این مقاله با روش توصیفیتحلیلی تدوین شده و در بعضی مواقع، از آیات و روایات صرفاً بهعنوان مؤید بهره برده است.