کاوشی اخلاقی دربارۀ عقیم‌سازی حیوانات خانگی و حیوانات ولگرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه گیلان

10.22081/jare.2023.66859.1837

چکیده

در عصر کنونی، عقیم­سازی حیوانات خانگی و حیوانات ولگرد خیابانی، به‌عنوان راهی برای مهار جمعیت آن­ها و در نتیجه، مقابله با افزایش تعداد حیوانات ولگرد ناشی از رهاشدن حیوانات خانگی، جایگزین کشتن آن­ها شده است. درستی یا نادرستی اخلاقی این کار موجب اختلاف‌نظر میان دانشمندان حوزۀ اخلاق کاربردی شده و برای اخلاقی یا غیراخلاقی‌بودن آن، ادلۀ متعددی مطرح شده است. هرچند ادلۀ موردنظر مبتنی بر پاره­ای از واقعیات است، اما در عین حال متأثر از انگیزه­های منفعت‌طلبانه یا خیرخواهی برای حیوانات و گاهی نیز برگرفته از منابع درون‌دینی است.
در این پژوهش که به روش اسنادی از نوع تحلیل محتوا و روش مطالعۀ کتابخانه­ای انجام شده، تلاش بر این است که ضمن تأمل دربارۀ ادلۀ طرفین تزاحم، راه برون‌رفت از تزاحم­های اخلاقی موجود در این پدیده بررسی شود. یافته­های این نوشتار حاکی از آن است که نه‌تنها بازنگری در بُعد نگرشی «مبانی» عقیم­سازی حیوانات ضروری است، بلکه در بُعد عملی نیز تغییر در سبک زندگی، محدودسازی فعالیت پرورشگاه‌های تولید حیوانات خانگی و توجه بیشتر به تزاحم منافع  انسان و حیوان و آسیب­های احتمالی­ای که این عمل بر حیوانات وارد کرده است، ضرورت دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Ethical Considerations Surrounding the Sterilization of Domestic and Stray Animals

نویسنده [English]

  • ali karimiyan
Member of the scientific councils Daneshgah Guilan
چکیده [English]

 
The practice of sterilizing domestic and stray animals has gained prominence in modern times as a means to control their population and mitigate the growing number of stray animals resulting from the abandonment of domestic pets. However, this practice has sparked ethical debates among scholars in the field of applied ethics, with divergent viewpoints regarding its ethicality.
This research, conducted through a comprehensive review of relevant literature and employing document analysis and library study methods, aims to critically examine the ethical dimensions associated with the sterilization of domestic and stray animals. By scrutinizing the arguments presented by both proponents and critics of this practice, this study seeks to shed light on potential ethical conflicts and propose possible avenues for resolution.
The findings of this study indicate that a thorough reevaluation of the underlying principles of animal sterilization is not only necessary but imperative. Furthermore, practical changes, including lifestyle modifications and the regulation of breeding facilities for domestic animals, should be implemented to address the ethical concerns raised by this practice. Additionally, it is crucial to consider the potential harm inflicted upon animals and carefully navigate the conflicts of interest that arise between human and animal welfare.
By delving into the ethical complexities surrounding the sterilization of domestic and stray animals, this research aims to contribute to the ongoing discourse in the field of applied ethics and foster a deeper understanding of the implications and potential consequences of this practice.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sterilization
  • Domestic animals
  • Stray animals
  • Ethical arguments
  • Ethical status
  1. ابن‌‌اثیر (1409ق)، أسد الغابة فى معرفة الصحابة، بیروت: دار الفکر.
  2. احمد بن محمد بن خالد برقی (1371ق)، المحاسن، چ2، قم: دار الکتب الاسلامیة.
  3. احمدیان، ابراهیم (1399)، «حکم اخلاقی و فقهی عقیم‌سازی سگ‌های بی‌صاحب»، در: https://www.dinonline.com
  4. اسماعیل­پور، مهدی (1397)، «تیمار هر سگ بی‌صاحب چهارصدهزار تومان»، در: http://www.hamshahrionline.ir
  5. بِنسُن، جان (1382)، اخلاق زیستمحیطی، ترجمۀ محمدمهدی رستمی شاهرودی، تهران: سازمان حفاظت محیط‌زیست.
  6. بوتکین، دانیل و ادوارد کلر (1382)، شناخت محیطزیست: زمین سیارۀ زنده، ترجمۀ عبدالحسین وهاب‌زاده، مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  7. پورعبدالله، کبری (1401)، «ظرفیت فقه فرهنگ در حل مسئلۀ تحدید نسل»، پژوهش­های فقهی زنان و خانواده، دورۀ4، ش8، ص47-63.
  8. پویمان، لویی. پ. (1384)، اخلاق زیستمحیطی، ترجمۀ گروه مترجمان، تهران: توسعه.
  9. توکسل، جان و کریس برایت (1377)، «گسستن تار و پود شبکۀ حیات»، ترجمۀ عبدالحسین وهاب‌زاده، از مجموعه مقالات در کتاب وضعیت جهان 1998، مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  10. جوادی آملی، عبدالله (1392)، اسلام و محیط‌زیست، تنظیم و تحقیق عباس رحیمیان، چ6، قم: اسراء.
  11. حسینی طهرانی، سیدمحمدحسین (1389)، رسالۀ نکاحیه: کاهش جمعیت، ضربه­ای سهمگین بر پیکر مسلمین، چ4، ت‍ه‍ران‌: علامه طباطبایی، مؤسسۀ ترجمه و نشر دورۀ علوم و معارف اسلام‏‫.
  12. راوندی، سیدفضل‌الله (بی­تا)، النوادر، قم: مؤسسة دار الکتاب.
  13. روشنایی، رامک (1396)، «چرا عقیم و اخته‌کردن حیوان کاری غیراخلاقی و نقض آشکار حقوق حیوان است؟»، مؤسسۀ جایگزین­های آزمایش روی حیوانات، در: http://noanimaltesting.ir
  14. رهبر، مهدی (1393)، «شبیه‌سازی و عدم تصرف در خلقت الهی»، دوفصلنامۀ فقه مقارن، س2، ش3، ص71-84.
  15. شهبازی، آرامش (1391)، «حقوق حیوانات: تأملی در نظریه و رویه»، فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، دورۀ14، ش36، ص27-56.
  16. شیخ طوسی (1414ق)، الأمالی، قم: دار الثقافة.
  17. صاحبی، محمدجواد (1384)، مناسبات دین و فرهنگ در جامعۀ ایران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  18. صالحی شامی، محمدبن‌یوسف (1414ق)، سبل الهدى و الرشاد فى سیرة خیر العباد، تحقیق عادل احمد عبدالموجود و على محمد معوض، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  19. کاپلستون، فردریک (1376)، تاریخ فلسفه، ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی، چ2، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی و انتشارات سروش.
  • کریمیان صیقلانی، علی (1392)، «رتبه‌بندی شأن اخلاقی موجودات ناسوتی»، پژهشنامۀ اخلاق، س6، ش21، ص143-164.
  1. کریمیان صیقلانی، علی (1388)، از سقط تا سقوط (کنکاشی اخلاقی بر پدیدۀ سقط جنین)، گیلان: دانشگاه گیلان.
  • کریمیان صیقلانی، علی (1397)، «مبانی هستی­شناختی امام‌خمینی در رتبه‌بندی موجودات عالم ناسوت»، فصلنامۀ کلام اسلامی، س27، ش108، ص33-51.
  • کلینی، محمد‌بن‌یعقوب (1365)، الکافی، چ4، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
  • کیس، الکساندر، پیتر اچ. سند و وینفراید لانگ (1384)، حقوق محیطزیست، ترجمۀ محمدحسن حبیبی، چ2، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (بی­تا)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، تهران: اسلامیه.
  • محسنی دهکلانی، محمد و علی رضانژاد (1397)، «تحلیل پدیدۀ حیوان­آزاری در فقه امامیه و حقوق ایران»، فصلنامۀ تحقیقات حقوقی، ش83، ص113-136.
  • مصباح یزدی، مجتبی (1394)، بنیاد اخلاق (روشی نو در آموزش فلسفه اخلاق)، چ10، قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی‌وپژوهشی امام‌خمینی(ره).
  • مقیمی حاجی، ابوالقاسم (1385)، «حقوق حیوانات در فقه اسلامی»، فصلنامۀ علمی‌ترویجی فقه اهلبیت، ش48، ص138-195.
  • نجفی، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الإسلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  • نصر، سیدحسین (1359)، نظر متفکران اسلامی در مورد طبیعت، تهران: خوارزمی.
  1. نصر، سیدحسین (1384)، دین و نظام طبیعت، ترجمۀ محمدحسن غفوری، تهران: حکمت.
  2. Bentham, Jeremy (1780). the Principles of Morals and Legislation. Edited by J. H. Burns & H. L. A. Hart. Featuring an introduction by F. Rosen and an interpretive essay by H. L. A. Hart, no. 1.
  3. Bryan, J. N., Keeler, M. R., Henry, C. J., Bryan, M. E., Hahn, A. W. & Caldwell, C. W. (2000), “A population study of neutering status as a risk factor for canine prostate cancer”, Prime, Aug 01, 67 (11): 1174-81.
  4. Regan, Tom (2000). “Utilitarianism, Vegetarianism, and Animal Rights”. Philosophy and Public Affairs, vol.9, no.4: 305-324.
  5. http://arw.ir
  6. https://www.isna.ir
  7. https://blog.sheypoor.com/why-should-pets-be-sterilized (چرا باید حیوانات خانگی را عقیم کرد؟، 1398)