ارائۀ الگوی عملیاتی برای ارزیابی اثربخشی کنش‌های هنجاری روحانیون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی

2 پژوهشگر جهاد دانشگاهی

چکیده

امروزه مردم بیش از پیش با منابع و آموزه‌های متنوع فرهنگی و اجتماعی روبه‌رو هستند. روحانیت نیز مانند دیگر رسانه‌ها باید روش‌های به‌روز و مناسب ارتباط با مخاطب را پیدا کند. پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی ارزیابی رفتار هنجاری روحانیون برای اقناع مخاطب و سنجش الگوی طراحی‌شده صورت گرفته است. برای طراحی الگوی ارزیابی، مطالعات نظری قابل‌توجهی در زمینۀ اثربخشی و متقاعدسازی انجام شد. الگو شش‌وجهی ارزیابی استاد سخنران یا روحانی مشاور طراحی شد. این الگو با روش مشاهدۀ مشارکتی و مصاحبۀ ساختاریافته، در جلسات حلقه‌های معرفت که آستان قدس در حرم امام‌رضا برگزار می‌کند، اجرا و ارزیابی شده است. الگوی یادشده برای ارزیابی اثربخشی رفتار هنجاری روحانیون شامل شش مؤلفۀ فرم گفتار، تحریک مخاطب، صمیمیت، جزمیت، اعتبارسازی و ویژگی‌های فیزیکی است. همچنین، پس از مطالعۀ رفتار هنجاری روحانیون در جلسات حلقه‌های معرفت، خوشه‌بندی شاخص‌های ارزیابی روحانیون در زمینۀ اقناع نیز استخراج گردید که عبارت‌اند از: ویژگی‌های ارتباطی (ارتباط فعال / ارتباط منفعل)، جانب‌داری در پیام (موضع‌گیری آشکار / نبود موضع‌گیری آشکار)، تشابه با مخاطب (پیوسته / گسسته)، رویکرد (عاطفی / عقلانی)، شیوۀ پاسخ‌گویی (ارجاعی / استدلالی).

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Operational Model for Evaluating the Effectiveness of the Normative Actions of Clerics

نویسندگان [English]

  • Hamed Bakhshi 1
  • Fatemeh Atri 2
1 research staff
2 Research staff
چکیده [English]

 
Today, people are facing more and more diverse cultural and social resources and teachings. The clergy institution, like other media, must find up-to-date and suitable methods to communicate with its audience. The aim of this paper was designing a model for evaluating the performance of the preachers in the field of audience persuasion and measuring the designed model. To design the evaluation model, significant theoretical studies were reviewed in the field of effectiveness and persuasion. A 6-faceted model for the evaluation of a lecturer or spiritual consultant was designed and the output model was implemented and evaluated for the meetings of the “Halghe-hay-e-marefat” held by Astan Quds in Imam Reza's shrine with the method of participatory observation and structured interview. After implementing the model, indicators of persuasion were also extracted, which include communication characteristics (active / passive communication), partiality in the message (obvious position / no obvious position), similarity with Audience (continuous / discrete), approach (emotional / rational), response method (referential / argumentative).The findings of the experimental study section show that the audience mainly favors religious speakers with active communication and similar to them and combined referential and argumentative responses. In relation to the index of partiality and approach, it is mainly different depending on the type of audience. For example, for religious fanatics, the speaker's bias in the form of a clear and strong position is associated with approval and satisfaction. On the other hand, such a stance brings dissatisfaction to the critical audience.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • valuation model
  • effectiveness
  • clerics
  • preaching
  • Astan Quds
  1. احمدی، بابک (1371)، از نشانههای تصویری تا متن: بهسوی نشانهشناسی ارتباط دیداری، تهران: مرکز.
  2. ارسطوپور، شعله و اسدالله آزاد (1386)، «نظریۀ برچسب‌گذاری و برچسب‌های موضوعی در... سازمان‌دهی اطلاعات: نگاهی تطبیقی از زاویۀ ارتباط‌های متقاعدگرانه»، کتابداری و اطلاعرسانی، 10(4): 65-88.
  3. جباری، لطفعلی (1381)، «سنجش اثربخشی برنامه‌های آموزشی در سازمان‌ها»، تدبیر، 127: 73-76.
  4. حسینیان، سیدحامد، علی ربانی خوراسگانی و مسعود کیان‌پور (1400)، «توصیف کیفی اختلال معنایی در تبلیغ دین (نگرشی آسیب‌شناسانه از منظر روحانیون مبلغ نخبه)، مطالعات فرهنگ-ارتباطات، 7: 97-122.
  5. حسینیان، سیدحامد، مسعود کیان‌پور و علی ربانی خوراسگانی (1398)،  «توصیف کیفی فراگرد ارتباط مردم و روحانیت در تبلیغ دین؛ نگرشی                 آسیب‌شناسانه از منظر روحانیون مبلغ نخبه، پژوهشهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 26: 57-82.
  6. حکیم‌آرا، محمدعلی (1390)، ارتباطات متقاعدگرانه و تبلیغ، تهران: سمت.
  7. خان‌محمدی، کریم و سیدعباس حسینی (1393)، «الگوی ارتباطی روحانیت با نسل جوان از منظر آیت‌الله جوادی آملی»، مطالعات فرهنگ-ارتباطات،‌59: 111-138.
  8. دفت، ریچارد (1398)، طراحی و تئوری سازمان، ترجمۀ پارساییان و اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  9. علم‌الهدی، سیدعبدالرسول (1399)، «راهبردهای تبلیغی در مواجهه با گونه‌های دین‌داری»، اسلام و مطالعات اجتماعی، 28: 120-150.
  10. فتحی واجارگاه، کوروش و طلعت دیباواجاری (1395)، ارزشیابی اثربخشی دورههای آموزشی، تهران: آییژ.
  11. فروغ‌زاده، سیمین (1385)، طرح پژوهشی بررسی میزان اثربخشی برنامه‌های فرهنگی رادیو پارک، مشهد: جهاد دانشگاهی مشهد.
  12. قاسمی، وحید، حبیب‌رضا ارزانی، نازیلا قدسیه و زهرا عابدی (1392)، «تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر بر اثربخشی الگوی تبلیغ دینی بر اساس روش تبلیغی حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسن قرائتی»، توسعۀ اجتماعی، 1: 7-28.
  13. محسنیان راد، مهدی (1384)، ارتباطشناسی ارتباطات انسانی (میانفردی، گروهی، جمعی)، تهران: سروش.
  14. مشکانی، رضا (1387)، ارزیابی برنامه‌های مدیریت فرهنگی و فوق برنامه دانشگاه فردوسی مشهد با استفاده از الگوی سیپ، پایان نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشکدۀ علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد.
  15. معتمدنژاد، کاظم (1371)، وسائل ارتباط جمعی، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
  16. همامی، عباس و محسن زارعی جلیانی (1386)، «بررسی اصول و روش‌های تبلیغ در قرآن و عهد جدید»، پژوهش دینی، 15: 27-60.
  17. hamm, P., & Dunbar, N. R. (2006). Teaching and Persuasive Communication: Class Presentation Skills. Providence: Sheridan Center for Teaching and Learning, Brown University.
  18. mayers, g. (2010). Social PSychology. McGrawhill Education Publishing.
  19. Petty, R. E., Haugtvedt, C. P., & Smith, S. M. (1995). “Elaboration as a determinant of attitude strength: Creating attitudes that are persistent, resistant, and predictive of behavior”. Attitude strength: Antecedents and consequences, 4: 93-130.
  20. Verplanken, B. (1991). “Persuasive communication of risk information: A test of cue versus message processing effects in a field experimen”. Personality and Social Psychology Bulletin, 17(2): 188-193.

 

دوره 18، شماره 46 - شماره پیاپی 68
بامحوریت اخلاق‌کنشگری روحانیت(2) به سفارش‌میز اخلاق ‌از قطب اخلاق، خانواده و سبک زندگی
شهریور 1401
صفحه 65-102
  • تاریخ دریافت: 22 آبان 1401
  • تاریخ بازنگری: 17 آذر 1401
  • تاریخ پذیرش: 04 دی 1401