قرائتی زن‌محور از گزاره‌های اخلاقی قرآن

نویسندگان

چکیده

متینه‌السادات موسوی


چکیده
از جمله بحث‌هایی که در حوزۀ معرفت و فهم متون دینی مطرح می‌شود، تأثیر عوامل پنهان بر کسب دانش و اندیشه است. در این میان تأثیر جنسیت در فهم متون، یکی از مباحثی است که در دهه‌های اخیر به‌شکل جدی بررسی شده است؛ چراکه در فرآیند کسب معرفت، تجربه، رفتار و علایق و صفات مردانه معیار تلقی شده و تجربه و علایق زنانه نادیده گرفته می‌شود. این نظریه با ورود فمینیسم در این حوزه، برای رسیدن به حقوقی مشابه و برابر با حقوق مردان، با به چالش کشیدن ساختار مردسالارانه، تا خوانش زنانۀ متون دینی پیش رفته است. یکی از پیشگامان این اندیشه‌ در اسلام، آمنه ودود آمریکایی‌آفریقایی مسلمان شده است که قرآن را به‌عنوان کتاب اخلاق، کانون اصلی کار خود قرار داده و مدعی است اسلامی که قرن‌ها عمل می‌شده، نسبت به زنان عدالت را رعایت ننموده و آنچه به‌صورت برتری مردان استنباط می‌شود، به‌واسطۀ تسلط سایۀ مردان بر تفاسیر و بازتابی از سلطۀ اجتماعی ایشان بوده است. ودود جهاد جنسیتی خود را که کشمکشی اخلاقی و به‌معنای پس‌گرفتن برابری قرآنی است، با این دیدگاه اخلاقی که عدالت، برابری و منزلت، حق خدادای هر انسانی است، آغاز کرد. حاصل تلاش او در بازنگری قرآن با نگرشی زنانه، در مهم‌ترین اثر او کتاب قرآن و زن، بازخوانی قرآن از منظر زنانه‌ تبلور یافته است.

واژه‌های کلیدی
قرآن، زن، جنسیت، اخلاق، برابری، آمنه ودود.

کلیدواژه‌ها