تبیین و بررسی دیدگاه پیتر سینگر درباره شأن اخلاقی حیوان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه قم

2 استادیار گروه فلسفه اخلاق دانشگاه قم

10.22081/jare.2024.68685.1898

چکیده

بررسی و تبیین «شأن اخلاقی حیوان»، یکی از مباحث مهم و چالش‌بر‌انگیز در حوزه اخلاق کاربردی است که به واسطه آثار و اثرگذاری مستقیم آن در زیست و زندگی بشری، اهمیتی ویژه دارد. در باب «شأن اخلاقی/ moral status» معیارها و ملاک‌های مختلف و متفاوتی ارائه شده و برخی فیلسوفان، با تأکید بر این نکته که برخورداری از قوّه عاقله، درک کلیات و آگاهی و به طور خاص، خودآگاهی، مقدمه و شرط برخورداری از «شأن اخلاقی» است، تنها برای انسانها ارزش ذاتی و «شأن اخلاقی» قائل شده‌اند. در تقابل با این نظریه و نوع نگاه، پیتر سینگر - فیلسوف فایده‌گرای معاصر- ضمن نقد و طرد نگرشِ انسان‌محورانه، دیدگاه‌های سنّتی در باب معیار شأن اخلاقی، را به چالش کشیده و با نگاهی ابداعی و انتقادی، «احساس درد و رنج» را به عنوان معیار درست و دقیق «شأن اخلاقی» معرفی کرده است. در این مقاله پس از اشاره‌ای گذرا به اهم دیدگاه‌ها در باب «شأن اخلاقی»،‌ معیار جدید و جنجال‌برانگیز پیتر سینگر در باب شأن اخلاقی حیوان، طرح و تبیین شده و ضمن تحلیل پیش‌فرض‌ها و ادعاهای سینگر، رویکرد و مدعیات او در این زمینه ارزیابی و نقد شده است. پوشیده نیست که پذیرش معیار پیشنهادی پیتر سینگر و قبول «شأن اخلاقی حیوانات»، تجدید‌نظر در رابطه «انسان با حیوان»، پرهیز از ابزارانگاری و تلاش برای پایان بخشیدن به چرخه زجر و ظلم غیر‌ضروری به حیوانات را به وظیفه‌ای اخلاقی بدل می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Examination and evaluation of Peter Singer's perspective on the moral status of animals

نویسندگان [English]

  • fatemeh montazeri 1
  • Mohammad Hoseini Souraki 2
1 بنیاد، بلوار شهید کریمی، کریمی ۱۵، کوچه ۹ پلاک ۴۰
2 University of Qom
چکیده [English]

The examination and clarification of the "moral status of animals" is one of the important and challenging topics in applied ethics, given its direct impact on human life and the environment. The concept of "moral status" has been presented with various criteria and standards, and some philosophers have emphasized that possessing rationality, general understanding, awareness, and particularly self-awareness are prerequisites for having "moral status," thus assigning inherent value and "moral status" exclusively to humans. In contrast to this perspective, Peter Singer, a contemporary utilitarian philosopher, criticizes the anthropocentric view and challenges traditional views on the criterion of moral status, introducing "pain and suffering" as a valid and precise criterion for "moral status" through an innovative and critical approach. This article briefly mentions the main perspectives on "moral status," presents Peter Singer's new and controversial criterion regarding the moral status of animals, and evaluates and critiques his assumptions and claims in this regard. It is evident that accepting Singer's proposed criterion and acknowledging the "moral status of animals" leads to a reconsideration of the relationship between humans and animals, refraining from instrumentalism, and striving to end the cycle of unnecessary suffering and cruelty towards animals, which becomes an ethical obligation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Animal Ethics
  • moral status of animals
  • Peter Singer
  • anthropocentrism
  • speciesism
  1. منابع

    1. قرآن کریم.
    2. نهج البلاغه.
    3. بکر، لارنس سی. و شارلوت بی. بکر (1380)، مجموعه مقالات فلسفه اخلاق (برگرفته از دایرةالمعارف لارنسبکر)، گروهی از مترجمان، قم: مؤسسۀ آموزشی‌وپژوهشی امام‌خمینی(ره).
    4. پویمان، لوییس پی. (1382)، اخلاق زیست‌محیطی، ترجمۀ مصطفی ملکیان و دیگران، تهران: توسعه.
    5. تورس، باب (1396)، اقتصاد سیاسی حقوق حیوانات، ترجمۀ گلناز ملک، تهران: مرکز.
    6. تیموفیوا، اکسانا (1399)، تاریخ حیوانات، ترجمۀ قاسم مؤمنی، تهران: دمان.
    7. جوادی، محسن (۱۳۸۷)، «انسان‌محوری دراخلاق زیست‌محیطی با تأکید بر نگرش اسلامی»، فصلنامه مقالات و بررسی‌ها، زمستان، ش100، ص47-66.
    8. ریگان، تام (۱۳۹۷)، حق حیوان، خطای انسان: درآمدی به فلسفۀاخلاق، ترجمۀ بهنام خداپناه، تهران: کرگدن.
    9. سینگر، پیتر (۱۳۹۶)، آزادی حیوانات، ترجمۀ بهنام خداپناه، تهران: ققنوس.
    10. مُلگان، تیم. (۱۴۰۰) درآمدی به فهم فایده‌گرایی بنتام، میل، سیجویک، ترجمۀ بهنام خداپناه، قم:‌ کتاب طه.
    11. Animal Testing Facts and Statistics/ PETA (n.d). Retrieved January 18, 2024, from https://www.peta.org/issues/animals-used-for-experimentation/animals-used-experimentation-factsheets/animal-experiments-overview/
    12. Goralnik, L. & Nelson, M. P. (2012). In R. Chadwick (Ed.), Encyclopedia of Applied Ethics (Second Edition) (pp. 145–155). Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-373932-2.00349-5
    13. Hursthouse, R. (2013). Moral Status. In H. LaFollette (Ed.), International Encyclopedia of Ethics (Vol. 3, pp. 3422–3432). Wiley.
    14. Metaphysics Research Lab, Stanford University. https://plato.stanford.edu/archives/fall2022/entries/kant-moral/
    15. Singer, P. (2011). Practical ethics (3rd ed). Cambridge University Press.
    16. Sinnott-Armstrong, W. (2023). Consequentialism. In E. N. Zalta & U. Nodelman (Eds.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2023). Metaphysics Research Lab, Stanford University. https://plato.stanford.edu/archives/win2023/entries/consequentialism/
    17. Sleight, M. (2024 January 10). Animal abuse facts and statistics 2024. USA TODAY Blueprint. https://www.usatoday.com/money/blueprint/pet-insurance/animal-abuse-statistics/
    18. Stone, K. (2019, February 22). The Fur Trade. Humane Society International. https://www.hsi.org/news-resources/fur-trade/
    19. Wilson, S. D. (2024). Animals and Ethics. In Internet Encyclopedia of Philosophy. https://iep.utm.edu/animals-and-ethics/
دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 75
ششمین شماره علمی پژوهشی فصلنامه مطالعات اخلاق کاربردی
خرداد 1403
صفحه 125-149
  • تاریخ دریافت: 12 اسفند 1402
  • تاریخ بازنگری: 10 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 10 اردیبهشت 1403