بیانیۀ گام دوم انقلاب اسلامی و اخلاق سلامت

رضائی آدریانی, محسن

doi:10.22081/jare.2022.64368.1764

بیانیۀ گام دوم انقلاب اسلامی و اخلاق سلامت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

محسن رضائی آدریانی

پژوهشگر مرکز تحقیقات سلامت معنوی، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، جمهوری اسلامی ایران عضو هیأت علمی گروه فلسفه و اخلاق سلامت، دانشکده

10.22081/jare.2022.64368.1764

چکیده

در بهمن سال 1397، رهبر معظم انقلاب، مطالبی منتشر کردند که با عنوان «بیانیۀ گام دوم انقلاب» شهرت یافت. دومین توصیۀ ایشان در این بیانیه «معنویت و اخلاق» است. این مقاله به مؤلفه های بیان‌شده در این بخش و ربط و نسبت آن با اخلاق پزشکی در کشور پرداخته است. این مطالعه به‌شیوۀ تحلیل محتوای بیانیۀ منتشرشده انجام گردید. نکات مربوط به اخلاق و اخلاق پزشکی در دو محور: الف) اخلاق و تمدنسازی و ب) مؤلفههای اخلاقی بیانیه، دستهبندی و تحلیل شدند. محور دوم، خود به سه بخش 1) مبانی اخلاقی، 2) اخلاق؛ جهت‌دهندۀ حرکت‌ها، نیاز جامعه و 3) نقش سازمان در گسترش اخلاق تقسیم شد. امروزه نیاز اصلی سامانۀ سلامت، رعایت اخلاق حرفهای فردی است.با وجود تلاشهای ارزشمند و پیشرفتهای اخلاق پزشکی کشور، ارتقای روزافزون اخلاق سلامت برای رسیدن به افق تمدن نوین اسلامی مستلزم کار جهادی و تلاش فوقالعاده است.در کنار اهمیت اخلاق فردی، اخلاق سازمانی و اخلاقی‌بودن مجموعۀ مدیریتی نظام سلامت کشور نیز اهمیت دارد. سیاست‌گذاریهای کلان، میانی و خُرد باید بر مبنای مراعات اصول و قواعد اخلاق پزشکی باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Statement of The Second Step of the Islamic Revolution, and Health Ethics

نویسنده [English]

Mohsen Rezaei Adaryani

Spiritual Health Research Center, Qom University of Medical Sciences and Health Services, Qom, Iran. Department of Philosophy and Ethics of Health, Faculty of Health and Religion, Qom University of Medical Sciences and Health Services, Qom, Iran

چکیده [English]

The Iranian Supreme Leader issued a statement in February 2019 which has become well-known as ‘the second phase of the revolution statement’. His second advice in this statement concerns “spiritualities and ethics”. This study had addressed and discussed the components of this advice in relation to ethics and medical ethics in Iran. This study followed the content analysis to analyze the issued statement. The points that are related to ethics and medical ethics divided and analyzed into two categories: a) ethics and civilization creation, and b) the ethical components. The second category itself was divided into three subcategories: 1) ethical principles, 2) ethics, guiding the movements and society needs, and 3) the role of organization in promoting ethics. Today, healthcare system needs to observe personal, professional ethics. Despite praiseworthy efforts and advancements made in medical ethics in Iran, the constant improvement of medical ethics requires strenuous efforts to reach the full potential of the modern Islamic civilization. On par with personal ethics, organizational ethics and being ethical of the management of the Iranian healthcare system is also important. Macro-policies and micro-policies need to be formulated based on the observation of the principles and rules of medical ethics.

کلیدواژه‌ها [English]

Islamic revolution
second phase statement
modern Islamic civilization
ethics
medical ethics

مراجع

آیت‌اللهی، حمیدرضا (1399)، «پیش‌گفتار: بررسی دلالت‌های اجرایی بیانیۀ مقام معظم رهبری دربارۀ راهبردهای گام دوم انقلاب در خصوص رشد اخلاقی در حوزۀ سلامت»، مجلۀ فرهنگ و ارتقای سلامت، سال4، ش4، ص362-363.
ابراهیمی کیاپی، هادی و یحیی بوذری‌نژاد (1400)، «نقش آیت‌الله خامنه‌ای در احیای تمدن اسلامی با تکیه بر بیانیۀ گام دوم انقلاب»، بصیرت و تربیت اسلامی، سال18، ش56، ص91-112.
اترک، حسین (1393)، «فضیلت‌گرایی اخلاقی ابن‌سینا»، پژوهش‌نامۀ اخلاق، سال7، ش24، ص25-44.
اخوان کاظمی، بهرام (1389)، «تبیین نقش راهبردی فرهنگ در زمینه‌سازی ظهور»، فصلنامۀ مشرق موعود، سال4، ش13، ص5-
اذانگوخیاوی، محمدرضا و علیاکبر کلاهی (1399)، «شاخص‌های جهانی سلامت: تغییرات و واقعیت‌های جدید»، سلامت اجتماعی، سال7، ش4، ص347-359.
اسلامی، سیدحسن (1387)، «اخلاق فضیلت‌مدار و نسبت آن با اخلاق اسلامی»، پژوهش‌نامۀ اخلاق، سال1،ش1، ص1-22.
امیدی، مهدی (1394)، «تعقل و تدین در ساحت‌های تمدن از منظر حکیم متأله جوادی آملی»، فصلنامۀ نقد و نظر، سال19، ش2، ص143-117.
انصاری، حسین، فرید عبادی‌فردآذر و غلامعلی ملاصادقی (1383)، «میزان رضایت بیماران در بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم‌پزشکی ایران»، مجلۀ علمی دانشگاه علوم‌پزشکی بیرجند، سال11، ش3، ص38-45.
بهروز لک‌، غلامرضا (1388)، «انتظار فرج بزرگ‌ترین فرج است»، انتظار موعود، سال9، ش29، ص5-6.
پورعباسی، عطاءالله، زهرا خیری، سیدحسن امامی رضوی، شهرام یزدانی، حسین قنبری آلانق، علیاکبر حق‌دوست (1399)، «الگوی شش‌وجهی تعالی دانشگاه‌ها؛ ضامن اعتلای نظام سلامت در راستای تحقق گام دوم انقلاب اسلامی»، طب و تزکیه، سال29، ش3، ص171-182.
پورعباسی، عطاءالله، سیدحسن امامی رضوی، زهرا خیری، سلمازسادات نقوی‌الحسینی و باقر لاریجانی (1398)، «تبیین جایگاه بیانیۀ گام دوم انقلاب در اسناد سیاستی جمهوری اسلامی ایران و الگوی پیاده‌سازی مفاهیم آن در نظام آموزش عالی سلامت»، طب و تزکیه، سال28، ش3، ص1-10.
جهانبین، فرزاد و مسعود معینیپور (1393)، «فرآیند تحقق تمدن اسلامی از منظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای»، فصلنامۀ مطالعات انقلاب اسلامی، سال11، ش39، ص29-46.
خامنه‌ای، سیدعلی (1397)، «بیانیۀ مهم و راهبردی در چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی»، بازیابی‌شده در تاریخ 03/05/1401، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری:

https://www.leader.ir/fa/content/22734/

خوشدونی، مهدی و محمد شب دینی پاشاکی (1396)، «بررسی ویژگی‌ها و شاخص‌های تمدن آخرالزمان از منظر قرآن کریم با تحلیل همانندی‌های آن با حکومت‌های اولیای الهی»، فصلنامۀ مشرق موعود، سال11، ش43، ص189-216.
رشیدی، امیرحسین، محمدصادق نصرت‌پناه و محمدحسین مرادی (1398)، «تحلیل گفتمان انتقادی بیانیۀ‌ گام دوم انقلاب اسلامی با بهره‌گیری از روش نورمن فرکلاف»، مطالعات راهبردی بسیج، سال22، ش83، ص39-65.
رضازاده، رضا و پریچهر میری (1393)، «بازخوانی نظریۀ اخلاقی ملاصدرا با تکیه بر فضیلت‌گرایی معاصر»، نشریۀ حکمت صدرایی،سال3، ش1، ص97-108.
رفیعی، محمد، مهسا جهانگیریراد و فاطمه صوفیکریمی (1398)، «تجزیه‌وتحلیل شاخص‌های توسعۀ پایدار ایران در بخش‌های جمعیت و بهداشت»، نشریۀ مهندسی بهداشت محیط، سال6،ش3، ص265-280.
رهنمایی، سیداحمد (1399)، «ماندگاری بیانیۀ گام دوم انقلاب اسلامی مبتنی بر مبانی فطری و کلامی»، اندیشۀ نوین دینی، سال16، ش61، ص185-204.
شارمی، سیده هاجر، زیبا ظهیری سروری و مانوش زندهدل (1387)، «بررسی میزان رضایتمندی مراجعه‌کنندگان واحد مراقبت‌های پیش از زایمان در بیمارستان‌های دولتی شهر رشت»، مجلۀ دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، سال17، ش66، ص37-29.
طبسی، نجمالدین (1384)، «بررسی احادیث عدالت مهدوی»، انتظار موعود، سال5، ش15، ص211-226.
علی‌پور، فاطمه (1400)، «واکاوی مؤلفه‌های تربیت انقلابی زمینه‌ساز تمدن اسلامی: پژوهشی مبتنی بر تحلیل مضمون بیانیۀ گام دوم انقلاب اسلامی»، پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی،سال2، ش1، ص69-100.
غنوی، امیر (1391)، «طرح اندیشۀ مهدویت در قرآن»، فصلنامۀ مشرق موعود، سال6، ش23، ص25-
فرزیان‌پور، فرشته و لیلا گودرزی (1393)، «میزان رضایت بیماران از نحوۀ ارتباط کارکنان بیمارستان با آن‌ها؛ مطالعه موردی بیمارستان سینا»، طب و تزکیه، سال23، ش1، ص57-66.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1358).
کشاورز، مینا، علی اکبری ساری، عباس رحیمیفروشانی و محمد عرب (1393)، «بررسی استانداردهای ایمنی و کیفیت مراقبت بیمارستان‌های آموزشی منتخب بین‌الملل(JCI)»، مجلۀ بیمارستان، سال13، ش1، ص17-24.
گودرزی، غلامرضا، صادق حسنی مقدم، رسول نوروزی و مرتضی سلطانی (1399)، «طراحی و تبیین الگوی نهاد تمدن‌ساز، مبتنی بر تحلیل محتوای بیانیۀ گام دوم انقلاب»، مدیریت اسلامی، سال28،ش3، ص29-61.
مقیمی، سیدمحمد (1397)، «سخن سردبیر: بیانیۀ گام دوم انقلاب، رهنامۀ پیشرفت ایرانی اسلامی»، فصلنامۀ مدیریت اسلامی، سال26، ش3، ص5-14.
منزوی‌بزرگی، جواد و سجاد حبیبیان (1395)، «ابعاد و مؤلفه‌های تمدن زمینه‌ساز ظهور با تکیه بر مبانی دینی و اندیشه‌های مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)»، پژوهش‌های مهدوی، سال19، ش5، ص55-86.
موسوی، سیدعلی (1396)، «فلسفۀ انتظار فرج با تأکید بر افضل اعمال‌ بودن آن»، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی آیین حکمت، سال9، ش31، ص229-246.

doi:10.22081/pwq.2017.63971

نجفی دولتآبادی، شهلا، فرامرز احمدی جهانآباد، جانمحمد ملکزاده و زینت محبی نوبندگانی، (1389)، «مقایسۀ رضایتمندی بیماران بستری در بیمارستان شهید بهشتی شهر یاسوج قبل و بعد از تغییر در شیوۀ پرداخت کارانۀ کارکنان»، نشریۀ پرستاری ایران، سال23، ش68، ص39-46.
نصیری، علی (1387)، «نگاهی به پدیدۀ انتظار و آثار حیات‌بخش آن»، انتظار موعود، سال8، ش24، ص93-122.
نظری، فرهاد (1400)، «اخلاق حرفه‌ای در مراکز تعلیم و تربیت با تأکید بر بیانیۀ گام دوم انقلاب اسلامی، اخلاق حرفه‌ای در آموزش،سال1، ش1، ص125-153.
وحیدیمنش، حمزهعلی (1386)، «عناصر تمدن‌ساز دین اسلام»، ماهنامۀ معرفت، سال16، ش12، ص15-
یوسفینژادی، ترانه، حمید سوری، عفت محمدی (1397)، «ارزیابی میزان دستیابی به اهداف توسعۀ پایدار مرتبط با سلامت در ایران، منطقۀ مدیترانۀ شرقی و جهان در سال 2017»، مجلۀ اپیدمیولوژی ایران، سال14، ش3، ص206-215.
Asadi Lari, M., Sayyari, A. A., Akbari, M. E., & Gray, D. (2004), "Public health improvement in Iran-lessons from the last 20 years", Public Health, 118(6), p. 395-402. doi:10.1016/j.puhe.2004.05.011.
Delavari, S., Zandian, H., Rezaei, S., Moradinazar, M., Delavari, S., Saber, A., & Fallah, R. (2016), "Life Expectancy and its Socioeconomic Determinants in Iran", Electronic physician, 8(10), p. 3062-3068. doi:10.19082/3062.
Enjoo, A. (2011), "Assessing Intellectual Property, Publication Ethics, and Related Legal provisionsin the Islamic Republic of Iran", Interdisciplinary Journal of Virtual Learning in Medical Sciences, 2(2), p. 36-44.
Lankarani, K. B., Alavian, S. M., & Peymani, P. (2013), "Health in the Islamic Republic of Iran, challenges and progresses", Medical journal of the Islamic Republic of Iran, 27(1), p. 42-49.