تأثیرپذیری اخلاق و رفتار انسان از تغذیه( بر اساس آیات و روایات)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معارف اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تبریز

2 دانشار دانشگاه حضرت معصومه سلام الله علیها

10.22081/jare.2024.68580.1894

چکیده

از جمله موضوعات مورد تأکید در اسلام، تغذیه انسان‌ است که حاکی از تأثیرگذاری عمیق تغذیه بر سرنوست انسان، سلامتی جسمی و روحی، به ویژه اخلاق و رفتار او است. این پژوهش مولفه‌های تأثیرپذیری اخلاق و رفتار انسان از تغذیه را از منظر آیات و روایات مورد بررسی قرار می‌دهد تا روشن شود نوع تغذیه و کمیت و کیفیت آن، چه تأثیرات مثبت یا منفی بر اخلاق و رفتار انسان می‌تواند داشته‌‌باشد. در این مطالعه با بررسی آیات و روایات وارده در این خصوص تأثیرپذیری اخلاق و رفتار انسان از کمیت، کیفیت و نوع تغذیه او بررسی شده‌است. یافته‌های پژوهش این است که کمیت و کیفیت تغذیه و چگونگی منابع تغذیه در اخلاق و رفتار انسان تأثیرگذار بوده و زمینه‌ساز بروز ویژگی‌های خوب یا زشت اخلاقی و رفتاری در انسان می‌گردد؛ به گونه‌ای که زمینه‌ساز انجام کارهای شایسته، مصونیت از وسوسه‌های شیطانی و اجابت دعای انسان گردیده، حتی بر نسل‌های بعدی نیز تأثیرگذار بوده و برخی ویژگی‌های اخلاقی از طریق تغذیه به آنها منتقل می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The influence of human ethics and behavior on nutrition, in verses and traditions

نویسندگان [English]

  • samad behrouz 1
  • emran abbaspur 1
  • Seyed Ziauddin olyanasab 2
1 Department of Islamic Studies, Faculty of Theology, University of Tabriz
2 Professor of Hazrat Masoumeh University, peace be upon her
چکیده [English]

One of the issues emphasized in Islam is human nutrition, which indicates the deep influence of nutrition on human destiny, physical and mental health, especially his morals and behavior. This research examines the components of the impact of human ethics and behavior on nutrition from the perspective of verses and traditions in order to clarify the type of nutrition and its quantity and quality, whether it can have positive or negative effects on human ethics and behavior. be In this study, the impact of human ethics and behavior on the quantity, quality, and type of his nutrition has been investigated by examining the verses and traditions mentioned in this regard. The findings of the research are that the quantity and quality of nutrition and the type of nutrition sources are influential in human ethics and behavior and become the basis for the emergence of good or ugly moral and behavioral characteristics in humans; In such a way that it has become the foundation for doing good deeds, immunity from evil temptations and answering human prayers, it has an influence even on the next generations and some moral characteristics are transferred to them through nutrition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nutrition
  • ethics
  • behavior
  • effectiveness
  • verses
  • traditions
  1. منابع

    1. قرآن کریم، ترجمۀ عبدالحمید آیتی.
    2. نهج البلاغه، نسخۀ صبحی صالح، ترجمۀ جعفر شهیدی.
    3. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة‌الله (1404ق)، شرح نهج البلاغه، تحقیق و تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم، قم: مکتبة آیة‌الله المرعشی النجفی.
    4. ابن‌اشعث، محمد بن محمد (بی‌تا)، الجعفریات، تهران: مکتبة النینوی.
    5. ابن‌بابویه، محمد بن علی (1362)، الخصال، تحقیق و تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم: جامعۀ مدرسین.
    6. ابن‌شعبه حرانی، حسن بن علی (1404ق)، تحف العقول، تحقیق و تصحیح علی‌اکبر غفاری، چ2، قم: جامعۀ مدرسین.
    7. ابن‌فهد حلی، احمد بن محمد، (1407ق)، عدة الداعی و نجاح الساعی، تحقیق و تصحیح احمد موحدی قمی، بی‌جا: دار الکتب الاسلامیة.
    8. برقی، احمد بن محمد بن خالد (1371ق)، المحاسن، تحقیق و تصحیح جلال‌الدین محدث، قم: دار الکتب الاسلامیة.
    9. مولوی بلخی، جلال‌الدین محمد (1368)، مثنوی معنوی، تهران: طلوع.
    10. تمیمی آمدی، عبدالواحد (1410ق)، غرر الحکم درر ­الکلم، قم: دار الکتاب الإسلامی‏.
    11. حر عاملی، محمد بن حسن (1414ق)، هدایة الامة الی احکام الائمة، تحقیق و تصحیح آستان قدس رضوی، مشهد: آستان قدس رضوی.
    12. حسینی شاه‌عبدالعظیمی، حسین بن احمد (1363)، تفسیر اثناعشری، تهران: میقات.
    13. حلی، حسن بن یوسف (1411ق)، الخلاصة، قم: دار الذخائر.
    14. حمیری، عبدالله بن جعفر (1413ق)، قرب الاسناد، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
    15. خمینی، روح‌الله (1391)، رسالۀ توضیح المسائل، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
    16. خویی، ابوالقاسم (1410ق)، معجم رجال الحدیث، قم: مرکز نشر آثار شیعه.
    17. سبحانی، جعفر (1399ق)، الموجز فی اصوال الفقه، چ30، قم: انتشارات امام‌صادق(ع).
    18. طباطبایی، محمدحسین (1390ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، چ2، بیروت: اعلمی.
    19. طبرسی، حسن بن فضل (1412ق)، مکارم الاخلاق، چ4، قم: شریف رضی.
    20. طبرسی، فضل بن حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چ3، تهران: ناصر خسرو.
    21. طبری آملی، محمد بن ابی‌القاسم (1383ق)، بشارة المصطفی لشیعة المرتضی، چ2، نجف: المکتبة الحیدریة.
    22. طوسی، محمد بن حسن (1407ق)، تهذیب الاحکام، تحقیق و تصحیح حسن الموسوی خرسان، چ4، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
    23. طوسی، محمد بن حسن (بی­تا)، الفهرست، نجف: المکتبة المرتضویه.
    24. طوسی، محمد بن حسن (1381)، رجال الطوسی، نجف: حیدریه.
    25. راوندی، قطب‌الدین (1407ق)، الدعوات، قم: انتشارات مدرسۀ امام‌مهدی(عج).
    26. راوندی، قطب‌الدین (1405ق)، فقه ­القرآن، تحقیق و تصحیح احمد الحسینی و محمود مرعشی، چ2، قم: مکتبة آیة‌الله المرعشی النجفی.
    27. قمی، عباس (1414ق)، سفینة البحار، قم: اسوه.
    28. کشی، محمد بن عمر (1348)، رجال الکشی، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد.
    29. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، تحقیق و تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، چ2، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
    30. لیثی واسطی، علی بن محمد (1376)، عیون الحکم و المواعظ، تحقیق و تصحیح حسین حسنی بیرجندی، قم: دار الحدیث.
    31. مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحار الانوار، تحقیق و تصحیح جمعی از محققان، چ2، بیروت: دار احیاء ­التراث­ العربی.
    32. مستغفری، جعفر بن محمد (1385ق)، طب النبی، تحقیق و تصحیح علی‌اکبر الهی خراسانی، نجف: مکتبة الحیدریه.
    33. مفید، محمد بن محمد (1413ق)، الامالی، تحقیق و تصحیح حسین استادولی و علی‌اکبر غفاری، قم: کنگرۀ شیخ مفید.
    34. مفید، محمد بن محمد (1414ق)، تصحیح اعتقادات الامامیه، تحقیق و تصحیح حسین درگاهی، چ2، قم: کنگرۀ شیخ مفید.
    35. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1374)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
    36. منسوب به امام‌صادق(ع) (1400ق)، مصباح الشریعه، بیروت: اعلمی.
    37. نجاشی، احمد بن علی (1407ق)، رجال نجاشی، قم: جامعۀ مدرسین.
    38. نوری، حسین بن محمدتقی (1408ق)، مستدرک­ الوسائل و مستنبط ­المسائل، تحقیق و تصحیح مؤسسۀ آل‌البیت(ع)، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
    39. نووی جاوی، محمد بن عمر (1417ق)، مراح لبید لکشف معنی­ القرآن ­المجید، بیروت: دار الکتب العلمیة.
    40. ورام ابن ابی‌فراس، مسعود بن عیسی (1410ق)، مجموعة ورام، قم: مکتبة فقیه.
    41. خیام نکویی، مجتبی و دیگران (1395)، «تأثیر تغذیه غذاهای حلال بر بروز صفات اخلاقی از دیدگاه دین اسلام و علم ژنتیک»، مجموعه مقالات دومین همایش ملی قرآن و علوم زیستی، دانشگاه اصفهان، نمایه شده در: com
    42. فصیحی، حسین و دیگران (1394)، «تأثیر تغذیه بر اخلاق با توجه به اثر متقابل نفس و بدن بر مبنای قرآن و روایات اهل‌بیت(ع)»، اسلام و سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بابل، دوره 2، ش3 و 4، ص66-73.
دوره 19، شماره 5 - شماره پیاپی 74
پنجمین شماره علمی پژوهشی فصلنامه مطالعات اخلاق کاربردی
اسفند 1402
صفحه 11-35
  • تاریخ دریافت: 24 بهمن 1402
  • تاریخ بازنگری: 22 اسفند 1402
  • تاریخ پذیرش: 27 اسفند 1402