مطالعه کیفی شیوه ها واثرات فریبکاری رسانه درخانواده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اصفهان(خوراسگان)

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی کیفی شیوه‌ها و آثار فریبکاری رسانه در خانواده انجام شد. روش تحقیق کتابخانه‌ای و اسنادی و ابزار گردآوری اطلاعات، یادداشت‌برداری بود. برای گردآوری اطلاعات، کتب نظری دربارۀ رسانه و مطالعات انتقادی، مقالات علمی- پژوهشی و علمی - تخصصی و ترجمۀ متون تخصصی بررسی و واکاوی شد. یافته‌ها در سه بخش فریبکاری رسانه در نحوۀ پوشش خبری و انتقال آن به مخاطبان، اثرگذاری بر سبک زندگی اعضای خانواده و راهکارهای برون‌رفت خانواده از مسئلۀ فریبکاری رسانه دسته‌بندی و ارائه شد. شیوه‌های پوشش‌دادن اخبار و نحوۀ انتقال آن به مخاطبان، تأثیر عمده‌‌ای بر فریب مخاطبان دارد؛ به‌گونه‌ای که فنون خبری مؤثر بر فریب شامل: سابقه‌نویسی، ارائۀ نمایشی اطلاعات سری، نشت هدایت‌شونده، ماساژ پیام، حذف، کلی‌بافی، زمان‌بندی ارائۀ پیام، قطره‌چکانی، ایجاد موج خبری، تبخیر، ارائۀ دروغ بزرگ، نشان‌دادن سانسور به‌طور غیرمستقیم، دست‌چین‌کردن پیام، ساختن دشمن فرضی، مبالغه، اثر تلقیح و استفاده از تصاویر خشونت‌آمیز دربارۀ زنان و کودکان و... است. در مبحث فریبکاری رسانه و اثرگذاری آن بر سبک زندگی خانواده، نتایج نشان داد که رسانه‌ها با شکل‌دادن به آگاهی کاذب مخاطبان، گسترش و نمایش تضاد طبقاتی، ایجاد حس ازخودبیگانگی، قهرمان‌سازی، دستکاری مفاهیم جنسیتی، خدمت به صاحبان سیاست و اقتصاد و ایجاد تغییرات فرهنگی موجب تغییر در سبک زندگی فردی و خانوادگی مخاطبان می‌شوند. همچنین، رسانه‌ها گاهی قواعد اخلاقی خانواده را تهدید می‌کنند.

کلیدواژه‌ها


         اسپنس، ادوارد. اچ و دیگران (1393)، فساد در رسانهها، ترجمه حبیب‌الله معظمی، تهران: سروش.
      بیچرانلو، عبدالله (1389)، جنگ نرم رسانهای: مطالعۀ موردی تحلیل فعالیت شبکۀ ماهوارهای بیبیسی فارسی، تهران: دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه.
         پستمن، نیل (1394)، زندگی در عیش، مردن درخوشی، ترجمه صادق طباطبایی،  چ پنجم، تهران: اطلاعات.
         تافلر،آلوین (2009م)، موج سوم، تهران: خوارزمی.
      تائبی، حمیدرضا (1396)، «مردم به این چهار دلیل اخبار جعلی را باور میکنند»، بازبینی: 26/8/1396، دسترسی در: www.shabakeh-mag.com/are-network/7300
      تقی‌پور، فائزه و آسیه معینی (1392)، تحلیل محتوای پیامهای فرهنگی انیمیشن باب اسفنجی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان).
      جاودانی‌مقدم، مهدی (1390)، «از واقعیت تا ابرواقعیت: نقش رسانه‌های غربی در بازنمایی بیداری اسلامی در خاورمیانه»، فصلنامه رسانه، سال 22، ش 3و4 (پیاپی 85)، ص77-89
         جعفری‌نژاد، سیدابوالفضل (1385)، «بررسی برخی از حیطه‌های اخلاق حرفه‌ای و رسانه»، فصلنامه رسانه، سال 17، ش 2 (پیاپی 66)، ص 12-31.
         دالگران، پیتر (1380)، تلویزیون و گستره عمومی، ترجمه مهدی شفقتی،  تهران: سروش.
         ذکایی، محمدسعید (1394)، «رسانه و سبک زندگی»، فصلنامه رسانه، سال 23، ش 3 (پیاپی 88)، ص57-84.
         ساروخانی، باقر (1389)، روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، چ سوم،  تهران: دیدار.
         سلطانی‌فر، محمد و شهناز هاشمی (1383)، پوششهای خبری، تهران: سیمای شرق.
         عاملی، سعیدرضا (1396)، خانوادۀ مسلمان و فضای مجازی، تهران: دفتر نشر  فرهنگ اسلامی.
         گاتانو، گلوریا (1394)، فرزندپروری در عصر رسانه، ترجمه محمدرضا رستمی و فروغ ادریسی، تهران: همشهری.
         گیدنز، آنتونی (1386)، جامعهشناسی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نی.
         گیویان، عبدالله و محمد سروری زرگر (1388)، «بازنمایی ایران در سینمای هالیوود»،‌ فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره 2، ش 8، ص38-69.
         لمبو،‌ رون (1388)، تأملی در تلویزیون، ترجمه حسین پورقاسمیان، تهران: دانشکدۀ صداوسیما.
         ماه‌پیشانیان، مهسا (1388)، «امنیت نرم و چهرۀ ژانوسی رسانه‌ها»، فصلنامه رسانه، سال 20، ش 2 (پیاپی 78)، ص 196-212.
         معظمی، حبیب‌الله (1393)، برابری وآزادی ارتباطی، تهران: سروش.
         مهدی‌زاده، مهدی (1394)، نظریههای ارتباطات: دیدگاههای رایج و مطالعات انتقادی، تهران: همشهری.
         میرفخرایی، تژا (1385)، مفاهیم نظری و عملی خبر تلویزیونی، تهران: سروش.
      نیک‌نشان، شقایق، رضاعلی نوروزی و احمدرضا نصراصفهانی (1389)، «تحلیلی بر رویکردهای روایی در پژوهش کیفی»، فصلنامه علمی پژوهش رو ششناسی علوم انسانی، سال ۱۶، ش ۶۲، ص 96-124.
         Association for Media Literacy (2017), “Fake News Triangle”, Acceptable: (http://www.aml.ca/fake-news-triangle/), 27 February 2017.
         Baran & Davis (2002), Mass Communication Theory, Belmont: Wadsworth.
         Buller, D., Strzyzewski, K., et al. (2014), “Interpersonal Deception II. The inferiority of conversational participants as deception detectors”. Communication Monographs, 58, p 25–40.
         Guerrero, L. Anderson, P. Afifi, W. (2007), Close Encounters: Communication in Relationships (2nd Ed.), Los Angeles: Sage Publications.
         Giordano, G., & Furner, C. P. (2015), “Individual determinants of media choice for deception”, Journal of Information Technology Management, 20(2), p 38-49.
         Kahai, S. S., & Cooper, R. B. (2009), “Exploring the core concepts of media richness theory: The impact of cue multiplicity and feedback immediacy on decision quality”, Journal of Management Information Systems, 20(1), p79-94.
         Casy, N (2002), Television studies: The key concepts, London & New York: Routledge.
         Ellwell, K. Sage (2013), The transmediated self: Life between the digital and the analogconvwegence, sage press. Doll: 10, 1177.
         Kallner, D and Durham, M (2014), Adventures in media and cultural studies, key works, Blackwell publications.
         Lee, M (2013), Consumer Culture reborn: The cultural politics of Consumption, Routledge publications.
         Merrin, W (2013), Baudrillard and the Media: A critical introduction, Cambridge.
         Modleski, T (2010), Loving with a Vengeance: Mass Produced Fantasies for women, routledge publications.
         Nelson, JL (2007), The sociology of consumer behavior, in C.D. Bryant and L. Peck (eds) 21 century sociology, Vol.1, London: sage.
         Rojeck, C (2004), “The consumerist syndrome in contemporary society: an interview with Zygmunt Bauman”, journal of consumer culture, Vol 4:31, p118-131.
         Sherif Trask, B. (2016), Globalization and Families, USA, University of Delaware.
         Saunders, L (2016), Information literacy as a student learning outcome: As viewed from the perspective of institutional accreditation, Faculty of the Simmons College Graduate School of Library and Information Science.