معنویت سازمانی از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

نویسنده

دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت معنویت سازمانی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل از دیدگاه اعضای هیئت علمی این دانشگاه بوده است. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری داده‌ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعۀ آماری در این پژوهش شامل کلیۀ اعضای هیئت علمی در نیم‌سال اوّل 93-92 بود. گروه نمونه با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و داده‌ها به‌وسیلۀ پرسشنامۀ استاندارد با طیف لیکرت جمع‌آوری شد. روایی ابزار با استفاده از نظر متخصصان و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ 941/0 به‌دست آمد. داده‌های گردآوری‌شده با شاخص‌های آمار توصیفی (میانگین، درصد، انحراف استاندارد)، آزمونT مستقل، تحلیل واریانس ANOVA و فریدمن تحلیل شد.
تحلیل داده‌ها حاکی از آن است که معنویت سازمانی دانشگاه آزاد اسلامی بالاتر از متوسط است و میان متغیّرهای جنسیت، سن، سنوات خدمت، رشتۀ تحصیلی و نوع استخدام اعضای هیئت علمی با دیدگاه آنان دربارۀ معنویت سازمانی، تفاوت معناداری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


  1. آزاد مرزآبادی، اسفندیار، منیجه هوشمندجا  و خلیل مجیدپور (1391)؛ «رابطه بین معنویت سازمانی با توانمندسازی روانشناختی، هوش معنوی، استرس شغلی و رضایت شغلی کارکنان دانشگاه»؛ مجلۀ علوم رفتاری؛ دورۀ 6، ش 2، ص 191 تا 197.
  2. _______________________  (1392)؛ «رابطه بین معنویت سازمانی و هوش معنوی با استرس شغلی کارکنان یک دانشگاه نظامی»؛ مجلۀ طب نظامی؛ دورۀ 15، ش 1، ص43 تا 50.
  3. بنی‌طبا، سید مصطفی، بدری شاه‌طالبی و فریبا کریمی (1388)؛ «بررسی وضعیت تعهد شغلی و اعتماد درون‌سازمانی در دبیرستان‌های شهر اصفهان»؛ فصلنامۀ علوم تربیتی؛ سال 2، ش 7، ص 67 تا 98.
  4. بیگ‌زاد، جعفر، سهراب یزدانی  و مریم حمدالهی (1390)؛ «معنویت محیط کاری و تأثیر آن بر مؤلّفه‌های رفتار شهروند سازمانی (مطالعۀ موردی: کارکنان آموزش و پرورش نواحی پنج‌گانۀ شهر تبریز)»؛ فصلنامۀ تحقیقات مدیریت آموزشی؛ سال 3، ش 9، ص61 تا 90.
  5. رضایی‌منش، بهروز و شقایق کرمانشاهی (1389)؛ «رابطۀ معنویت با تعهد سازمانی در محیط کار (مطالعۀ موردی: فرودگاه مهرآباد)»؛ فصلنامۀ پژوهش‌های مدیریت راهبردی؛ سال7، ش 46، ص 89 تا 112.
  6. ساعتچی، محمد و نسرین رضایی بهبهانی (1389)؛ «بررسی رابطه بین مدیریت زمان و تعارض کار- خانواده با بهره‌وری کارکنان کارخانه»؛ فصلنامۀ تحقیقات روانشناختی؛ ش 8، ص 1 تا 19.
  7. ساغروانی، سیما (1388)؛ هوش معنوی بُعد ناشناختۀ بشر؛ چ 1، مشهد: آهنگ قلم.
  8. سرلک، محمدعلی و دیگران (1391)؛ «شناسایی ابعاد سازمان معنویت‌گرا در آموزش عالی ایران (با رویکرد اسلامی)»؛ فصلنامۀ فرهنگ در دانشگاه اسلامی؛ سال 2، ش 3، ص 355 تا 370.
  9. سرمد، زهره، عباس بازرگان  و الهه حجازی (1390)؛ روش‌های تحقیق در علوم رفتاری؛ تهران: آگه.
  10. سلیمانی، نادر و اشرف‌السادات مطهری (1388)؛ «رابطۀ توانمندسازی و تعهد شغلی مدیران در مدارس متوسطۀ استان سمنان»؛ فصلنامۀ دانش و پژوهش در علوم تربیتی-برنامه‌ریزی درسی؛ ش 23، ص 101 تا 122.
  11. ضیائی، محمدصادق، عباس نرگسیان  و سعید آیباغی اصفهانی (1387)؛ «نقش رهبری معنوی در توانمندسازی کارکنان دانشگاه تهران»؛ نشریۀ مدیریت دولتی؛ دورۀ  1، ش 1، ص 67 تا 86.
  12. عابدی‌جعفری، حسن و عباسعلی رستگار (1386)؛ «ظهور معنویت در سازمان‌ها (مفاهیم، تعاریف، پیش‌فرض‌ها، مُدل مفهومی)»؛ فصلنامۀ علوم مدیریت؛ سال 2، ش 5، ص 99 تا 121.

13. فقیهی، ابوالحسن و دیگران (1390)؛ «رابطه بین معنویت در کار و توانمندسازی کارکنان»؛ دوماهنامۀ دانش و رفتار؛ سال 18، ش 50، ص 97 تا 112.

14. قلاوندی، حسن و دیگران (1389)؛ «بررسی رابطۀ کیفیت زندگی کاری و لنگرگاه‌های مسیر شغلی با منظرهای عملکرد سازمانی اعضای هیئت علمی»؛ فصلنامۀ روانشناسی دانشگاه تبریز؛ سال 5، ش 19، ص 117 تا 138.

15. مقیمی، سید محمد، امیرحسین رهبر و حسن اسلامی (1386)؛ «معنویت سازمانی و تأثیر آن بر خلاقیت کارکنان»؛ فصلنامۀ اخلاق در علوم و فناوری؛ ش 4، ص 88 تا 100.

16. مقیمی، سید محمد و امیرحسین رهبر (1387)؛ «معنویت سازمانی با نیم‌نگاهی به سازمان رزم»؛ فصلنامۀ مدیریت؛ ش  68، ص 93 تا 128.

17. میتروف، لان و الیزابت دنتون (1382)؛ «مطالعۀ معنویت در محیط کار»؛ ترجمۀ علی رستگار؛ نشریۀ حوزه و دانشگاه؛ سال 9، ش 37، ص 163 تا 184.

18. یزدانی، حمیدرضا، محمدرضا کاظمی نجف‌آبادی و غلامرضا سلیمی (1389)؛ «بررسی نقش میانجی معنویت در رابطه بین ابعاد عدالت سازمانی و پیامدهای معنویت»؛ فصلنامۀ چشم‌انداز مدیریت بازرگانی؛ ش 36، ص 117 تا 133.

  1. Armenio, R., & Miguel, P.C. (2008); "Work place Spirituality and Organization Commitment"; Journal of Organizational Change Management; Vol.21, No.1, pp. 53-75.
  2. Ashmos, D.P. and Duchon, D. (2005); "Spirituality at work: a conceptualization and measure"; Journal of Management Inquiry; Vol. 9, No. 2, pp. 134-145.
  3. Ashvin, P. (2003); changing higher education; firs published, Rutledge: Taylor & Francis group.
  4. Cavanagh, G. (1999); "Spirituality for managers: context and critique"; journal of organization change management; Vol. 12, No. 3, PP.186-199.
  5. Claude, Jean, Zamor, Garcia (2003); "Workplace Spirituality and Organizational Performance"; Public Administration Review; Vol.63, No.3, pp.355- 364.
  6. Crystal, T.cox (2001); the relationship between spirituality, stress, and academic performance; M.A. dissertation, graduate college of Bowling Green.
  7. Geijset,F., sleegers,P, leithwood, K,  jantzi, D.(2003); "Transformational leadership effect on theachers commitment and effot toward school reform"; journal of educational administration; Vol.41, pp.228-256.
  8. Hinnells, R. (1995); a New Dictionary of Religions; Oxford: Blackwell.
  9. Kinjerski, V.M & Skrypnek, Berna. J. (2001); "Defining spirit at work: Finding common cround"; journal of organizational change Management; Vol.17, No.1, pp.26-42.
  10. Malik, M. E., and Naeem, B. (2011); "Role of spirituality in job satisfaction and organizational commitment among faculty of institutes of higher learning in Pakistan & African"; Journal of Business Management; Vol.5, No.4, pp.1236-1244.
  11. Milliman, J., czaplewski, A.J., ferguson, J. (2003); "Workplace spirituality and employee work attitude an exploratory empirical assessment"; Journal of organizational change management; Vol.16, No.4, pp.426-447.
  12. Wax, s. (2005); Spirituality at work; Jeff Solomon, series editors.