واکاوی راهکارهای اثربخشی تبلیغ دینی در فضاهای مجازی و برون رفت از مشکلات پیش رو با تاکید بردیدگاه آیت‌الله مصباح یزدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی

10.22081/jare.2024.68836.1904

چکیده

در عصر ارتباطات، بهره‌گیری مناسب از رسانه‌های مدرن در فضای‌های مجازی برای تبلیغ دینی ضروری است؛ زیرا سلطه رسانه‌ها بر زندگی بشر، تبلیغ سنتی را با چالش‌ جدی مواجه ساخته است. این پژوهش به شیوه توصیفی، تحلیلی و اسنادی و با تاکید بر آراء آیت‌الله مصباح‌یزدی تدوین یافته و درصدد پاسخ به این پرسش است که راهکارهای اثربخشی تبلیغ دینی در فضاهای مجازی و برون‌رفت از چالش‌های پیش رو از منظر آیت الله مصباح کدامند؟ یافته‌های پژوهش حاکی است که امروزه رسانه‌های مدرن رقیب دین، سنت‌ستیز، و عامل تغییر نگرش و رفتار نسل جدید شده است. ازاین‌رو، ورود جدی مبلغان‌ دینی به فضاهای مجازی، به عنوان فرصتی مغتنم برای تبلیغ دین ضروری است. بدین‌منظور، در سه رکن ارتباطات(پیام، فرستنده و گیرنده)، پایبندی به دین و آموزه‌های دینی و اخلاقی، راهکار برون‌رفت از چالش‌های پیش روست. در «پیام»، پایبندی به اخلاق حرفه‌ای در تولید محتوای دینی جذاب و در »فرستنده»، بی‌نیازی ازخلق، مدارا و امانتدای و در «گیرنده»، مخاطب‌شناسی، رعایت سطح فهم مخاطب و اعطای بینش درست از جمله راهکارهای برون رفت از چالش‌های پیش رو و کارآمدسازی تبلیغ دینی در فضای مجازی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An analysis of the principles, preaching methods and ethics of religious missionaries from the perspective of Ayatollah Misbah Yazidi

نویسنده [English]

  • mohammad Fooladi Vanda
Associate Professor of Sociology Department of Imam Khomeini Educational Research Institute
چکیده [English]

In the age of communication, proper use of modern media in virtual spaces is necessary for religious propagation; Because the dominance of the media over human life has made traditional advertising a serious challenge. This research is written in a descriptive, analytical and documental way, with an emphasis on the opinions of Ayatollah Misbah-Yazdi, and it tries to answer the question, what are the effective solutions of religious propaganda in virtual spaces and solutions to the challenges ahead from Ayatollah Misbah's point of view? The findings of the research indicate that today modern media has become a competitor of religion, anti-tradition, and a factor in changing the attitude and behavior of the new generation. Therefore, the serious entry of religious missionaries into virtual spaces is necessary as a great opportunity to propagate religion. For this purpose, in the three pillars of communication (message, sender and receiver), Adherence to religion and religious and moral teachings is the way out of the challenges ahead. In "message", adherence to professional ethics in producing attractive religious content, and in "sender", the need for creativity, tolerance and trustworthiness, and in "receiver", audience awareness, observing the audience's level of understanding and giving correct insight are among the external solutions. It is one of the challenges ahead and the efficiency of religious propaganda in cyber space.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ayatollah Mesbah
  • ethics
  • cyber space
  • message
  • sender
  • receiver
  • audience analysis
  1. منابع

    1. قرآن کریم.
    2. نهج‌ البلاغه.
    3. اسدی، حسین و سیدحسین شرف‌الدین (1403)، «تحلیلی از فرهنگ سلبریتی و ارزیابی انتقادی آن از منظر اسلام»، معرفت فرهنگی اجتماعی، پاییز (در دست انتشار).
    4. بوسلیکی، حسن (1391)، «اخلاق تبلیغ دین و در عصر حاضر؛ ارزش‌ها و معضل‌ها»، اسراء، سال5، ش1 (پیاپی13)، پاییز، ص171-201.
    5. پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله مصباح یزدی (بازیابی 03/03/1402)، http://mesbahyazdi.ir/node/5090
    6. جوادی‌آملی، ‌عبدلله (1384)، فطرت در قرآن، قم: اسراء.
    7. حاجی‌پور، حسین و عیسی مولوی وردنجانی (1401)، «الگوی اصول اخلاقی رسانه در تبلیغ دینی»، پژوهشنامۀ اخلاق، دوره 15، ش56، تابستان، ص7-30.
    8. حسینی‌صفا، سیدمحسن و زهرا غیاثوند (1398)، «ظرافت‌ها و عوامل تأثیرگذار تبلیغ دین در بستر فضای مجازی»، مجلۀ بینالمللی چندرشته‌ای زندگی ناب، ش18، تابستان، ص75-98.
    9. خندان، محسن (1374)، تبلیغ اسلامی و دانش ارتباط ‌اجتماعی، تهران: سازمان ‌تبلیغات اسلامی، چاپ و نشر.
    10. رحمانی، حجت‌الله (1390)، «اصول و روش‌های تبلیغ دینی اثربخش»، بصیرت و تربیت اسلامی،‌ ش18، بهار، ص75-98.
    11. ساروخانی، باقر (1367)، جامعهشناسی ارتباطات، تهران: اطلاعات.
    12. سازمان فرهنگی آستان قدس رضوی (بازیابی 05/04/‌1402)، http://farhangi.aqr.ir/Portal/home/?news/409263/697103/
    13. شرف‌الدین، سیدحسین (1388)، «دانش رسانه‌اى از واژه تا معنا»، رواق هنر و اندیشه، ش39و40، ص5ـ55.
    14. طباطبایى، سیدمحمدحسین (1374)، المیزان فى تفسیر القرآن، ترجمۀ سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم: جامعۀ مدرسین.
    15. فرمهینی فراهانی و فاطمه اشرفی (1393)، «اصول اخلاق حرفه‌ای در نهج ‌البلاغه»، پژوهش‌نامۀ علوی، دوره5، ش9، بهار و تابستان، ص67-86.
    16. فولادی، محمد (‌1393)، اصول اخلاقی حاکم بر رسانه از دیدگاه اسلام، قم: مؤسسۀ امام‌خمینی(ره).
    17. کاویانی، محمد (1387)، روانشناسی و تبلیغات، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    18. کهوند، محمد و سعید صدری (1400)، «بایسته‌های تبلیغ در فضای مجازی (سایبری)»، مبلغان، مرداد و شهریور، ش267، ص112-123.
    19. کوشا، غلام‌حیدر (1391)، «اخلاق دینی و تعامل سایبری»، معرفت اخلاقی،‌ سال‌3، ش2، بهار، ص117-141.
    20. گیویان، عبدالله (1386)، «دین و فرهنگ و رسانه»، فصلنامۀ رسانه، سال 18، ش1 (پیاپی69)، ص56-82.
    21. مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحار الانوار،‌ تهران: دار الکتب الاسلامیة.
    22. مصباح ‌یزدى، محمدتقی (1375)، ره‌توشه، قم: شفق.
    23. مصباح ‌یزدى، محمدتقی (1376الف)، اخلاق در قرآن، تحقیق محمدحسین اسکندرى، قم: اسلامى.
    24. مصباح‌ یزدى، محمدتقی (1376ب)، خداشناسی، کیهان‌شناسی، انسان‌شناسی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    25. مصباح‌ یزدى، محمدتقی (1380)، پند جاوید، قم: باقری.
    26. مصباح ‌یزدى، محمدتقی (1384)، راهیان‌کوى دوست، قم: مؤسسۀ امام‌خمینی(ره).
    27. مصباح ‌یزدى، محمدتقی ‌(1386)، معارف قرآن، قم: مؤسسۀ امام‌خمینى(ره).
    28. مصباح‌ یزدى، محمدتقی (1389)، دیدار با مسئولان سازمان اوقاف و امور خیریه، 23خرداد1389.
    29. مصباح‌ یزدى، محمدتقی (1394)، فلسفه اخلاق، نگارش احمدحسین شریفی، چ3، قم: مؤسسۀ امام‌خمینی(ره).
    30. مصباح ‌یزدى، محمدتقی (1396الف)، سخنرانی در آیین افتتاحیۀ دورۀ ‌آموزشی جامعة المرتضی، 2مهر1396.
    31. مصباح ‌یزدى، محمدتقی (1396ب)، دیدار با مسئولان مرکز تخصصی نماز، مؤسسۀ امام‌خمینی(ره)، 19آذر1396.
    32. مصباح ‌یزدى، محمدتقی (1401)، نظریۀ سیاسی اسلام، ‌چ9، قم: مؤسسۀ امام‌خمینی(ره).
    33. مقام معظم رهبری (1395)، سخنرانی در جلسۀ درس خارج‌ فقه، 16شهریور1395.
    34. یوسف‌زاده، حسن و دیگران (1394)، درآمدی بر ارتباطات جمعی از منظر اسلام، الگوی رسانۀ مطلوب، قم: مؤسسۀ امام‌خمینی(ره).
دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 75
ششمین شماره علمی پژوهشی فصلنامه مطالعات اخلاق کاربردی
خرداد 1403
صفحه 41-70
  • تاریخ دریافت: 20 فروردین 1403
  • تاریخ بازنگری: 17 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 18 اردیبهشت 1403