جایگاه و نقش تلبّس در اخلاق کنشگری روحانیت: لباس پیامبر و لباس پیام‌بری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دانشکده فرهنگ و علوم اجتماعی رفتاری ،دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم ، ایران

چکیده

 
لباس روحانیت شیعه، در جامعۀ ما به‌تدریج شکلی متمایز و هویتی نمادین یافته است. پرسش از جایگاه و نقش این لباس در اخلاق کنشگری روحانیت، دغدغۀ اصلی این جستار است. بازشناسی هویت، کارکردها، هنجارها و مسائل اخلاقی تلبس، مبتنی بر روش تحلیلی-تاریخی نشان داد که انتساب نمادین و تاریخی آن به پیامبر اسلام9، مطلوبیت دینی این نوع تلبس و ماهیت نمادین آن (که دلالت بر نقش اجتماعی روحانیت و هویت ارتباطی این نقش دارد)، موجب شده این لباس، نه‌تنها لباسی دینی و مقدس تلقی شود، بلکه همان گونه که در فرهنگ عمومی کنشگران شیعی مشهور است، از جایگاه «لباس پیامبر» و «لباس پیام‌بری» و پیام‌رسانی دینی برخوردار شود. بازشناسی کارکردها و هنجارها و مسائل اخلاقی تلبس به لباس پیامبر و پیام‌بری از دیگر نتایج این جستار است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Status and Role of Clerical Uniforms in the Ethical Activity of the Clergies: the Clothes of the Prophet and the Clothes of the Being a Messenger

نویسنده [English]

  • aliasghar islamitanha
Department of Cultural Studies and Communication, Faculty of Culture and Behavioral Social Sciences, Baqir al-olum University, Qom, Iran
چکیده [English]

 
The "uniforms of the Shiite clergy" has found a distinct and symbolic identity in our society. The question of the status and role of this uniform in the ethical activity of the clergy is the main concern of this article. based on the analytical-historical method, Recognition of the identity, functions, norms and ethical challenges of Clerical uniform, showed that Its symbolic and historical attribution to the Prophet of Islam (PBUH), its religious desirability and its symbolic identity - which implies the social role of the clergy and the communicative identity of this role - make it a religious and sacred garment, as it is known in popular culture of Shiite activists. "Prophet's clothing" and "messenger clothing" and religious messaging. Understanding the functions and customs, norms and moral challenges of wearing "Prophet's clothes" and "Messenger's clothes" are other results of this research.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Clerical uniforms
  • Shiite clergy
  • professional ethics
  • formal clothes
  • Prophet clothes
  • messenger clothes
  1. قرآن کریم.
  2. ابن‌منظور، محمد (1408ق)، لسان‌العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  3. احمدعلی، صالح (2003م)، المنسوجات و الألبسة العربیة فی العهود الاسلامیة الأولی، بیروت: شرکة المطبوعات للتوزیع و النشر.
  4. الأزهری، محمد (1408ق)، تهذیب‌اللغة، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  5. اسلامی تنها، اصغر (1389)، بررسی جامعه‌شناختی نگرش دانش‌آموختگان حوزوی به لباس روحانیت، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، قم، دانشگاه باقرالعلوم7.
  6. اسلامی تنها، اصغر (1391)، «لباس روحانیت شیعه به‌مثابۀ دال سیاسی در ایران معاصر»، علوم سیاسی، ش60، ص109-133.
  7. بینول، ا. (1992م)، اللباس و الزینة فی العالم العربی، بیروت: شرکة المطبوعات للتوزیع و النشر.
  8. حداد عادل، غلامعلی (1374)، فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی،  تهران: سروش.
  9. حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل‌الشیعة، قم: مؤسسۀ آل‌البیت:.
  10. حسنلو، امیرعلی (1392)، پوشش و تغذیه در سیرۀ معصومان:قم: پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی.
  11. خامنه‌ای، سیدعلی (1393)، تاج آسمانی؛ رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در جشن‌های عمامه‌گذاری طلاب، تدوین م. شعبانی مفرد، قم: پاد اندیشه با همکاری دفتر تبلیعات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
  12. دُزی، راینهارت (1359)، فرهنگ البسۀ مسلمانان، ترجمۀ حسینعلی هروی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  13. شجاعی زند، علیرضا (1388)، «روحانیت و موقعیت جدید»، شیعه‌شناسی، سال7، ش27، ص231-264.
  14. شهباز بروجنی، سمیه (1397)، «بررسی عوامل جامعه‌شناختی مؤثر بر نگرش نسبت به لباس در تجربۀ زیستۀ همسران طلاب»، فرهنگ پژوهش، ش36، ص91-122.
  15. شهشهانی، سهیلا. (1374)، تاریخچۀ پوشش سر در ایران، تهران: مدبّر.
  16. طباطبایی، سیدمحمدحسین (‏1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم‏.
  17. عالم‌زاده نوری، محمد (1387)، لباس روحانیت؛ چراها و بایدها، قم: مؤسسۀ آموزشی‌وپژوهشی امام‌خمینی;.
  18. عالم‌زاده نوری، محمد (1393)، درآمدی بر زی طلبگی، قم: پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی.
  19. العدنانی، الخطیب (1999م)، الملابس و الزینة فی الاسلام، بیروت: مؤسسة الانتشار العربی.
  20. فارس‌الجمیل، محمد (1415ق)، اللباس فی عصر الرسول دراسة مستمرة من مصادر الحدیث النبوة الشریف، کویت: مجلس النشر العلمی.
  21. محمدی ری‌شهری، محمد (1376)، العلم و الحکمة فی الکتاب و السنة، قم: دار الحدیث.
  22. مسائلی، مهدی (1398)، لباس روحانیت؛ جامۀ پیام‌بر، تهران: کانون اندیشۀ جوان.
  23. نصر، سیدحسین (1387)، جوان مسلمان و دنیای متجدد، ترجمۀ مرتضی اسدی، تهران: نشر نی.
  24. وولمر، ج. ا. (1397)، «پوشاک دینی در مشرق»، در فرهنگ و دین: برگزیدۀ مقالات دایرةالمعارف دین، ویراستۀ میرچا الیاده، ترجمۀ مهرانگیز اوحدی، تهران: طرح نقد.
دوره 17، شماره 44 - شماره پیاپی 66
ویژه نامه اخلاق کنشگری روحانیت، به سفارش میز اخلاق از قطب اخلاق، خانواده وسبک زندگی
اسفند 1400
صفحه 173-202
  • تاریخ دریافت: 12 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 25 اسفند 1401
  • تاریخ پذیرش: 22 فروردین 1401