الزامات و موانع اخلاقی جهاد تبیین در اندیشۀ مقام معظم رهبری با تکیه ‌بر نقش روحانیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه امام صادق علیه السلام_پردیس خواهران، تهران، ایران

چکیده

جهاد، عرصه‌های گوناگونی دارد و جهاد تبیین مهم‌ترین عرصۀ آن است. جهاد تبیین، نوعی مقابله با جریان تحریف محسوب می‌شود و ازاین‌رو، نیازمند کنشگری اجتماعی همۀ اقشار جامعه است. البته روحانیون، جایگاه مهم‌تری در این عرصه دارند؛ زیرا جهاد تبیین از یک سو، نوعی روشنگری است و با فعالیت مبلغان سنخیت بسیاری دارد و از سوی دیگر، روحانیون ارتباط گسترده‌تری با عموم مردم‌ دارند و از اقتدار اجتماعی بیشتری برخوردارند. جهاد در عرصۀ تبیین مانند هر عرصه‌ای با موانع و آسیب‌های اخلاقی روبه‌رو است؛ از جمله غلبۀ هوای نفس و ترس از آبرو، مصلحت‌اندیشی، نبود درک صحیح از تفاوت میان انتقاد و بی‌اخلاقی، فتنه‌انگیزی دشمنان، بدبینی و ناامیدی مردم. الزام مجاهد به کسب فضایل اخلاقی متناسب برای مواجهه با هریک از این موانع، راهکار مقابله با آسیب‌های اخلاقی پیش روی این حوزه است. در نوشتار حاضر که از نوع تحلیلی‌توصیفی است و با روش اسنادی کتابخانه‌ای صورت گرفته است، اخلاص، توکل، شجاعت، بصیرت و انصاف، حسن خلق، اتقان در سخن، صدق و راست‌گویی و صبر و استقامت از الزامات اخلاقی جهاد تبیین شمرده شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ethical Requirements and Obstacles of Jihad of Clarification in Ayatollah Khamenei's Thought, Relying on the Role of the Clergy

نویسنده [English]

  • Zahra alsadat Najmabadi
Imam Sadeq University _ Girl Campus, Tehran, Iran
چکیده [English]

 
Jihad has various fields, and Tthe Jihad of Clarification is the most important one, which is considered a form of countering the current of distortion; Therefore, it requires the social activism of all sections of the society; Especially the clergy who have an important position in this field; Because this Jihad has a lot of similarities with the activities of the missionaries and the clerics have a wider connection with the general public. The Jihad of Clarification is faced with moral harms, which include the predominance of selfishness and fear of reputation, expediency, lack of correct understanding of the difference between criticism and immorality and seditiousness of enemies Requiring Mujahid to acquire moral virtues in accordance with each of the mentioned obstacles is the solution to deal with the moral harms. In the present article, which is of a descriptive analytical type and has been done with a library documentation method, sincerity, trust, courage, Insight and fairness, good morals, constency in speech, honesty and patience have been identified as the moral requirements of jihad.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • jihad
  • Clarification
  • Clergy
  • propagation
  • Ethical obstacles
  • Ethical requirements
  1. قرآن کریم.
  2. نهج‌البلاغه.
  3. ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم (1414ق)، لسان‌العرب، چ3، بیروت: دار صادر.
  4. اعرافی، علیرضا (1395)، فقه تربیتی1 (مبانی و پیش‌فرض‌ها)، به‌تحقیق سیدنقی موسوی، چ3، قم: مؤسسۀ اشراق و عرفان.

5.   بوسلیکی، حسن (1391)، «اخلاق تبلیغ دین در عصر حاضر؛ ارزش‌ها و معضل‌ها (بایسته‌های اخلاقی تبلیغ دین از منظر آیت‌الله جوادی آملی)»، نشریۀ حکمت اسراء، ش113، ص171-201.

  1. پارسا، غلامعلی (1385)، جوانان در جهاد و شهادت، مشهد: نشر الف.
  2. پهلوان، منصور و فرهاد احمدی آشتیانی (1395)، «اخلاق در جهاد از دیدگاه امام‌علی علیه‌السلام»، فصلنامۀ پژوهش‌های نهج‌البلاغه، ش2، ص23-41.
  3. تحلیل الزامات اخلاقی و عقلی۲(بازیابی: 26/10/1397)، پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع عالی حکمت انسانی، (http://hekmateislami.com/?p=5500).
  4. تمیمی آمدى، عبدالواحدبن‌محمد (1410ق)، غررالحکم و دررالکلم، چ2، قم: دار الکتاب الإسلامی.
  5. خامنه‌ای، سیدعلی (06/01/1385)، بیانات در دیدار بسیجیان.‌
  6. خامنه‌ای، سیدعلی (1400)، جهاد تبیین، گردآوری سعید صلح میرزایی، چ6، تهران: انقلاب اسلامی.
  7. خامنه‌ای، سیدعلی (05/07/1400)، بیانات در پایان مراسم عزاداری  اربعین حسینی.
  8. خامنه‌ای، سیدعلی(21/09/1400)، بیانات در دیدار پرستاران و خانوادۀ     شهدای سلامت.
  9. خامنه‌ای، سیدعلی (03/11/1400)، بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت:.
  10. خامنه‌ای، سیدعلی (19/11/1400)، بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش.
  11. خامنه‌ای، سیدعلی (05/05/1401)، بیانات در دیدار ائمۀ جمعۀ  سراسر کشور.
  12. خمینی، روح‌الله (1392)، موسوعة الإمام الخمینی50 (دروس تفسیر سورۀ حمد، جهاد اکبر یا مبارزه با نفس، نامه‌های اخلاقى‌عرفانى)، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینى;.
  13. دراز، محمد عبدالله (1408ق)، دستور الاخلاق فی قرآن الکریم، قاهره:دار البحوث العلمیة.
  14. دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامه، چ2، تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
  15. راغب اصفهانی، ابوالقاسم الحسین بن محمد (1412ق)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دار القلم.
  16. شکر، عبدالعلی (1393)، «وسوسۀ شیطان و راهکارهای مقابله با آن در قرآن»، پژوهشنامۀ معارف قرآنی، ش18، ص63-89.
  17. شکری، محمد و سیداحمد فقیهی (1397)، «مشکلات اخلاقی تبلیغ دین»، فصلنامۀ اخلاق، ش29، ص99-120.
  18. صلح میرزایی، سعید (1401)، «جهاد تبیین»، فصلنامۀ علمی‌تخصصی ویژۀ مبلغان، ش9، ص267-276.
  19. علیخانی، علی‌اکبر (1380)، «جایگاه دشمنان و مخالفان در نگرش سیاسى امام‌على7»، حوزه و دانشگاه، ش26.

25.  فکری، جعفر (1386)، «نگاهى به تبلیغ عملى در سیرۀ پیامبر اکرم9و امامان معصوم7»، نشریۀ پاسدار اسلام، ش303 و 304.

26.  قادری، سیدمحمدتقی (1401)، یادداشت «تحلیل جامع جهاد تبیین از منظر رهبر معظم انقلاب»، انتشاریافته در سایت معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم (بلاغ): www.balagh.ir

27.  قرشی بنایی، علی‌اکبر (1412ق)، قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الاسلامیة.

28.  کلانتری، الیاس (1366)، مفردات القرآن فی مجمع ‌البیان، تهران: بنیاد.

29.  لطیفی، محمود (1386)، «سیرۀ تبلیغی رسول اعظم9؛ قسمت پایانی»، نامۀ جامعه، ش34.

  1. مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار، چ2، بی‌جا: مؤسسة الوفاء.
  2. مصباح یزدی، محمدتقی (1394)، فلسفه اخلاق: مشکات (مجموعه آثار آیت‌الله مصباح یزدی)، چ3، در: https://www.mesbahyazdi.ir/node/5203
  3. مطهری، مرتضی (1368)، بیست گفتار، بی جا: شورای نظارت بر نشر آثار استاد شهید مطهری.
  4. مکارم شیرازی، ناصر (1377)، اخلاق در قرآن، قم: مدرسة الامام على‌بن‌ابی‌طالب7
  5. مکارم شیرازی، ناصر، اصطلاحات قرآن، انتشاریافته در پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی (ir).
  6. نراقی، ملامحمدمهدی (بی‌تا)، جامع‌السعادات،چ4، بیروت: مؤسسة  الأعلمی للمطبوعات.

 

 

دوره 18، شماره 46 - شماره پیاپی 68
بامحوریت اخلاق‌کنشگری روحانیت(2) به سفارش‌میز اخلاق ‌از قطب اخلاق، خانواده و سبک زندگی
شهریور 1401
صفحه 103-129
  • تاریخ دریافت: 09 مرداد 1401
  • تاریخ بازنگری: 12 مرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 24 مرداد 1401